سرمایه‌گذاران به پناهگاه رفتند

روز گذشته بازارهای سهام آسیا و اروپا افت هفته‌های گذشته را پی گرفتند تا کالاهایی مانند طلا و ارزهایی مانند ین با افزایش بیشتر تقاضا روبه‌رو شوند. در دومین روز هفته، قوی ماندن فلز زرد و افزایش ارزش ین، نتیجه مستقیم ناامیدی بورس بود تا خوشحالی معامله‌گران بازار فلزهای گرانبها، با ناامیدی «بانک ژاپن» همراه شود. بانک مرکزی این کشور تنها دو هفته پیش با هدف افزایش تورم، نرخ بهره معیار خود را به زیر صفر برد تا ارزش ین هم با افت روبه‌رو شود. سقوط روز سه‌شنبه بورس‌های جهانی که ین را به اوج چند ماهه برد و اونس طلا را در اوج چندماهه نگه داشت، عمدتا ناشی از دور تازه نگرانی بخش مالی بود. سهام‌های بانکی، بازنده بزرگ روز بودند تا میزان سرمایه از دست رفته بورس‌های جهانی از ابتدای سال 2016 به 7 تریلیون دلار نزدیک شود. دور تازه سقوط بازارهای سهام از روز دوشنبه شروع شد. در اولین روز کاری از هفته دوم فوریه، بیشتر شاخص‌های سهام اروپا و آمریکا با افت روبه‌رو شدند. موسسه «مورگان استنلی» در این روز گفت که بانک‌های منطقه یورو نسبت به نرخ‌های بهره منفی آسیب‌پذیر هستند.

سقوط بانکی بورس

بازارهای آسیایی در معاملات روز سه‌شنبه به‌دنبال تشدید نگرانی‌ها نسبت به دورنمای اقتصاد جهانی که موجی از فروش سهام بانکی را به همراه داشت، ریزش سنگینی را شاهد بودند. شاخص ام‌اس‌سی‌ای بورس‌های آسیا اقیانوسیه به‌جز ژاپن 2/ 1 درصد افت کرد. شاخص نیکی 225 ژاپن 1/ 5 درصد عقب‌نشینی کرد و شاخص اس اند پی/ ای اس ایکس 200 استرالیا با 6/ 2 درصد کاهش، روبه‌رو شد. بازارها در اندونزی، تایلند و فیلیپین و نیوزیلند تعطیل بودند؛ درحالی‌که بازارهای چین، هنگ‌کنگ، تایوان و کره جنوبی، هم به مناسبت تعطیلات سال نوی چینی تعطیل هستند. ریزش سهام‌های بانکی، بورس‌های اروپایی را نیز تحت‌تاثیر قرار داد تا حرکت سرمایه‌گذاران به سوی پناهگاه‌های سرمایه تشدید شود. سه‌شنبه، شاخص یوروفرست 300 به کمترین سطح از اکتبر 2014 رسید؛ گرچه بعد بخشی از ریزش خود را جبران کرد و به سطح روز دوشنبه بازگشت. سهام‌ بانکی استاکس یوروپ 600 هم 6 درصد سقوط کردند. شاخص بورس اسپانیا حدود 4 درصد و ایتالیا حدود 5 درصد افت کرد؛ درحالی‌که شاخص بورس یونان حدود 8 درصد ریزش داشت. در ایتالیا، روند سقوط سهام بانکی چنان شدید شد که معاملات متوقف شدند. به این ترتیب بسیاری از سرمایه‌گذاران معتقدند که نشانه‌های موجود استرس، وضعیت را در هفته‌های آینده نیز بد نگه خواهد داشت. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری رویترز، بازارهای سهام پس از عملکرد نه چندان مطلوبی که در سال 2015 داشتند، سال 2016 را با ریزش‌های سنگین آغاز کرده‌اند.

عوامل متعددی شامل افت قیمت‌های نفت خام، ضعف رشد اقتصادهای بزرگ و دورنمای افزایش نرخ‌های بهره ازسوی بانک مرکزی آمریکا باعث شده سرمایه‌گذاران ترجیح دهند به جای خرید به فروش سهام بپردازند. براساس گزارش آسوشیتدپرس، افت روز سه‌شنبه بازارهای آسیا در پی موج فروش در اروپا که بیشتر در کشورهایی با موقعیت مالی شکننده متمرکز بود، روی داد. این ماجرا در واقع از دوشنبه شروع شد. بازارهای مالی در اروپا و وال‌استریت در جدیدترین دور کاهش که به‌دلیل نگرانی‌ها نسبت به بخش مالی روی داد، در اولین روز کاری هفته افت چشمگیری داشتند و این ریزش به توکیو گسترش یافت و قیمت سهام بزرگ‌ترین بانک‌های این کشور هر یک بیش از 7 درصد و شرکت کارگزاری نومورا حدود 11 درصد افت کرد. همچنین در میان سایر سهام‌های بانکی، سهام بانک ملی استرالیا در معاملات سیدنی 8/ 5 درصد و میزوهو فایننشال در توکیو 1/ 5 درصد سقوط کرد. بانک مرکزی ژاپن ماه گذشته با هدف افزایش وام‌دهی به مردم و شرکت‌ها، پشتیبانی از رونق اقتصاد و مقابله با تورم منفی، نرخ‌های بهره را منفی کرد. این اقدام به صعود بازارهای مالی جهانی و افت ارزش ین منتهی شد؛ اما ورق به سرعت برگشت و بازارها روند کاهشی را از سرگرفتند. رشد روز سه‌شنبه ین در روز سقوط بازارهای سهام ژاپن، از آن‌رو صورت پذیرفت که ین از ارزهای پناهگاه سرمایه در نظر گرفته می‌شود. بازارهای سهام جهان از ابتدای سال 2016 تاکنون تحت‌تاثیر نگرانی سرمایه‌گذاران از کندی اقتصاد چین و تاثیر آن بر اقتصاد جهانی و بازارهای کالا، 8/ 6 تریلیون دلار از ارزش خود را از دست داده‌اند و این روند به نفع کالاهای پناهگاه سرمایه تمام شده است.

محبوبیت ین

وضعیت بازارهای دارایی در حالی روز گذشته به نفع ین تمام شد که «بانک ژاپن» اخیرا با منفی کردن نرخ بهره معیار به‌دنبال ارزان کردن ین بود. به گزارش «دنیای اقتصاد» به نقل از خبرگزاری رویترز، نرخ برابری ین ژاپن مقابل دلار آمریکا روز سه‌شنبه به بالاترین سطح از نوامبر 2014 رسید. همزمان یورو که از آگوست 2015 همبستگی خوبی با کالاهای پناهگاه داشت، در برابر ین و فرانک سوئیس افت کرد. فرانک نیز از پناهگاه‌های مورد علاقه است. رشد ارزش ین در روز سه‌شنبه، رشد آن در مقابل دلار را از ابتدای فوریه به حدود 6 درصد رساند. این رشد، برنامه‌های بانک مرکزی ژاپن را به هم ریخته است. این بانک به‌دنبال افزایش تورم از طریق نرخ‌های بهره منفی و تضعیف ارز ملی است. نیلز کریستنسن، استراتژیست فارکس در موسسه «نوردیا» می‌گوید: «با توجه به اینکه تنها دو هفته پیش بود که منفی شدن نرخ بهره معیار بانک ژاپن اعلام شد، این بانک حالا باید با از بین رفتن اثر اقدامات خود، ناامید شده باشد. با تحت فشار ماندن بازارهای سهام در جهان، ما انتظار داریم که ین به رشد خود ادامه دهد.» هجوم سرمایه‌گذاران به سوی ین، بازدهی اوراق قرضه 10 ساله ژاپن را هم برای نخستین بار منفی کرد. همزمان، فرانک سوئیس در مقابل دلار به بالاترین سطح از ماه دسامبر رسید. فرانک در مقابل یورو هم حدود 3/ 0 درصد رشد کرد.

درخشش اونس

وضعیت بازارهای سهام در سال 2016 معامله‌گران طلا را هم بسیار خوشحال کرده است. اونس طلا که در پایان هفته اول فوریه روی قیمت 1173 دلار ایستاده بود، روز دوشنبه با شروع دور تازه سقوط بازارهای سهام، به قیمت 1189 دلار رسید که اوج حدودا 8 ماهه این کالای گرانبها بود. رشد 16 دلاری بهای اونس در روز دوشنبه عمدتا ناشی از افزایش تقاضا برای طلا به عنوان سرمایه امن بود؛ روندی که خود ناشی از فشار شدید فروش در بازارهای سهام بود. همزمان، افت شاخص دلار نیز به کمک طلا آمد. اونس در این روز حتی به کانال 1200 دلار هم سرکی کشید، گرچه افزایش فروش در قیمت‌های بالا،‌ اونس را به نزدیک مرز 1190 دلار برد. علت دیگر افت طلا از اوج روزانه، افت دوباره بهای نفت خام بود. اونس روز سه‌شنبه را با نوسان پیرامون مرز 1190 دلار آغاز کرد اما بعد با رشد روبه‌رو شد. تا ساعت 7 شب سه‌شنبه، قیمت 1193 دلار برای اونس ثبت شد؛ گرچه هم‌اکنون که شما این گزارش را می‌خوانید ممکن است قیمت متفاوتی به عنوان قیمت نهایی روز رقم خورده باشد. روز سه‌شنبه همزمان با سقوط بازارهای سهام، شاخص دلار نیز افت کرد؛ اما بهای نفت خام با رشد روبه‌رو شد. ارزش دلار و بهای نفت خام، دو عامل مهم خارجی در بازار فلزهای گرانبها هستند که به ترتیب اثرات معکوس و مستقیم بر قیمت فلز زرد دارند. روز گذشته در حالی که شاخص دلار رو به افت داشت، بهای نفت خام رشد کرد؛ گرچه رشد آن محدود ماند. رشد قیمت طلای سیاه به‌دلیل افزایش خریدها پس از افت روز دوشنبه بود و محدود ماندن رشد به‌دلیل انتشار گزارش آژانس بین‌المللی انرژی و همچنین افت بازارهای سهام. آژانس بین‌المللی انرژی می‌گوید که چشم‌انداز بازار نفت بد می‌ماند و از سوی دیگر، توافق اوپک برای کاهش تولید نیز دور از ذهن است.