برآورد عجیب ارزی/حبس 20 میلیارد دلار ارز در خانه‌های مردم

در دوران پرنوسان ارز در دولت دهم اولین مقام مسوول که از حبس ارز در خانه‌های مردم سخن گفت، رئیس کل بانک مرکزی بود. محمود بهمنی اواخر آبان ماه سال 91 بود که عنوان کرد:« 12 تا 18 میلیارد دلار ارز خانگی در کشور وجود دارد.»

دو سال پس از آن برآورد یک مقام ارشد بانکی، این بار یک عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس از این موضوع سخن می‌گوید و این رقم را حدود 20 میلیارد دلار برآورد می‌کند.

غلامرضا مصباحی‌مقدم با بیان اینکه «حدود 20 میلیارد دلار ارز به شکل‌های دلار، یورو و امثال اینها در دست مردم است»، استدلال خود را این گونه شرح می‌دهد:«این چنین مسائلی نیازمند یک اعتماد است و مردم باید اعتماد کنند که اگر به بانک‌ها ارز دادند، همان ارز را پس بگیرند. این اعتماد در دوران تحریم‌ها شکست و متاسفانه بانک‌های ما به عهد خود وفا نکردند. من معتقدم که اگر درست تدبیر می‌کردند می‌توانستند به عهد خود وفا کنند. چون این‌ها باید ذخیره قانونی و ذخیره احتیاطی نگه دارند تا زمانی که مشتری به آنها مراجعه می‌کند و مثلا می‌گوید که همان یورویی را که سپرده‌گذاری کرده‌ام می‌خواهم بانک‌ها باید بتوانند همان ارز را به آنها پس بدهند. اما وقتی که به سپرده‌گذاران صاحب سپرده یورویی گفتند یورو نداریم و شما باید ریال بگیرید این یعنی شکستن همه اعتمادها. ما باید دومرتبه اعتماد را برانگیزیم. چرا باید این 20 میلیارد دلار در خانه‌ها باشد؟»

این سخنان مصباحی‌مقدم در حالیست که در دولت یازدهم نرخ ارز از یک ثبات نسبی برخوردار بوده است. پس مردم چه انگیزه‌ای برای حفظ این ارزها دارند؟

وی در این مورد می گوید: در این شرایط هنوز ارزها را حفظ کرده‌اند، یک امید به این است که شاید قیمت ارز بالا برود و اگر هم بالا نرود عیبی ندارد، سرمایه آنها که حفظ شده است.

این نماینده مجلس در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به توافق هسته‌ای انتظار بر این نیست که قیمت ارز کاهش یابد؟ تصریح می‌کند: تجربه اخیری که مردم داشتند این را نمی‌گوید. مردم اخیرا دیدند قیمت ارز حتی نسبت به اخبار خوشحال‌کننده هم بالا رفته و قیمت آن کاهش پیدا نکرده که این نشان می‌دهد خیر، این اتفاق رخ نخواهد داد و در هیچ حالتی دلار ارزان نمی‌شود. اگر این را بپذیریم پس باید یک تسهیلی به وجود بیاوریم که مردم اعتماد کنند و ارز خود را به سیستم بانکی بدهند و سپرده‌گذاری کنند و سود بگیرند. سود ارزی باید روی منابع آنها بیاید و فرض را بر این باید بگیریم که این منابع در صنایع و پروژه‌هایی به کار گرفته می‌شود که صادرات‌محور است و می‌تواند ارزآوری داشته باشد و آن ارزی که به دست می‌آورد بتواند به خانواده‌هایی که این سرمایه‌گذاری را کرده‌اند انگیزه بدهد.

وی با یادآوری اینکه رقم دلارهای موجود در خانه‌های مردم را محمود بهمنی، رئیس کل سابق بانک مرکزی اعلام کرده بود،‌ اضافه می‌کند:«حتما هنوز این رقم حفظ شده است. شما سرریز شدن این دلارها به بازار را در یکی دو سال اخیر سراغ دارید؟ قطعا این طور نیست، چرا که اگر این اتفاق می‌افتد قطعا قیمت‌ها می‌شکست. اما قیمت نشسکت. پس این ارزها حفظ شده است.»