روز شنبه، ساعاتی پس از آنکه تروریست‌های داعش به تلافی شکست‌های اخیر در جنگ سوریه، جان بیش از 130 نفر را در پایتخت فرانسه گرفتند، حاضران و ناظران بازارهای جهانی از احتمال واکنش قیمت‌ها و شاخص‌های حوزه‌های گوناگون کالایی و مالی در نخستین روز کاری پس از بحران، یعنی روز دوشنبه سخن می‌گفتند. بازارهای جهانی صبح دوشنبه به رویدادهای پاریس واکنش نشان دادند، اما واکنش‌ها اولا کمتر از انتظار و ثانیا بسیار کوتاه مدت بود. برخی از بازارها از عصر دوشنبه و برخی دیگر در روز سه‌شنبه ثابت کردند که دغدغه‌های مهم‌تری از خودنمایی نابخردانه بیعت‌کنندگان با البغدادی در عروس شهرهای جهان دارند. مهم‌ترین موضوع مورد توجه تقریبا تمام بازارها، مساله افزایش نرخ بهره فدرال‌رزرو است. برخی از بازارها در کنار این موضوع، نگرانی‌های دیگری نیز دارند. فلز زرد که روز دوشنبه به مرز 1100 دلار نزدیک شده بود، از عصر دوشنبه دوباره در مسیر کاهشی قرار گرفت. بازارهای سهام نیز که دوشنبه افت کرده بودند، سه‌شنبه صعودی تقریبا یکپارچه را تجربه کردند. بهای نفت خام که روزهای دوشنبه و سه‌شنبه به کمک حملات هوایی فرانسه به مواضع داعش در سوریه، اندکی رشد کرده بود نیز نتوانست از کف 40دلاری خود فاصله چندانی بگیرد.
شوک اقتصادی حملات پاریس خنثی شد
روند بازارهای جهانی در دومین روز کاری پس از حملات تروریستی پاریس نشان می‌دهد که معامله‌گران حوزه‌های مختلف دوباره بر عوامل اقتصادی متمرکز شده‌اند تا بازارها دوباره حالت عادی پیدا کنند. اونس طلا که روز دوشنبه با افت از اوج 1099 دلاری، روی قیمت 1082 دلار ایستاده بود، روز گذشته تا ساعت 8 شب به 1075 دلار رسید. همزمان، بازارهای سهام نیز روند افت دوشنبه را متوقف کردند. صبح سه‌شنبه، بهای نفت باز هم رشد اندکی داشت؛ اما معامله‌گران این بازار نیز دوباره بر روند افت چند ماهه طلای سیاه، متمرکز شدند.
اکنون آنچه بازارها پس از عبور از چند ساعت عصبیت دوباره بر آن متمرکز شده‌اند، واگرایی سیاست‌های پولی در میان اقتصادهای عمده جهان است. این روزها بانک مرکزی ایالات‌متحده در فکر افزایش نرخ بهره وجوه فدرال است، نرخی که حدود یک دهه است دست‌نخورده مانده است. این در حالی است که بانک مرکزی اروپا همچنان در حال تشدید سیاست‌های تحریکی خود است تا رشد و تورم مناسب را به اقتصاد قاره سبز بازگرداند. ماریو دراگی، همین دوشنبه اعلام کرد که نهاد تحت ریاست او سیاست‌های تسهیلی موجود را انبساطی‌تر خواهد کرد. یورو روز سه‌شنبه از همین‌رو بخشی از ارزش خود را از دست داد. مساله اینجا است که بانک مرکزی اروپا در اتخاذ سیاست‌های پولی تسهیلی، تنها نیست. به جز بریتانیا، تقریبا تمام اقتصادهای مهم جهان ماه‌ها است نرخ‌های بهره خود را افزایش می‌دهند. .در آسیا، دو اقتصادی که بیشترین تاثیر را بر اقتصاد جهان دارند؛ یعنی چین و ژاپن نیز مشغول تحریک اقتصاد خود هستند. در این بافت، تخلیه شوک پاریسی تنها یک روز پس از آغاز به کار فعالیت بازارهای جهانی در هفته جدید، عجیب نیست.
بازارها چنان درگیر مسائل خود هستند که ناچارند همزمان با همدردی با قربانیان داعش، معاملات خود را بر اساس عوامل تاثیرگذار هفته‌های گذشته و آینده، تنظیم کنند. البته گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه حملات تروریستی پاریس می‌تواند به گونه قابل توجهی اقتصاد منطقه یورو را در ماه‌های پیش رو تحت تاثیر قرار دهد و این امر می‌تواند فدرال رزرو ایالات‌متحده را به بازنگری زمان‌بندی افزایش نرخ‌های بهره خود وادارد. بسیاری معتقدند که کمیته بازار آزاد بانک مرکزی آمریکا ممکن است در نشست ماه دسامبر، نرخ بهره وجوه فدرال را برای نخستین بار در حدود 10 سال گذشته افزایش دهد و این تصور چند ماه است بازارها را تحت‌تاثیر خود قرار داده است.
در بازار فلزهای گرانبها این عامل ماه‌ها است روند اونس را کاهشی کرده است، از همین‌رو بود که تخلیه هیجان تروریستی در بازار طلا زمان بسیار کمی برد. رشد نرخ بهره آمریکا همچنین مهم‌ترین دلیل تقویت دلار است. دلار پس از شوک پاریس نیز قوی ماند تا شاخص دلار سه‌شنبه دوباره به مرز 100 واحد نزدیک شود. تقویت دلار خود بازار کالاهای پایه را تحت‌فشار قرار داده است. در این میان بازارهای سهام نیز از ادامه سیاست‌های انبساطی خوشحال‌تر خواهند بود، اما اگر روند احیا را به‌طور کامل حس کنند، به دوره رونق نیز امیدوار خواهند ماند. از همین‌رو، تخلیه هیجان در بازارهای سهام اندکی بیشتر زمان برد. بازارهای سهام جهان که دوشنبه در هراس از احتمال تشدید عدم قطعیت در اقتصاد جهان رو به افت گذاشته بودند، روز سه‌شنبه به وضعیت عادی بازگشتند. در بازار نفت نیز وضعیت مشابهی وجود دارد. مهم‌ترین عامل این بازار، مازاد عرضه است که بهای هر بشکه نفت خام را به نزدیکی مرز 40 دلار برده است. نفت خام دوشنبه با افزایش روبه‌رو شد چراکه حملات هوایی فرانسه به مواضع داعش در سوریه می‌توانست به معنای پیچیده‌تر شدن شرایط خاورمیانه نفت‌خیز باشد، اما این رشد که در روز سه‌شنبه نیز ادامه یافت محدود بود تا مشخص شود که معامله‌گران نفت نیز دغدغه‌های خود را دارند.
پایان هیجان
اونس طلا روز دوشنبه با 2 دلار افت از قیمت نهایی روز جمعه، ضعف خود مقابل رشد دلار را نمایان کرد. صبح دوشنبه، افزایش تقاضای طلا به‌عنوان سرمایه امن باعث شد اونس تا قیمت 1099 دلار نیز بالا رود؛ اما در ادامه روز بازار به سرعت حوادث پاریس را به فراموشی سپرد.
پایگاه اینترنتی کیتکو در گزارش جمع‌بندی روز دوشنبه نوشت: «در حالی که فکر و دعای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران با پاریسی‌ها بود، آنها در مورد کسب‌و‌کار خود به‌صورت عادی عمل کردند. بیشتر بازارها واکنش قابل توجهی به رویدادهای پاریس نشان ندادند. قیمت نفت روز دوشنبه به دلیل حملات جنگنده‌های فرانسه به مناطق تحت کنترل داعش در سوریه بالا رفت. شاخص دلار هم در ادامه مسیر قیمتی هفته‌های گذشته با رشد روبه‌رو شد.» یورو در این روز بخشی از ارزش خود را از دست داد؛ اما در ادامه بخشی از ارزش از دست رفته را پس گرفت. منطقه یورو نیز روز دوشنبه داده دیگری منتشر کرد. رشد شاخص بهای مصرف‌کننده منطقه یورو در ماه اکتبر 1/ 0 درصد اعلام شده است. این رقم همسو با انتظارات بازار بود. دیگر خبر روز دوشنبه، بازگشت ژاپن به رکود بود. تولید ناخالص داخلی این کشور در سه ماه سوم 2015 افتی 8/ 0 درصدی را تجربه کرده است. اقتصاد ژاپن در سه ماه دوم سال جاری میلادی نیز 7/ 0درصد کوچک شده بود. دو فصل کاهش نرخ رشد عموما برابر رکود در نظر گرفته می‌شود. در هر حال روندی که عصر دوشنبه شکل گرفت، روز سه‌شنبه نیز تکرار شد تا بازارهای جهانی به حالت عادی بازگردند. روز گذشته تا ساعت 7 شب به وقت تهران قیمت 1080 دلار برای اونس ثبت شد، گرچه هم‌اکنون که شما این گزارش را می‌خوانید ممکن است قیمت متفاوتی به‌عنوان قیمت نهایی دومین روز کاری هفته رقم خورده باشد. روز سه‌شنبه شاخص دلار رشد قابل توجهی داشت؛ اما همزمان بهای نفت کمی رشد کرد. رشد شاخص دلار به ضرر طلا است؛ در صورتی که رشد بهای نفت خام به فلز زرد کمک می‌کند. از سوی دیگر بازارهای سهام نیز با کنار گذاشتن هراس روز دوشنبه، عملکرد خوبی داشتند تا بخشی از سرمایه‌ها از بازار طلا به سوی بازارهای سهام برود.
بازگشت سهام
روز گذشته، بازارهای سهام آسیایی پس از ریزش گسترده روز دوشنبه شاهد رشد بودند. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری رویترز، شاخص ام‌‌اس‌سی‌آی از بازارهای آسیا اقیانوسیه به‌جز ژاپن 7/ 1 درصد صعود کرد و از پایین‌ترین رکورد شش هفته‌ای که روز دوشنبه در پی ریسک‌گریزی سرمایه‌گذاران تجربه کرده بود، بهبود یافت. شاخص کسپی کره‌جنوبی 4/ 1 درصد، اس‌اند پی/ ای اس ایکس 200 استرالیا 8/ 1 درصد، هنگ سنگ هنگ کنگ 9/ 1 درصد و شانگهای کامپوزیت 4/ 1 درصد صعود کردند. شاخص نیکی 225 توکیو 6/ 1درصد بالاتر ایستاد. شاخص‌های سهام بازارهای تایوان و سایر کشورهای آسیای جنوب شرقی هم مثبت شدند. به گفته هیکارو ساتو، تحلیلگر ارشد شرکت «دایوا سکیوریتیز» در توکیو، سرمایه‌گذاران فکر می‌کنند که حملات در پاریس تاثیر اندکی بر اقتصاد جهانی در بلندمدت خواهد داشت. با توجه به تحولات جدید، بازار ممکن است در آینده تاثیر بپذیرد؛ اما در حال حاضر اجماع بازار بر این است که حملات تاثیر محدودی بر بازار سهام دارند.