زمزمه کاهش نرخ سود بانکی از نیمه های تابستان به اوج خود رسید؛ درست زمانی که هر ماه بانک مرکزی و مرکز آمار از کاهش تدریجی نرخ تورم گزارش می دادند،مسئولان بانک مرکزی و وزیر اقتصاد نیز در گوشه و کنار مطرح می کردند که قصد دارند،نرخ سود بانکی را متناسب با تورم کاهش بدهند.
نیمه های آبان ماه شورای هماهنگی بانکها در جلسه ای تصمیم به کاهش 2 درصدی نرخ سود تسهیلات بانکی گرفت،اما از اعلام این تصمیم زمان کوتاهی نگذشته بود که به سرعت تکذیب شد.اگرچه هنوز این بحث ادامه دارد، اما از انجا که این تصمیم درباره سپرده های مردم است آیا کاهش نرخ سود سپرده های شما کار درستی یا خیر. هرچند در این میان این کار اقتصاددانان است که درباره این تصمیم نظر بدهند، اما چون پول مردم نزد بانکهاست نظر انها هم بسیار مهم است.
برای این نظر سنجی بیش از 200 نظر ثبت شد که گزیده ای از آنها به شرح زیر است:
یک کاربر که نام خود را ننوشته و بیشترین امتیاز را در بین نظرات کاربران به خود اختصاص داده است،می نویسد:« هر وقت بهره ي وام رو كم كردند سود سپرده رو هم كم كنند. به محض كم شدن سود سپرده مردم دارايي هاشون رو از بانك خارج مي كنند. حالا اگه دوست دارند كم كنند.»
کاربر دیگری که بیشترین امتیاز منفی را گرفته، نوشته است:« نه دیگه الان تو بازار با پول کار خاصی نمیشه کرد که مردم پولشونو بکشن بیرون. برای سالم شدن اقتصاد سود سپرده و بهره وام رو با خیال راحت کم کنند.»
یک کاربر به نام پویش در پاسخ به این کاربر نوشته:« دوست خوبم این تحلیل خوبی نیست که مردم پولشون رو از بانک خارج می کنن. شما پول رو مگه می تونی بذاری توی بالش یا توی گاوصندوق؟ شما نهایتاً می ری سکه، دلار، خودرو، زمین و خونه و ... خرید می کنید که در قبالش مجبورید یا کارت به کارت کنید یا چک بدین و در نهایت پول از یک شعبه بانک به شعبه دیگه منتقل میشه. اما در خصوص نرخ سود سپرده، بنده با کاهش اون 100 موافقم، چون باعث گردش پول و در نهایت رونق اقتصادی و خروج از رکود خواهد شد. در قبال اون باید بانک مرکزی سود تسهیلات رو به زیر 17 درصد برسونه و با نظارت دقیق جلوی پولشویی برخی موسسات سوداگر نظیر ... که سودهای نجومی رو به سپرده ها پرداخت و سپرده های مردم رو برای دلالی صرف می کنن رو بگیره »
یک کاربر با نام اقتصاد 83 نوشته است:« به این راحتی هم نیست اگه شورای پول و اعتبار نرخ سپرده ها را بیشتر از 2 یا سه درصد بیاره پایین نظام پولی غیر استاندارد حاکم بر کشور معلوم نیست چه واکنشی نشون بده؛ درسته در حالت طبیعی مردم پولشونو به سمت سکه و ماشین و خونه میبرن اما بارکود سنگینی که به این بخشها حاکم احتمال هجوم مردم به سمت دلار زیاده که علائم اش رو میشه تو رشد قیمت دلار دید؛ اما وضعیت ارزی دولت هم مناسبه و برای همینه که دولت فعلا داره دست دست می کنه.»
کاربر دیگری به نام مسعود می نویسد:« نکته اصلی در این است که اگر امروز هیج کار اقتصادی معادل سود بانکی امکان پذیر نیست پس سود بانکی از کجا تامین می شود؟! بهترین کار این است که دولت بانکها را در ارایه سود بانکی به رقابت وادارد ولی وادار به کاهش بهره وامها و تسهیلات برای ایجاد فعالیت اقتصادی نماید. در این صورت بانکها ضمن تشویق به پس انداز مجبورند در فعالیت های اقتصادی با بازده بالاتر مشارکت کنند.»
به تولید نمی رسد
یک کاربر هم معتقد است که بانکها سود سپرده ها را در اموری غیر از تولید سرمایه گذاری می کنند. این کاربر که از ذکر نامش خودداری کرده نوشته است:« باید (نرخ سود تسهیلات) به شدت کاهش پیدا کنه.یعنی چی که پول دارها پول بگذارند توی بانک سر برج سود بگیرن.اگه بانکداری مااسلامی است و سپرده ها به تولید میرسید مشکل نداشت، اما وقتی بانکها مثل نزول خورها عمل کرده پول را از من میگیرن به من سود 20 می دهند بعد به یکی دیگه وام 30 در صد می دهند 10 درصد خودشون سود می کنند.بعد به تولید چی می رسه خدا داند.»
کاربر دیگری در این رابطه نوشته است:« به نظر من باید دولت نرخ سود سپرده را کاهش بدهد و این کار دستوری باشد؛ با این اقدام برخی سپرده گذاران پولها را از بانک خارج در بخشهای مولد اقتصاد و بطور واقعی در جریان می اندازند. الان با این نرخ سود سپرده بالا بسیاری از فعالان صنعت کارهای خود را تعطیل کرده و از سود سپره خود روزگار می گذرانند و به قولی تنبلی را عادت داده ایم .اما نرخ سود وام را نمی توان دستوری کاهش داد بلکه به تدریج خود بانکها باید این کار را انجام دهند و دولت بهتر است منابع یارانه ای به وامها بدهد مثل طرح خرید خودرو و کالای اعتباری.»
کاربری که خود را علیرضا معرفی کرده نیز نوشته است:«نرخ دستوری نتیجه نمی دهد؛اگر می توانند پولها رو به سمت صنعت هدایت کنند، حتما باید این کار رو بکنند تا صنعت رونق بگیره، ولی اگر نتوانند این کار را بکنند پولها به سمت آسان ترین کار یعنی دلالی روانه می شود و دوباره تورم دامن مملکت رو میگیره»
کاربری با نام احمد نوشته است:« بنده با نظر مرکز پژوهش های مجلس کاملا موافقم بانکها نرخ سود تسهیلات رو پایین نمی آورند. از طرفی بخاطر معاملات کوتاه مدت بین بانکی نظر به کاهش نرخ سود بانکی مردم می دهندتا مشکلات خودشون رو حل کنند.»
کاربر دیگری به نام علی نوشته است:« کاهش دستوری و غیر رقابتی نرخ سود بانکی و در نتیجه تسهیلات فقط دادن نوعی رانت پنهان به کسانی است که از طریق روابط دسترسی سهل و آسانی به منابع عظیم بانکی دارند تا به هزینه سپرده گذار جیب های خود را پر کنند. در حالی که نیازمندان واقعی وام بانکی بایستی هفت خان را طی کنند و در پایان کار هم دست خالی برگردانده شوند و مجبور باشند نیاز خود را از بازار آزاد پول با نرخهای شصت درصد و بالاتر که قیمت واقعی پول است زیرا در دسترس است.والا نرخهای دستوری غیر قابل دسترس فقط تعارف و بازی با کلمات است تامین کنند. کاهش دستوری سود بانکی به منزله توهین آشکار به شعور و حقوق سپرده گذاران است که مجبورند پس انداز یک عمر کار و تلاش خود را در بانکها نگهداری کنند.»
در ادامه کاربر دیگری به نام امین هم همین اعتقاد را دارد.او می نویسد:« کاهش سود سپرده به صورت دستوری امکان پذیر نیست. و همواره امری شکست خورده است. همین الان بانکها با افتتاح صندوقهای با درآمد ثابت عملا سقف سود سپرده رو رعایت نکردن. چون نرخ واقعی پول الان بیشتره. انشاالله باید به مرور و با اصلاح ساختارهای نظام بانکی و اقتصادی این نرخ پایین بیاد.»
یک کاربر که خود را بازنشسته دولت معرفی کرده هم نوشته است:« بازی بیش حد از با یک مهره در شطرنج خطر سوخت شدن ان را زیاد می کند بازی با نرخ سود بانکی بدون تغییر درسایر زیرساختها و متغییر ها و بدون توجه به وضعیت سایر بازارها منجر به آشفتگی بازار پولی همپای سایر بازار ها شده ورکود را تشدید ومنجر به کاهش تقاضای کل عدم بازگشت اقساط وام های دریافتی به بانکها شده ودر نهایت روندسقوط و ورشکستگی بانکها را در شرایط فعلی تشدید می نماید. ثبات در وضعیت فعلی وعدم تغییرو بازی با نرخ سود بانکی یک ضرورت و یک سیاست پولی مثبت است. کاهش نرخ تسهیلات وام های اعطائی برای گردش مالی وسرمایه گذاری بیشتر از طریق سایر رویکردها ها مانند کاهش هزینه های بانکی افزایش بهره وری نظام بانکی ویا حتی یارانه تولید ویا کمکهای بلا عوض ویا معافیت های مالیاتی وعوارض ونرخ سایر خدمات دولتی امکان پذیر می شود.»
پیشنهاد به دولت
کاربر دیگری که خود را دکترای اقتصاد معرفی کرده نوشته است:« 1- سود سپرده را به 18 کاهش،و نرخ اوراق مشارکت در طرح های بزرگ که باعث بیرون کشاندن کشور از رکود می شود را به 20 برسانید .طرح های بزرگی مثل جاده سازی و راه آهن می تواند بخش عمران را به خوبی از رکود خارج کند. 2- موسساتی که به صورت غیر مجاز 22 تا 25 سود می دهند ،به صورت جدی برخورد و حتی پلمپ کند. 3- نرخ دلار را در بازار به نرخ دولتی برسانید و دست مافیای دلار و سکه را کوتاه کنید .در صورتی که نرخ دلار به صورت پله ای و آهسته تا نرخ دولتی 3000 تومان کاهش نیابد ،در آینده بسیار نزدیک ریزش شدید دلار را خواهیم داشت .»
علیرضا مجدآبادی کاربر دیگری است که معتقد است،نرخ دستوری نتیجه معکوس دارد.او می نویسد:« باتوجه به نرخ واقعي تورم دركشورواصرار مسيولين به نرخ غيرواقعي تورم كه حدود 15 اعلام ميكنند درحالي كه نرخ واقعي وقابل لمس دركشور بالاي 30 بنده معتقدم كه نرخ سود بايد 26 وبه اختيار بانكهاباشد نه دستوري كه تاكنون جواب نداده چراكه همين الان براي گرفتن وام بانرخ هاي فعلي صف ايجاد شده وبانكها منابع مالي براي اجراي طرحها ندارند.»
کاربری که نام خود را ننوشته،نیز گفته است:« چه دستوري چه غيردستوري امكان كاهش نرخ سود و بهره وام وجود ندارد، چون بانكها اغلب ورشكسته هستند و تا بانك ها و موسسات ورشكسته تعيين تكليف نشود نظام اقتصادي و ركود اقتصادي حل نمي شود. نظام بانكي و اقتصادي درحال حاضر با سپرده هاي بانكي و بين بانكي داره بازي مي كنه و جيب به جيب مي كنه تا سود هاي تعيين شده را بدهد و فكر مي كنم بيشتر منتظرند تا فروش نفت بيشتر شود و زيان هاي بانكي را بتوانند با راهكاري از منابع جديد تامين كننند و بعد شايد بتوانند به كاهش نرخ سود يا بهره بپردازند.»
کاربری هم بدون ذکر نام نوشته است:« تازمانی که دولت نتواند بازار جذابی برای تولید ایجاد کند نباید سود بانکی را کم کند چرا که اثر بسیار مخربی در تولید تورم خواهد داشت.یکی از بهترین کارها کم کردن قیمت دلار و امنیت تولید می باشد تا مردم به تدریج سرمایه های خود را از بانک خارج کنند.در حال حاضر کم کردن شتابزده سود باعث فساد و رانت عده ای میشود که به تورم دامن زده ودود آن به چشم همه مردم خواهد رفت.»
کاربری هم به نام عباس معتقد است:« کاهش نرخ سودبانکی موجب خروج پولهای سرگردان ازبانکها و ورود این پولهای سرگردان به بازاروافزایش نقدینگی درگردش بازار و تورم شدید و شروع مجددگرانی ها که آنرا یکبار در وضعیت بسیارشدید در دولت قبل تجربه کردیم.کاهش مجددنرخ سودبانکی دوبار گزیده شدن از یک سوراخ است.دولت باید این پولهای تجمیع شده مردم دربانکهارا دربخش صنایع اصلی وپایه سرمایه گذاری کند و موجب رشد تولید در کشور شود.کاهش نرخ سود به بهانه کاهش نرخ تسهیلات بخش تولید موجب فشار بر خود بخش تولید خواهد شد چرا که ایجاد تورم به علت نقدینگی بالای بازار هزینه تولید را بشدت بالا می بردوشروع مجددگرانیها این دفعه مردم را خفه خواهد کرد وبیش از توان حداکثر مردم است.متاسفانه مدیران بانکی و اقتصادی دارند پا جای پای مدیران بانکی و اقتصادی دولت قبل می گذارند.»