جمشید پژویان از اقتصاددانان کشورمان امروز دوشنبه 94/7/27 در یادداشتی در روزنامه آرمان نوشت: بسته اقتصادی دولت که براساس کلیاتی که از آن در دسترس قرار گرفته قرار است در شش ماه آینده و در طول اجرای طرح برجام اقتصاد را از رکود خارج کند، به نظر میرسد غیرکارشناسی است زیرا سیاستهای پولی درزمینه ساختارهای اقتصادی هیچگونه تاثیرمتبتی ندارد اما دراین بسته تاکید شده است که به دلیل پایین آوردن میزان تورم باید سود بانکی دریک عدد معقول کاهش پیدا کند.
پایین آمدن سود بانکی درموقعیت فعلی جز اینکه بخشی از سپردهها را از بانکها خارج سازد دستاورد معقولی نخواهد داشت.
در علم اقتصاد و براساس دادههای کارشناسی، زمانی نرخ بهره و سود بانکی کاهش مییابد که تقاضا برای وام و اعتبار وجود نداشته باشد یا کاهش یافته باشد و سپردهها تجمیع شده باشد.
درحال حاضر به دلایل گوناگون برای گرفتن تسهیلات بانکی صفهای طویلی وجود دارد و حتی برای گرفتن اعتبارات بانکی به دلیل طول این صفها پدیدهای به نام رشوه در سیستم بانکی مشاهده میشود.
حال اگر در چنین وضعیتی سود بانکی کاهش یابد صف درخواست تسهیلات افزایش خواهد یافت. البته کسانی که بدهکارند یا قصد گرفتن مبالغ کلان از بانکها تحت عنوان تسهیلات دارند از چنین تصمیمی بسیار خوشحال هستند لذا این تسهیلات به نفع واحدهای کلان مانند خودروسازیها و افراد دارای اعتبار است.
بنابراین به نظر میرسد دولت در این بسته قصد دارد میزان تسهیلات بانکی برای ساخت مسکن را افزایش دهد اما باید توجه داشت مشکل اقتصاد ایران، رکود بخش مسکن نیست؛ مشکل رکود بخشهای صنعت و تولید است که مشکلات زیادی هم به وجود آوردهاند. در جایی که قیمت مسکن در شهرهای بزرگ بالای 400 تا 500 میلیون تومان است بعید است با 90میلیون تومان تسهیلات بانکی بتوان نقشی در خروج بخش مسکن در این شهرها ایفا کرد مگر برای واحدهای کوچک و شهرهای کوچک اما به هرحال مشکل اقتصاد ایران سرمایه گذاری در بخش صنعت و ایجاد رشد اقتصادی در بخش صنعت است.
در این بسته وام خرید خودرو به یکباره افزایش پیدا کرده و واقعیت این است که دلیل مانور دولت روی خودرو مشخص نیست؟ درست است که صنعت خودرو میتواند بر اقتصاد ایران تاثیرگذار باشد و این صنعت موتور محرکه اقتصاد باشد ولی با این شرط که خودرو با کیفیت و قیمت پایین تولید کنیم نه اینکه دولت وام بدهد خودروی بدون کیفیت و با هزینه بالا تولید شود و مصرف کنندگان رغبتی برای خرید نداشته باشند.
دولت از ابتدا مسیر غلطی را پیموده و این مسیر را ادامه میدهد و به جای حل مشکلات ساختاری اقتصاد به امور روبنایی توجه دارد. دولت امید دارد تقاضا برای خودرو ایجاد کند تا از این طریق رشد اقتصادی را افزایش دهد چون سهم خودرو در تولید ناخالص ملی سهم قابل توجهی است. دولت از روز اولی که سرکار آمد تمام امید خود را در سبد مذاکره گذاشت تا بتواند سرمایه گذاری کند و کسر بودجه را جبران کند. در صورتی که تحریمها همین امروز برداشته شود اثر مفیدی در اقتصادی که با مشکلات ساختاری روبهروست نمیگذارد زیرا اقتصاد ایران یک اقتصاد مریض است.