وقتی اقتصادها مقابله به مثل می کنند/تصمیم تازه فدرال رزرو امریکا چه تاثیری بر اقتصاد ایران می گذارد؟

هنوز بسیاری از اقتصادهای دنیا از شوک کاهش قیمت جهانی نفت خارج نشده اند که فدرال رزرو آمریکا نرخ بهره را 0.25 درصد افزایش داد.اولین پیام این افزایش برای اقتصادهای دنیا گران شدن دلار است.

در حالی که افزایش نرخ بهره در امریکا با هدف مثبت شدن رشداقتصادی این کشور صورت گرفته اما به اعتقاد تحلیل گران این تصمیم تاثیر منفی زیادی بر اقتصادهای نوظهور خواهد گذاشت.به این دلیل که میزان بدهی این کشورها به آمریکا افزایش می یابد.اما آیا این کشورها عکس العملی نشان می دهند؟ بهترین اقدامی که کشورها می توانند در مقابل این اقدام آمریکا انجام دهند،چیست؟ و در نهایت اینکه چه تاثیری این تصمیم بر اقتصاد ایران که در آستانه خروج از تحریم هاست،می گذارد؟ برای این سئوالات هنوز پاسخ های روشنی وجود ندارد.تحلیل گران در حال بررسی بازار هستند.با این حال آنچه مشخص است،گران شدن دلار در بازار جهانی است و نرخ برابری ارزها بالا می رود.مثلا یکصد ین ژاپن که در مقابل دلار 5 ین ارزان تر می شود.

مرتضی ایمانی راد تحلیل گر اقتصاد بین الملل در این رابطه گفته است:« هر چند که افزایش بهاى دلار امریکا در بازارهاى جهانى به راحتى انجام نمى شود و با موانع جدى مواجه است، ولى یک مساله را نمی‌توان انکار کرد که در سال ٢٠١۶ دلار امریکا همچنان پول پر قدرتى در بازارهاى جهانى خواهد بود و به همین دلیل نرخ ارزهاى دیگر همانند پوند و یورو و ارزهاى کشورهاى کالا پایه در سال ٢٠١۶ قدرت افزایش را نخواهند داشت و همچنان ضعیف باقى خواهند بود. از طرف دیگر می‌توان پیش بینى کرد که طلا و نفت هم همچنان در نرخ هاى پایین در بازارهاى جهانى معامله خواهند شد و چشم انداز خیلى روشنى در سال آینده میلادى براى آن‌ها متصور نیست.»

مقابله به مثل اقتصادها

اقتصاد جهانی رو به رکود است؛ با کاهش بهای نفت این رکود تشدید یافته و با تصمیم فدرال رزرو این رکود ادامه خواهد یافت. محمد هادی مهدویان کارشناس اقتصاد بین الملل در گفت وگو با خبرآنلاین می گوید:«اقتصادهایی که پیش از تصمیم فدرال رزرو از رکود خارج شده اند،در سال آینده میلادی رشد اقتصاد کندی خواهند داشت و آنهایی که از رکود خارج نشده اند، همچنان در رکود باقی خواهند ماند.»

مهدویان معتقد است:«اقتصادهای بزرگ دنیا در مقابل تصمیم فدرال رزرو سکوت نخواهند کرد.احتمال اینکه این کشورها از جمله کشورهای عضو اتحادیه اروپا اقدام متقابلی انجام بدهند و نرخ بهره خود را افزایش بدهند،زیاد است زیرا آنها به سمت موازنه بازار پول می روند.»

اگر سایر اقتصادها هم مثل فدرال رزرو تصمیم بگیرند که نرخ بهره خود را افزایش دهند یعنی تصمیم بگیرند که پرتفوی پول را به سمت متعادل شدن هدایت کنند،رکود جهانی بیشتر خواهد شد،چرا که وقتی ارزش سایر پول در مقابل دلار کم می شود ، حتما کشورها مسابقه نجات اقتصاد ملی و جلوگیری از کاهش صادرات را درپیش خواهند گرفت.

مهدویان می گوید:«واکنش کشورها دربرابر تصمیم فدرال رزرو سه دسته می شود؛ سکوت می کنند،عکس العمل متناظر نشان می دهند و یا تندتر از فدرال رزرو حرکت می کنند.»

تاثیر تصمیم فدرال رزرو بر اقتصاد ایران

تصمیم فدرال رزرو چه تاثیری بر اقتصاد ایران می گذارد؟ مهدویان در پاسخ به این سئوال می گوید:«هر تصمیمی که کشورهای دنیا در مواجهه با تصمیم فدرال رزرو بگیرند،بر اقتصاد ایران تاثیر می گذارد.اگراتحادیه اروپا که بیشترین مراوده تجاری ایران با آنهاست،نرخ بهره خود را بالا ببرد،یورو هم افزایش می یابد و در نتیجه اقتصاد ایران از این موضوع متاثر خواهد شد.»

موسسه رتبه بندی مودیز اخیرا در گزارشی نوشت:« افزایش نرخ بهره فدرال رزرو آمریکا ریسک در بازارهای سرمایه گذاری کشورهای نوظهور را بیشتر خواهد کرد و این مساله تاثیرات منفی زیادی را برای این کشورها به همراه خواهد داشت.»

تحلیل گران می گویند؛ بازارهای نوظهور از جمله برزیل، روسیه، ترکیه و آفریقای جنوبی بیشترین تاثیر منفی را از افزایش نرخ بهره فدرال رزرو آمریکا متحمل خواهند شد. این کشورها در صورت افزایش نرخ بهره آمریکا با چالش های زیاد داخلی از جمله در بازار ارز و بی ثباتی بازارهای مالی روبرو می شوند. از آنجا که بازارهای نوظهور با ایران مراوده تجاری دارند،این موضوع هم به اقتصاد ایران منتقل خواهد شد.

ایمانی راد در این رابطه در کانال تلگرام خود نوشت:« این تحولات یکبار دیگر با نمایندگان مجلس حرف می‌زند که براى احتیاط بیشتر و جلو گیرى از کسر بودجه هاى ناخواسته میزان صادرات و بهاى نفت و به خصوص قیمت ارز را معقولانه و با توجه به اتفاقات گفته شده تعیین کنند که مشکلات بودجه به طور ناخواسته و پیش بینى نشده بر دولت و مردم تحمیل نشود.»

مهدویان اما معتقد است که بخش خصوصی ایران پیام بازارهای جهانی را گرفته ،اما اینکه دولت چه تدابیری خواهد اندیشید،موضوعی است که باید منتظر تصمیم دولت ماند.

به گفته وی هر تصمیمی که دولت اخذ می کند،باید حفظ ارزش پول ملی در اولویت باشد.زیرا در شرایطی که ارزش پول های دنیا در مقابل تصمیم فدرال رزرو سیاست تقویت دلار است، سیاستگذاران پولی ایران هم باید این موضوع را مد نظر قرار بدهد.