با آنکه آذرماه آرام‌ترین ماه دلار در 7 ماه گذشته بوده، شاخص ارزی در این فضای کم‌نوسان نیز به رشد خود ادامه داده است. انحراف معیار دلار در آذر در حالی به 12 تومان رسید که این ارز آخرین بار در اردیبهشت انحراف معیار کمتری را تجربه کرده بود. انحراف معیار یکی از شاخص‌های پراکندگی است که نشان می‌دهد به‌طور میانگین داده‌ها چه مقدار از مقدار متوسط فاصله دارند.
دلار و سکه در ادامه روند افزایشی خود در پاییز، زمستان را نیز با رشد قیمت آغاز کردند. در اولین روز دی‌ماه، دلار با 5 تومان افزایش به قیمت 3 هزار و 650 تومان و سکه تمام بهار آزادی با 4 هزار تومان رشد به قیمت 924 هزار تومان رسید. چنان‌که اشاره شد شاخص بازار ارز در آذر آرام 94 به روند افزایشی خود ادامه داد و توانست بازدهی 1/ 2 درصدی را تجربه کند تا مقدار رشد پاییزی آن نیز به 7/ 6 درصد برسد. رشد دلار در 9 ماه نخست سال 94 برابر با 1/ 9 درصد بوده است. این رشد به روز اول زمستان نیز سرایت کرد تا دلار بار دیگر روی مرز 3 هزار و 650 تومانی قرار بگیرد. به گفته فعالان بازار، رشد اولین روز زمستان بیشتر ناشی از افزایش معاملات بازیگران غیر‌رسمی در بازار بود؛ رشدی که با جوسازی آنها پیرامون کاهش قیمت نفت و بالا بودن ارزش دلار در ترکیه صورت گرفت. سکه نیز که در پاییز رشد 5/ 1 درصدی را تجربه کرده بود، در اولین روز زمستان با تکیه به افزایش اونس، رشد 4/ 0 درصدی را ثبت کرد و به بالاترین قیمت خود از 17 آذرماه رسید.
آرامش در کانال 3600
بیشترین نوسانات دلار در آذر در همان 7 روز ابتدایی اتفاق افتاد که این ارز توانست از مرز 3 هزار و 500 تومان عبور کند و وارد کانال 3 هزار و 600 تومان شود. در تاریخ 7 آذر نیز دلار به بالاترین قیمت خود از خرداد 92 رسید و قیمت 3 هزار و 660 تومان را ثبت کرد. فضای بازار پس از این تاریخ به میزان زیادی آرام شد و قیمت نوسانات چندانی را تجربه نکرد؛ به‌طوری‌که دلار تا انتهای ماه تغییرات خود را در بازه محدود 3 هزار و 625 تا 3 هزار و 660 تومان ثبت کرد. گیر کردن در این بازه نوسانی موجب شد که انحراف معیار دلار در آذرماه به 12 تومان برسد. رقمی که کمترین میزان انحراف معیار این ارز از خرداد 94 بود و رکوردی 7 ماهه محسوب می‌شد. این ارز آخرین بار در اردیبهشت، انحراف معیار کمتری را به ثبت رسانده بود. برخورد نیروی انتظامی با معامله‌گران ارزی یکی از عواملی بود که منجر به کاهش حجم معاملات و افت دامنه نوسانات شد. دامنه نوسانات دلار در پاییز 2 سال اخیر به‌طور کلی بالا بوده است. انحراف معیار در پاییز سال 93 به 74 تومان و در پاییز 94 به 72 تومان رسید. با این حال، میزان نوسانات در سه ماه پاییز سال 94 پراکنده شد؛ حال آنکه در سال 93 بیشتر نوسانات هیجانی در آذرماه صورت گرفت. انحراف معیار دلار در آذرماه سال 93 به 71 تومان رسید. با وجود کاهش نوسانات، دلار به روند افزایشی خود ادامه داد و در آذر نیز بازده 1/ 2 درصدی را به ثبت رساند. میانگین قیمتی این ارز نیز در آذر به 3 هزار و 635 تومان رسید که 110 تومان بالاتر از متوسط قیمتی آن در آبان‌ماه بود.
کاهش افزایش در پاییز
قیمت دلار در پاییز سال 94 نسبت به تابستان سال 93 رشد بیشتری را تجربه کرد، اما نسبت به همین مقطع زمانی در سال 93 افزایش کمتری را به ثبت رساند تا بتوان از پاییزی متفاوت در بازار ارز سخن گفت. شاخص بازار ارز در پاییز سال گذشته توانست حدود 11 درصد افزایش قیمت را تجربه کند، اما در سومین فصل سال جاری به رشد 7/ 6 درصدی قناعت کرد. دلار در تابستان 94 نیز رشد کمتر از 1/ 4 درصد را تجربه کرده بود. دلار معاملات خود را در ابتدای پاییز با قیمت 3 هزار و 415 تومان آغاز کرد، اما در ادامه در مسیر افزایشی قرار گرفت و نهایتا با قیمت 3 زار و 645 تومان به کار خود پایان داد. این در حالی بود که در پاییز 93، این ارز از قیمت 3 هزار و 180 تومان حرکت کرد و نهایتا تا قیمت 3 هزار و 520 تومان بالا رفت.
افزایش دلار در پاییز سال جاری بیشتر ناشی از «افزایش تقاضای زوار عتبات عالیات»، «خروج ارز به سوی عراق و ترکیه به‌واسطه بالاتر بودن ارزش دلار در آن مناطق» و «افزایش تقاضای تجاری در اواخر پاییز» بود. تحرکات معامله‌گران آتی و کاهش قیمت نفت دیگر عوامل افزایشی بودند، اما آنچه موجب شد این ارز در پاییز 94 رشد کمتری را نسبت به پاییز 93 تجربه کند، روند قیمتی متفاوت این ارز در آذر سال 93 و 94 بوده است. دلار در آذر 93 معادل 8 درصد رشد ثبت کرد، حال آنکه در آذر سال جاری تنها 1/ 2 درصد افزایش را به ثبت رساند تا روند متفاوتی را تجربه کرده باشد.
در واقع، در روزهای انتهایی پاییز روند افزایشی دلار تا حدی به‌واسطه خروج بخشی از تقاضا کند شد و این ارز نتوانست به مرز 3 هزار و 700 تومان نزدیک شود. پایان تقاضای زوار عتبات عالیات و کاهش تقاضای تجاری در کنار برخورد با معامله‌گران آتی از عواملی بودند که موجب شدند روند افزایش دلار کند و آذر متفاوت این ارز رقم بخورد.
انتظارات زمستانی
حال باید دید روند روزهای انتهایی پاییز به دی‌ماه نیز سرایت خواهد کرد یا دلار مسیر دیگری را در پیش خواهد گرفت. در شرایط حاضر، انتظار اکثر معامله‌گران بازار این است که با آغاز اجرایی شدن بر جام، قیمت در مسیر کاهشی قرار بگیرد، حال آنکه گروه دیگری اعتقاد دارند این ارز با آغاز لغو تحریم‌ها کاهش قیمت را تجربه نخواهد کرد. به گفته دسته آخر، پس از لغو تحریم‌ها، تقاضا برای واردات بالا خواهد رفت و همین عامل از کاهش قیمت جلوگیری خواهد کرد، این در حالی است که گروه اول انتظار دارند با تقویت سمت عرضه، دلار نوسانات چندانی را تجربه نکند و بیشتر در مسیر کاهشی گام بردارد.
پاییز بد سکه
سکه تمام بهار آزادی درحالی که در پاییز سال 93 رشد 5/ 8 درصدی را ثبت کرده بود، در پاییز سال 94 نتوانست افزایشی بیش از 5/ 1 درصد را تجربه کند. در نتیجه سومین فصل سال جاری، برای سکه چندان خوش یمن نبود. سکه بهار آزادی در پاییز سال گذشته حرکت افزایشی خود را از قیمت 918 هزار تومان آغاز کرد و نهایتا در انتهای آذر به قیمت 996 هزار تومان رسید، اما در پاییز سال 94، سکه معاملات خود را با قیمت 906 هزار تومان آغاز کرد و نهایتا در تاریخ 30 آذر با قیمت 920 هزار تومان به کار خود پایان داد.
به این ترتیب سکه در سومین فصل سال 94 رشد 5/ 1 درصدی را تجربه کرد. در آذرماه نیز سکه تنها 8/ 0 درصد رشد کرد. ریزش قیمتی طلای جهانی مهم‌ترین عاملی بود که سکه را تحت فشار خود قرار داد. بهای اونس از اواسط آبان‌ماه تا زیر هزار و 100 دلار پایین آمد و انتظار برای کاهش بیشتر آن، معامله‌گران داخلی را از خرید سکه دلسرد کرد. انتظار برای تصمیم فدرال‌رزرو برای افزایش نرخ بهره یکی از عواملی بود که به‌واسطه فشار بر اونس، انتظارات معامله‌گران داخلی را تحت‌تاثیر قرار داده بود. با این حال، پس از افزایش نرخ بهره آمریکا در هفته گذشته، قیمت اونس تغییرات کاهشی شدیدی را تجربه نکرد و حتی در مقاطعی از روز گذشته مرز هزار و 80 دلاری را لمس کرد تا معامله‌گران کمی به سکه امیدوار شوند. علاوه بر این، قرار گرفتن در ماه‌های محرم و صفر دیگر عاملی بود که تقاضا را در بازار سکه تحت‌تاثیر قرار داد و با پایان این دوماه، انتظار می‌رود تقاضا کمی در این بازار بالا رود. معامله‌گران سکه امیدوارند افزایش 4 هزار تومانی این فلز گرانبها در اولین روز زمستان و رسیدن به قیمت 924 هزار تومان نشانه‌ای از بازگشت رونق به این بازار باشد.