آخرین نشست کمیته بازار آزاد فدرال رزرو در سال 2015 میلادی، امروز سهشنبه آغاز میشود و فردا چهارشنبه با انتشار بیانیهای به کار خود پایان میدهد. موضوعی که میتواند این نشست را تاریخساز کند این است که مقامهای فدرال رزرو ممکن است پس از حدود یک دهه نرخ بهره وجوه فدرال را افزایش دهند.
این نرخ که هماکنون نزدیک به صفر است البته احتمالا با افزایشی اندک بالا خواهد رفت، گرچه همین افزایش هم هنوز صد درصد نیست. کارشناسان احتمال افزایش این نرخ را 85 درصد در نظر گرفتهاند. اگر این اتفاق بیفتد، «پیشخور» شدن قیمتها ممکن است مانع رشد ارزش دلار شود، اما اگر شاخص دلار رشد کند، اونس ممکن است در میانمدت به زیر مرز 1000 دلار برود. به باور برخی کارشناسان، این سطح قیمتی میتواند زمان خوبی برای خرید طلا باشد. موضوع افزایش نرخهای بهره آمریکا که ماهها است روند بازارهای مختلف را تحتتاثیر قرار داده است، صبح دوشنبه نیز تاثیرگذار بود. دلار که چند ماه است در حال تقویت است، روز گذشته باز هم تقویت شد تا کالاهای پایه را تحت فشار نگه دارد. دوشنبه همزمان با افت بهای نفت خام، بهای فلز زرد نیز با کاهش روبهرو شد. بازارهای سهام نیز دوشنبه افت داشتند، اما طلا نفعی از این افت نبرد. اونس فلز زرد که هفته گذشته روی قیمت 1074 دلار ایستاده بود، روز گذشته تا ساعت7و30دقیقه شب به وقت تهران به قیمت 1069 دلار رسید، گرچه هماکنون که شما این گزارش را میخوانید ممکن است قیمت متفاوتی بهعنوان قیمت نهایی نخستین روز کاری هفته رقم خورده باشد.
چشمانداز فلز زرد
انقباضی شدن سیاست پولی مهمترین بانک مرکزی جهان، میتواند ارزش دلار و در نتیجه فشار روی کالاهای خام را بالا ببرد. با این همه، «پیشخور» شدن قیمتها ممکن است روندهای معکوسی را رقم بزند. بسیاری از سرمایهگذاران جهانی و تحلیلگران اقتصادی معتقدند فدرال رزرو ایالاتمتحده در نشست این هفته، نرخ بهره را برای نخستین بار از سال 2006 میلادی افزایش خواهد داد. در این شرایط، مارک تو، تحلیلگر ارشد موسسه مالی «وینگ فانگ» در گفتوگو با رویترز میگوید: «در حالی که فدرال رزرو آمریکا بهزودی تصمیم خود درباره نرخ بهره را اعلام خواهد کرد، نوسان بهای فلز زرد محدود خواهد بود. بهنظر من گمانهزنیهای مربوط به افزایش نرخ بهره آمریکا، پیش از این تاثیر خود را بر قیمت طلا گذاشته است، اما اگر افزایش نرخ بهره در ایالاتمتحده باعث رشد بیشتر شاخص دلار شود، باید منتظر کاهش قیمت طلا به زیر مرز 1000 دلار در هر اونس باشیم.» به گزارش سایت طلا، میزان ذخایر طلای صندوق «اس پی دی آر» نیز به پایینترین سطح خود از سپتامبر 2008 میلادی رسیده است. بانک آمریکایی «مریل لینچ» نیز در تازهترین گزارش خود اعلام کرده است که قیمت جهانی طلا اوایل سال 2016 میلادی تحتتاثیر افزایش نرخ بهره فدرال رزرو آمریکا به کمتر از 950 دلار در هر اونس خواهد رسید. موسسه مالی گلدمن ساکس آمریکا نیز پیشبینی کرده است قیمت هر اونس طلا بهزودی به کمتر از 1000 دلار میرسد. به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، افت قیمت طلا به کمتر از 1000 دلار در هر اونس فرصت مناسب مجددی را برای خرید این فلز زرد فراهم خواهد کرد.
گری واگنر، همکار پایگاه اینترنتی کیتکو نیز میگوید: «در حالی که گمانهزنیهای بینالمللی نشان میدهد فدرال رزرو آمریکا بهزودی نرخ بهره را افزایش خواهد داد، قیمت طلا هنوز برای کاهش بیشتر فرصت دارد و بهنظر من قیمت طلا در روزهای آینده با کاهش بیشتری روبهرو خواهد شد.» او میافزاید: «اگر فدرال رزرو آمریکا در پایان نشست دو روزه خود تصمیم بگیرد نرخ بهره را برای نخستین بار از سال 2006 میلادی افزایش دهد، بیشک قیمت طلا با فشار بیشتری روبهرو خواهد شد و بهنظر من روند نزولی قیمت طلا تشدید میشود.» واگنر در ادامه میگوید: «بهنظر من سطح حمایتی قیمت طلا در روزهای آینده 1061 دلار خواهد بود و اگر افزایش نرخ بهره آمریکا موجب شکسته شدن این سطح شود، قیمت طلا تا 1050 دلار در هر اونس کاهش خواهد یافت. سرمایهگذاران بزرگ بینالمللی باید در شرایط کنونی منتظر اعلام نتایج نشست فدرال رزرو باشند و از هرگونه عجله برای سرمایهگذاری در بازارهای بینالمللی خودداری کنند. من بعید میدانم فدرال رزرو آمریکا پس از افزایش احتمالی نرخ بهره در نشست دسامبر، طی سال 2016 میلادی نیز بخواهد نرخ بهره را دوباره افزایش دهد.»
چشمانداز بازار سهام
اما کالاهای پایه تنها قربانی احتمالی رشد نرخهای بهره آمریکا نخواهند بود. بازارهای سهام آمریکا که چند سال است از سیاستهای تسهیلی شادمان بودهاند نیز ممکن است با افت شدید شاخصها روبهرو شوند، گرچه در مورد آنها نیز از بین رفتن ابهام حدودا یک ساله درباره سیاست پولی بانک مرکزی آمریکا میتواند به رشد شاخصها بینجامد. نشانه نگرانی بازارهای سهام از رشد نرخ بهره در آمریکا، افت روز گذشته بازارهای سهام بود. بازارهای سهام آسیا روز دوشنبه در شرایطی که سرمایهگذاران منتظر تصمیم بانک مرکزی آمریکا برای تصویب نخستین افزایش نرخهای بهره از زمان بحران مالی هستند، عمدتا افت کردند. به گزارش «ایسنا»، شاخص ام اس سیای از بازارهای سهام آسیا اقیانوسیه به جز ژاپن به پایینترین سطح در دو ماه و نیم گذشته نزول کرد و آخرین بار 4/ 1 درصد کاهش داشت. شاخص نیککی 225 ژاپن با 9/ 1 درصد ریزش، در 25/ 18869 واحد ایستاد و کسپی کره جنوبی با 1/ 1 درصد کاهش، به 66/ 1927 واحد رسید. شاخص اس اند پیای اس ایکس 200 استرالیا هم 4/ 1 درصد عقبنشینی کرد و در 80/ 4957 واحد قرار گرفت.
هانگ سنگ هنگ کنگ 8/ 0 درصد افت کرد و به 95/ 21285 واحد رسید، اما شاخص شانگهای کامپوزیت در سرزمین اصلی چین خلاف این روند حرکت کرد و با 5/ 0 درصد افزایش، به 29/ 3453 واحد رسید. شاخصهای سهام در تایوان، اندونزی، تایلند و سنگاپور هم در سطح پایینتری قرار گرفتند. به گزارش آسوشیتدپرس، ریزش قیمت نفت، کاهش ارزش سهام شرکتهای انرژی را بهدنبال داشته و به ریزش گسترده بازار دامن زده است. این ضعف زمانی رو به وخامت گذاشت که سازمان بینالمللی انرژی –کلوب اقتصادهای مصرفکننده بزرگ انرژی – پیشبینی کرد عرضه مازاد بر تقاضای نفت تا اواخر سال آینده حتی با وجود ضعیف شدن تقاضا ادامه خواهد یافت. در آمریکا ارزش سهام «ساوت وست انرژی» روز جمعه 14 درصد و غول معدنی «فریپورت مک موران» 6 درصد سقوط کرد. در کل در آستانه تصمیم احتمالی بانک مرکزی آمریکا برای تصویب نخستین افزایش نرخهای بهره در حدود 10 سال گذشته، بازارهای مالی به تب و تاب افتادهاند.
انتظارات برای افزایش نرخهای بهره در نشست روزهای سهشنبه و چهارشنبه هفته جاری بانک مرکزی آمریکا با هفته دشواری که با کاهش 8/ 1 درصدی صنایع داوجونز در روز جمعه به پایان رسید، تغییری نکرد، اما حس استرس در بازارها بدون تردید پس از اینکه قیمت نفت هفته گذشته در آمریکا 11 درصد کاهش یافت، ملموس بود. شاخص نوسان CBOE آمریکا که معیار احتمال نوسان معاملات شاخص استاندارد اند پورز 500 است، روز جمعه به 24.39 واحد رسید که بالاترین سطح از اواخر سپتامبر بود. حجم معاملات سهام روزانه آمریکا در ماه جاری 11 درصد در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته افزایش یافت و به 5/ 7 میلیارد سهم در روز رسید. حجم معاملات ماه جاری بالاترین حجم از زمان ریزش شدید بازارها در ماه اوت بود که در مدت بیش از یک ماه حدود 40 درصد از ارزش شاخص شانگهای کامپوزیت کاسته شد.
ریزش بازارهای سهام چین که در 12 ژوئن آغاز شد، بازارهای سهام سراسر جهان را بههم ریخت و شاخص داوجونز اینداستریال اوریج به تنهایی بیش از 6 درصد از ارزش خود را در ماه اوت از دست داد. با این همه بازارها پس از آن احیا شدند. بزرگترین عوامل دخیل در نزول اخیر بازارها، نگرانی نسبت به روند توسعه اقتصادی 6سال گذشته آمریکا، تصمیم چین برای تسهیل سقف ارزش یوآن در برابر دلار و ناامیدی بازار نسبت به ابعاد برنامههای محرک مالی بانک مرکزی اروپا بودهاند. در این بین دورنمای تغییر سیاست پولی آمریکا در هفته جاری مطرح شده است. بعضی از معاملهگران میگویند افزایش نرخها نقطه عطف مهمی در مسیر طولانی احیا از بحران مالی و حرکت بازارها به سوی اتکای کمتر به بانکهای مرکزی است، اما سایرین اظهار میکنند انتظار دارند اقدام مذکور طلیعه دوران نوسان بالاتر در بازارهای مالی باشد. به گفته توماس روث، مدیر گروه معاملات اوراق قرضه دولتی در شرکت میتسوبیشی آمریکا، بسیاری از سرمایهگذاران در بازار هرگز محیط نرخهای بالا را تجربه نکردهاند که این مساله احتمال بالا رفتن نوسان در سال آینده را افزایش میدهد. همان طور که در ماه آگوست مشاهده شد، بسیاری از معاملهگران به دقت نوسانات سهام را زیر نظر دارند تا ارزیابی از وضعیت هفتههای آتی داشته باشند.
شاخص ویای ایکس که بر مبنای قیمتهای معاملات استاندارد اند پورز 500 است که سرمایهگذاران معمولا در زمان نزول بازارها به آنها روی میآورند در بالای متوسط 20 واحد 10 سال گذشته قرار گرفته و به بالاترین سطح خود از 30 سپتامبر رسیده است که نشان میدهد انتظارات بالایی برای نوسانات سهام در 30 روز آینده وجود دارد. بر اساس گزارش وال استریت ژورنال، قراردادهای معاملات مربوط به ویای ایکس هم با ریزش بازارهای سهام در روز جمعه، افزایش داشتند. تحلیلگران میگویند این موضوع نشاندهنده نگرانی بزرگتر سرمایهگذاران نسبت به کوتاهمدت است. یک نشانه دیگر استرس بازار این است که سرمایهگذاران پیشبینی میکنند شرکتهای آمریکایی بزرگتر نوسان سهام بیشتری نسبت به همتایان کوچکتر خود خواهند داشت؛ درحالیکه شرکتهای بزرگ معمولا ثبات بیشتری دارند، زیرا از منابع درآمد متعددی برخوردار هستند که میتوانند در شرایط مختلف کاهش درآمد یکدیگر را جبران کنند.