بزرگترین تاجران سنگ‌های قیمتی در جهان، ایتالیا و کشورهای شرق‌دور مانند تایلند هستند. اگر درحد یک کارشناس توانایی شناخت سنگ‌های قیمتی را ندارید نیاز است که برای خرید جواهرات اطلاعات پایه‌ای داشته باشید. در این مطلب به مهم‌ترین این نکات اشاره شده است.
حتما فاکتور بگیرید: در خرید جواهرات سه راه وجود دارد: راه اول این‌که خودمان آموزش دیده و تخصصش را کسب کرده باشیم. راه دوم، استفاده از توصیه‌های متخصصان و مشاوران است. درحال حاضر در کشورمان مراکز مشاوره تخصصی سنگ‌شناسی زیر نظر اتحادیه فعالان سنگ‌های قیمتی تشکیل شده‌اند که مشاوره‌های لازم در این خصوص را به مردم و علاقه‌مندان ارایه می‌دهند. سومین راه‌حل که آسان‌ترین راه ممکن هم به حساب می‌آید، اعتماد به فروشنده جواهر و سنگ قیمتی است. اگر می‌خواهید از ساده‌ترین راه یعنی اعتماد به فروشندگان استفاده کنید، یادتان باشد حتما فاکتور خرید دریافت کنید.
قیراط واحد وزنی جواهرات: وزن، اولین فاکتوری است که در قیمتگذاری سنگ‌های قیمتی مورد توجه قرار می‌گیرد. اغلب گوهرها برحسب وزنشان ارزش‌گذاری می‌شود. البته برخی از سنگ‌های کاروینگ و کابوشن از این قضیه مستثنا هستند و به صورت قطعه‌ای به فروش می‌رسند، نه با معیار قیراط، چون ارزش کاری که برای تولید آنها انجام می‌شود از قیمت خود سنگ بیشتر است. اما برای غالب سنگ‌های قیمتی، قیمت براساس هر قیراط محاسبه می‌شود. یک قیراط سنگ جواهر، ٢٠٠ میلی‌گرم است.
نحوه درجه‌بندی رنگ و خلوص: رنگ، خلوص و نوع تراش سنگ، از دیگر عوامل موثر بر ارزش یک سنگ قیمتی محسوب می‌شوند. در یک جواهرشناسی معتبر، درجه شفافیت رنگ با حروف D تا M نشان داده می‌شود که این دسته‌‌بندی از D به‌عنوان شفاف‌ترین، شروع و تا M به‌عنوان کدر‌ترین سنگ قیمتی، ادامه دارد. این طیف به این دلیل A، B و C ندارد که ممکن است در اکتشاف معادن آینده، سنگ‌های شفاف‌تری نسبت به سنگ‌های قیمتی موجود یافت شود. معیار دیگر ارزش‌گذاری یک سنگ قیمتی، خلوص و ناپاکی آن است که به معنی ترکیب کانی‌های دیگر با سنگ موردنظر است و از IF تا IB تقسیم‌بندی می‌شود.
رنگ‌هایی با درجه تیرگی متوسط گران‌ترند: در سنگ‌های رنگی، این رنگ است که مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده ارزش محسوب می‌شود. البته رنگ‌های ایده‌آل در انواع مختلف گوهر، متفاوت است. اما به‌طورکلی رنگ‌هایی که بیشتر مورد توجه هستند، قوی، زنده و خالصند. گوهرهایی که خیلی روشن یا بیش از حد تیره‌اند، معمولا کمتر از سنگ‌هایی که طیف رنگی متوسطی دارند، مورد توجه قرار می‌گیرند. بنابراین یک رنگ آبی گل گندمی غنی در یاقوت کبود، با ارزش‌تر از یک آبی تیره یا آبی کم‌رنگ است.
گران‌ترین‌ها و ارزان‌ترین‌ها در بازار جواهرات: برخی از انواع گوهرها – از قبیل یاقوت کبود (sapphire)، یاقوت سرخ (ruby)، زمرد (emerald)، گارنت تساوریت (tsavorite garnet)، تانزانیت (tanzanite)، اسپینل (spinel) و الکساندریت با توجه به ویژگی‌های برتر گوهری خود و کمیاب بودنشان، قیمت بالاتری در بازار دارند.
مفهوم اصطلاحات تجاری در شناسنامه جواهرات: در شناسنامه سنگ‌های قیمتی فاکتورهای ثابت و بین‌المللی وجود دارد که بهتر است مفهوم آن را بدانید، زیرا در قیمتگذاری جواهر ارزش زیادی دارد. این فاکتورها شامل نوع گوهر (Gem Variety)، رنگ (Color)، شفافیت (Clarity)، تراش و پولیش (Cut and Polish)، اندازه (Size)، شکل (Shape)، بهبود کیفی (Treatment)، منشأا (Origin)، و زنجیره تأمین و عرضه (Supply Chain) می‌شود.
جواهرات صنعتی نخرید: جواهرات صنعتی و کم ارزش معمولا در تنوع طرح و رنگ فراوان هستند و در مصنوعات طلا کار گذاشته می‌شود. جواهرات صنعتی معمولا ارزشی درحد چند هزار تومان دارند، زیرا اگر بخواهید طلا را با جواهرات واقعی خریداری کنید قیمت‌های پرداختی تا چند‌میلیون تومان افزایش خواهد یافت. به‌طوری که قیمت سنگ‌های واقعی گاهی چند برابر طلا است. یادتان باشد موقع خرید مصنوعات طلا حتی‌الامکان کالاهایی را بخرید که کمترین میزان جواهر صنعتی در آن به کار رفته است.