صبح سهشنبه خبر سرنگون شدن یک فروند جنگنده روسی توسط ارتش ترکیه در نزدیکی مرزهای این کشور با سوریه، بازارهای سهام ترکیه، روسیه و اروپا را تحتتاثیر قرار داد. این خبر که به معنای تشدید تنشها در خاورمیانه نفت خیز بود، همزمان بهای نفت را افزایش داد. رشد بهای نفت و افزایش خرید طلا بهعنوان سرمایه امن توانست قیمت فلز زرد را تا حدی بالا ببرد، اما اونس تحت فشار چشمانداز بازار فلزهای گرانبها، فاصله چندانی از مرز 1070 دلار نگرفت. دیگر عاملی که به رشد بهای طلا کمک کرد، تضعیف دلار بود. شاخص دلار روز گذشته از اوج 8 ماهه خود پایین آمد، البته قوی ماند.
دردسر تازه
به گزارش رویترز، روز سهشنبه با افت بازارهای سهام آسیایی تحتتاثیر افت قیمتهای کالا که ریزش ارزش سهام شرکتهای معدنی و انرژی را در پی داشت، شروع شد. با رسیدن خبر سرنگونی هواپیمای روسی، افت دیگر بازارها نیز شروع شد. روز گذشته همزمان با افت شاخصهای سهام ترکیه، لیر این کشور نیز با افت شدیدی روبهرو شد. شاخص «بیست 100» استانبول روز سهشنبه 6/ 1 درصد سقوط کرد، در حالی که لیر بیش از 6/ 0 درصد از ارزش خود را از دست داد.
بازارهای سهام روسیه نیز تحتتاثیر اخبار افزایش تنش ها، با افت روبهرو شدند. شاخص میسکس روسیه، بیشترین افت را در میان بازارهای جهانی داشت. این روند بازارهای سهام اروپا را نیز تحتتاثیر قرار داد. البته بازارهای اروپا، از گزارشهای شرکتهای اروپایی نیز تاثیر زیادی گرفتند. دیگر عامل افت سهامهای اروپایی، صدمه دیدن سهامهای شرکتهای مسافرتی و تفریحی بهدلیل انتشار هشدار وزارت خارجه آمریکا به شهروندان ایالاتمتحده درباره سفر کردن به اقصی نقاط جهان بود.
بلومبرگ از الوین دگروت، اقتصاددان ارشد «رابوبانک اینترنشنال» در اوتدخت هلند نقل کرده است: «واضح است از هنگامی که این خبر منتشر و مشخص شد هدف، یک جت روسی بوده است، فشار فروش در بازارهای سهام افزایش یافت، اما مشخص نیست تاثیر این خبر چقدر ماندگار خواهد بود.» چنین اخباری معمولا بر بازارها اثرات کوتاهمدت دارند، مگر آنکه در روزهای آینده تحولات تازهای روی دهد. سطح تنش در منطقه خاورمیانه، احتمال بحرانی شدن اوضاع را در کانون توجهها قرار داده است.
عامل قدیمی
در صورتی که قدرتهای جهانی، تنش ایجاد شده میان روسیه و ترکیه را مدیریت کنند، بازارها دوباره بر مساله نرخ بهره وجوه فدرال در آمریکا متمرکز خواهند شد. احتمال افزایش نرخهای بهره ایالاتمتحده هفتهها است که مهمترین عامل فشار روی بازار کالاهای پایه است. یکی از مهمترین کالاهای تحت فشار، طلا است. هر اونس فلز زرد که روز دوشنبه روی قیمت 1069دلار ایستاده بود، روز گذشته به کمک تنشهای تازه امنیتی، با رشد روبهرو شد، اما جهشی قابل توجه را تجربه نکرد. روز سهشنبه تا ساعت 8 شب به وقت تهران، قیمت 1075 دلار برای اونس ثبت شد، گرچه هماکنون که شما این خبر را میخوانید، ممکن است قیمت متفاوتی بهعنوان قیمت نهایی دومین روز کاری هفته رقم خورده باشد.
اونس طلا روز دوشنبه، 8 دلار افت کرد، افتی که عمدتا ناشی از تاثیرگذاری عوامل کاهشی خارجی و چشمانداز فنی بسیار منفی بود. اونس در نخستین روز کاری هفته دوباره قیمتهایی نزدیک کف 5/ 5 ساله را تجربه کرد. نقره نیز با تضعیف مجدد به کف 6 ساله رسید. رشد شاخص دلار و افت قیمت نفت خام دو عامل خارجیای بودند که به ضرر طلا عمل کردند. همزمان، فروشندگان فنی، بازار را تحتفشار نگه داشتند.
پایگاه اینترنتی کیتکو در گزارش جمعبندی روز دوشنبه خود نوشت: «تردیدی نیست که کاهشیهای بازار در موقعیت بسیار راحتی هستند.» بازارهای آمریکا فردا پنجشنبه به مناسبت «جشن شکرگزاری» تعطیل هستند تا احتمال کاهش معاملات در مقیاس جهانی وجود داشته باشد، اما این روزها با توجه به انتظار همه برای رسیدن اخبار تازه از فدرال رزرو ایالاتمتحده و همچنین تنشهای روسیه و ترکیه که ممکن است معادلات خونین موجود را پیچیدهتر کند، باید برای هر نوع تغییر مسیری در روندها آماده بود.