فشارهایی که بورس را تهدید می‌کند / «سهام خزانه»به بورس جان می‌دهد

علی صالح آبادی در پاسخ به این سئوال که آیا بسته دوم رونق اقتصادی دولت می‌تواند به بازار سرمایه کشور جانی دوباره بخشد؟ گفت: بورس ما از چند جهت تحت فشار است، از یکسو کاهش قیمت‌های جهانی نفت و مواد معدنی، مثلا اینکه نفت به زیر ۵۰ دلار رسیده، قیمت برخی کالاها مانند مس، فولاد و بسیاری از کالاها در سطح جهانی کاهش یافته و آن هم روی سودآوری بنگاه ها تاثیرگذار است.

رئیس سابق سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: بحث رکودی که در صنایع داخلی با آن مواجه هستیم، مثلا در حوزه مسکن که باعث می‌شود رکورد در بازار فولاد و سایر بازارها ایجاد شود که طبعا آن هم جزئی از کلیت است که بر روی بورس اثرگذار است. از سوی دیگر اثراتی که کاهش قیمت نفت بر روی اقتصاد می گذارد که باعث کاهش بودجه های عمرانی می شود و تبعا آن هم می تواند بر روی صنایع مختلف اثرگذار باشد.

وی ادامه داد: یکسری نصمیم گیری‌ها در بخش‌های مختلف انجام شده مانند تعیین نرخ بهره مالکانه سنگ آهن، خوراک پتروشیمی ها و امثالهم. اینها جزئی از تصمیمات کلی است که روی صنایع اثرگذار است. مجموعه این عوامل باعث می شود که بازار تحت فشار قرار گیرد. برای اینکه بازار به شرایط عادی بازگردد باید در شرایط اقتصاد داخلی و بین المللی اتفاقاتی بیافتد که وضع درآمد دولت بهتر و اقتصاد داخلی از رکود خارج شود. در اقتصاد خارج از کشور هم قیمت های مواد معدنی بهبود یابد و اینها مجموعه عواملی است که می تواند بر روی شرکت ها اثرگذار باشد.

صالح آبادی تصریح کرد: بخشی از صنایع داخلی با مشکلات مربوط به فروش محصولاتشان در دنیا مواجه هستند، مانند مس، در صورتی که تحریم‌ها برداشته شود، می توانند وضعیت بهتری را تجربه کنند. شرکت‌هایی که از تحریم متاثر هستند و نمی توانند به راحتی محصولات خود را بفروشند یا منابع بلوکه شده ای دارند، از فضای جدید متاثر خواهند شد.

صالح آبادی افزود: اگر با اجرای طرح تسریع رونق اقتصادی منابع جدیدی تزریق شود (البته بسته به میزان منابع تزریقی) می تواند اقتصاد را از رکود خارج کند و این موضوع بر روی بازار سرمایه هم تاثیر گذار خواهد بود، به‌ویژه بر روی شرکت‌هایی که در قالب این بسته می توانند محصولاتشان را بفروشند و با این کار موجودی انبارهایشان خالی می شود.

وی با بیان اینکه میزان اثرگذاری طرح به عوامل متعددی بستگی دارد، تصریح کرد: این عوامل داخلی و خارجی است و قطعا قیمت‌های جهانی و غیره هم بر روی سودآوری بنگاه ها تاثیرگذار است. یک بنگاه ممکن است که بتواند محصولات خود را بفروشد منتهی میزان سودآوری آن هم روی سهمش تاثیرگذار است؛ لذا به تنهایی نمی توان گفت که یک فاکتور دقیقا چقدر تاثیرگذار است.

رئیس سابق سازمان بورس و اوراق بهادار در تشریح راهکارهای بهبود وضعیت بازار سرمایه عنوان کرد: در شرایطی که بازار دچار کاهش می‌شود، طبیعتا سرمایه گذاران نهادی، در این شرایط نقش‌شان مهمتر می شود. یکی از سازوکارهایی که باید عملیاتی شود و در قانون ارتقای تامین نظام مالی به آن توجه شده، سهام خرانه است. سهام خزانه امکاناتی را به شرکت‌ها می دهد و لازم است که هر چه زودتر عملیاتی شود تا شرکت‌ها بتوانند قیمت سهام برای خود در نظر بگیرند.

وی افزود: اگر سهام خزانه عملیاتی شود، باعث خواهد شد که خود شرکت‌ها آنجا که احساس کنند سهامشان ارزنده است، شروع به خرید بخشی از سهام خود کنند که قیمت بیش از آن کاهش نیابد و زمانی که فکر می‌کنند به صورت بی رویه قیمت سهامشان رو به افزایش است، بتوانند سهام عرضه کنند تا به صورت بی رویه قیمت سهم بالا نرود.

صالح آبادی، یکی از خلاء های بازار سرمایه را بازارگردانی رسمی با مکانیزم سهام خزانه ذکر و بیان کرد: این مکانیزم می تواند شرکت را در مقابل سهام خود متعهد کند. نکته دیگر صندوق‌های بازارگردانی است که سهامداران عمده شرکت‌ها باید این صندوق‌ها را شکل دهند، البته تا حدودی اجرا شده ولی جا دارد که تقویت شود تا حجم صندوق های بازارگردانی بزرگ شود و سهامداران عمده آنها از سهام شرکت‌های تابعه خود حمایت کنند. یکی از وظایف شرکت های سرمایه گذاری و هلدینگ ها باید مراقبت از سهام شرکتهای تابعه خود باشد که باید این موضوع مهم عملیاتی شود.

وی در بیان سومین نکته اظهارداشت: در قانون ارتقای تامین نظام مالی، ایجاد صندوق تثبیت ریالی بازار سرمایه را در نظر گرفته شده و با یک ترکیب هیات امنایی شکل خواهد گرفت. آئین نامه مربوطه آن در دولت و قانونش در مجلس تصویب شده و باید هر چه زودتر عملیاتی شود. این موضوع می تواند بر روی بازار سرمایه اثر مثبت داشته باشد و حداقل در کوتاه مدت بازار سرمایه را تثبیت کند تا مردم و سهامداران نگران نوسانات شدید در بازار سرمایه نباشند تا اوضاع اقتصادی بهتر شود و کم کم به سمت بالا آغاز به حرکت کند.