این کاهش 3 تومانی پس از برخورد شاخص ارزی به کف انتظارات معاملهگران، باعث شد انتظارهای افزایشی معاملهگران ارزی تا حدی تعدیل شود. به گفته فعالان، افزایش تزریق حواله درهم و خالی کردن ارزهای دپو شده توسط برخی از معاملهگران، دو عاملی بودند که به این افت کمک کردند. عامل دیگری که در تقلیل انتظارات بازار اثر داشت، منتفی شدن بحث کاهش نرخ سود بانکی بود. در واقع با وجود خبرهای حاشیهای که در مورد نرخ سود مطرح میشود، وقتی معاملهگران به این نتیجه برسند که کاهش سود در حال حاضر منتفی است، موقعیتیابی خرید و فروش آنها تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.
کاهش روز چهارشنبه، بهدلیل نزدیک شدن به « اربعین حسینی» و امکان حضور متقاضیان سفر به عتبات در بازار نیز تا حدی معنادار است و میتواند این گونه تعبیر شود که معاملهگران حداقل تا انتهای هفته جاری انتظار جهش غیرمنتظره خاصی را ندارند. این در حالی است که گروهی دیگر، کاهش روز گذشته را ناشی از تلاش دستهای از جاماندگان نوسانگیری روزهای دوشنبه و سهشنبه میدانند که در پی نوسانگیری جدیدی هستند. رویه میانهای نیز در بازار وجود دارد که طرفدارانش اعتقاد دارند فضای رفت و برگشتی دلار در روز چهارشنبه و برابر شدن تقریبی روزهای افزایشی و کاهشی در هفته جاری موجب شده است که معاملهگران بزرگ در انتظار آشکار شدن جهت بازار در روز پنجشنبه یا شنبه آینده باشند. روز چهارشنبه، سکه تمام نیز همسو با افت دلار حرکت کرد و با 2 هزار تومان کاهش به قیمت 914 هزار تومان رسید. نزول جزئی اونس نیز در این میان به افت سکه کمک کرد.
دو روی متفاوت دلار
چهارشنبه، شاخص بازار ارز در ابتدای روز در مسیر کاهشی قرار داشت، اما با نزدیک شدن به ساعات انتهایی روز روند قیمتی خود را تغییر داد. در پنجمین روز هفته، دلار معاملات خود را با قیمت 3545 تومان آغاز کرد که کاهشی 5 تومانی نسبت به قیمت بسته شده روز سهشنبه داشت. تا پیش از ساعت یک بعدازظهر، این ارز به روند کاهشی خود ادامه داد و تا قیمت 3534 تومان پایین آمد. از این ساعت، معاملهگران ارزی در برابر کاهش بیشتر قیمت مقاومت کردند و با آغاز خریدهای خود موجب افزایش نرخ شدند. نتیجه این تحرکات، رسیدن قیمت دلار به 3547 تومان تا ساعت 3 بعدازظهر بود. به این ترتیب، دلار که در روزهای یکشنبه و دوشنبه افزایش قیمت را تجربه کرده بود، در روزهای سهشنبه و چهارشنبه کاهش یافت. برخی فعالان اعتقاد دارند که بازار در روز چهارشنبه تعادل خاصی پیدا کرده بود و جهت قیمتی بازار از روز پنجشنبه یا شنبه مشخص خواهد شد.
به گفته فعالان، اینکه قیمت در روزهای آینده افزایش یا کاهش پیدا کند، به تلاشهای معاملهگران ارزی و موقعیتیابی آنها وابسته خواهد بود. انتظار فعالان این است که جرقه این تلاشها در روز پنجشنبه یا شنبه آینده زده شود. به گفته یکی از بازیگران باتجربه بازار، زمانی که دلار نوسانات نسبتا زیادی را تجربه میکند، خطر انجام معامله پس از این نوسانات در بازار بالاتر میرود، چرا که از یکسو امکان دارد، قیمت به سقف خود رسیده و کشش افزایش بیشتر را نداشته باشد و از سوی دیگر امکان رشد بیشتر موجب خواهد شد که معاملهگران در صورت عدم خرید با ضرر روبهرو شوند. در این شرایط، رفت و برگشت قیمت در روز چهارشنبه، هراس بیشتری را در بازار ایجاد کرده که دلار به کدام سو گرایش پیدا خواهد کرد. در نتیجه، معاملهگران سعی خواهند کرد معاملات خود را با آشکار شدن نسبی جهت قیمت آغاز کنند.
فشار 3 اهرمی
فعالان بازار، کاهش روز چهارشنبه را ناشی از دو عامل افزایش عرضه و یک عامل کاهش تقاضا دانستند. به گفته آنها، در ساعات ابتدایی پنجمین روز هفته، معاملهگران ارزی در موقعیت فروش قرار گرفته بودند و با فروش ارزهای دپویی خود به افت قیمت کمک کردند. این دسته به احتمال زیاد کسانی بودهاند که در روزهای یکشنبه و دوشنبه ارز زیادی خریداری کرده و در انتظار رشد بیشتر قیمت بودند. اما عدم کشش دلار برای رشد بیشتر موجب شد که روزهای سهشنبه و چهارشنبه این دسته تصمیم بگیرند، بخشی از ارز دپویی خود را به فروش برسانند. فروش ارز آنها به تقویت سمت عرضه و کاهش قیمت منجر شد. اما عامل دومی که به تقویت سمت عرضه کمک کرد، مربوط به بازار داخلی نبود و از کانال بازار دبی صورت گرفت. به گفته فعالان، روز چهارشنبه شایعهای در بازار وجود داشت که عرضه حواله درهم افزایش یافته است. این افزایش مانع از رشد نرخ درهم در بازار دبی و اثرات افزایشی آن در بازار داخلی شد. در واقع روز چهارشنبه، ارزش دلار در بازار تهران و دبی تقریبا برابر بود تا انگیزه خاصی برای خروج ارز از بازار داخلی وجود نداشته باشد.
عامل آخری که به افت قیمت کمک کرد، بیشتر روانی و مربوط به منتفی شدن کاهش نرخ سود بانکی بود. این عامل زمینهساز این شد که تقاضای هیجانی از بازار خارج شود و تضعیف تقاضا به کاهش قیمت یاری برساند. در واقع بازي ٢روزهاي كه با نرخ سود سپردهها انجام شد تنها فايدهاش اين بود كه روزهای یکشنبه و دوشنبه سيگنال غلط به سفتهبازان دلار داده شود تا در كنار ساير عوامل، رشد نسبتا بالايي در این روزها به نرخ دلار تحميل شود. البته با اعلام منتفي شدن داستان، التهاب ارزي هم فروكش كرد. شايد برخيها اعتقاد داشته باشند كه چون نرخ دلار غيرواقعي است پس افزايش نرخ ارز با هر روشي كه انجام شود اتفاقي مثبت است نه منفي. اين نوع نگاه ايراد اساسي دارد؛ چراكه واقعيسازي نرخ دلار بايد با سياست مديريت شناور بانك مركزي انجام شود نه با ميل و اراده سفتهبازان، چون باعث نااطميناني در بازاري ميشود كه «شاه نرخ» اقتصاد در آن تعيين ميشود؛ بنابراین دولت بايد مراقب باشد كه محيط اقتصادي را مجددا براي بازگشت مخرب سفتهبازان مساعد نكند.