وحشت بازارهای سهام و احساس نگرانی از وضعیت اقتصادهای جهان در کنار اظهارات رئیس بانک مرکزی آمریکا، از جمله عواملی بودند که به رشد فلز زرد کمک کردند. فعالان بازار انتظار دارند موج سونامی آخر هفته بازارهای جهانی در اولین روز کاری بازارهای داخلی خود را نشان دهد، اما در مورد اثرگذاری آن در بازار سکه و دلار دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد.
گروه بازار پول: روزهای بد اقتصاد جهان، روزهای خوب پناهگاه‌های سرمایه است تا اولین هفته‌های سال جدید میلادی، هفته‌های اقبال دوباره به کالاهای امن باشد. بازارهای سهام جهان که سال 2016 میلادی را بسیار بد آغاز کرده‌اند، تنها اشاره مستقیم رئیس فدرال رزرو به پیامدهای جدی عدم قطعیت موجود در بورس را تجربه نکرده بودند که اواخر هفته گذشته آن را نیز به چشم دیدند تا شبه‌وحشتی شکل بگیرد و کالاهای امن بیش از پیش از این شرایط نفع ببرند. روز پنج‌شنبه، جنت یلن، رئیس فدرال رزرو در جلسه استماع سنا، منفی شدن نرخ بهره ایالات‌متحده را مردود ندانست تا همزمان با ادامه خیز گرفتن ین برابر دلار، اونس طلا 50 دلار پرواز کند. جهش روز پنج‌شنبه فلز زرد، بیشترین جهش این کالای گرانبها در 5/ 2 سال گذشته بود که اونس را به میانه کانال 1200 دلار برد و رشد این فلز ماندگار را از ابتدای سال 2016 به بیش از 17درصد رساند.
بازارهای سهام که با نگرانی معامله‌گران از چشم‌انداز رشد اقتصاد جهان، کندی رشد چین، سقوط بهای نفت خام و اثرات ضدتورمی آن و پیامدهای پیچیده واگرایی سیاست‌های پولی در اقتصادهای عمده، تا این مقطع از شانزدهمین سال از هزاره سوم میلادی نزدیک 7 تریلیون دلار از سرمایه موجود خود را از دست داده‌اند، روز پنج‌شنبه بر سخنان جنت یلن، رئیس فدرال رزرو تمرکز کردند که گفت نمی‌توان پیامدهای وضع موجود را بر اقتصاد ایالات‌متحده نادیده گرفت. این در حالی بود که فقط حدود دو ماه است نرخ بهره وجوه فدرال به امید روند احیا در بزرگ‌ترین اقتصاد جهان برای اولین بار در 10 سال گذشته، با رشد مواجه شده است. فدرال رزرو که در اکتبر سال 2014 به برنامه‌های تسهیل کمی خود پایان داد، در دسامبر 2015 پس از ماه‌ها تردید، نرخ‌های بهره ایالات‌متحده را رشد داد و اکنون به‌راحتی می‌توان دلایل آن تردید را ردگیری کرد. وضعیت اقتصاد جهان و اقتصاد خود آمریکا به گونه‌ای است که ایالات‌متحده ممکن است تاب افزایش دوباره نرخ بهره را نیاورد و تکرار این روند شک، به ضرر دلار و به سود کالاهای پایه خواهد بود. در میان کالاهای پایه، کالاهایی چون طلا که سرمایه امن در نظر گرفته می‌شوند، وضعیت بسیار خوبی دارند، همچنین ارزهایی مانند ین و فرانک که در روزهای گذشته مانند فلز زرد با تشدید تقاضا روبه‌رو شده‌اند. بازارهای سهام که در ماه ژانویه یکی از بدترین ماه‌های خود را در چند سال گذشته تجربه کرده بودند، در هفته اول فوریه نیز همان روند را پی گرفتند تا روند هفته دوم ماه دوم سال نیز تفاوتی نداشته باشد. این روند، طلا را بیش از هر کالای دیگری خوشحال کرد. اونس در هفته گذشته تنها در روز سه‌شنبه بود که ثبات قیمت نهایی را تجربه کرد و در بیشتر مقاطع رو به جهش داشت.
سه‌شنبه استثنایی
اونس فلز زرد که روز دوشنبه به کانال 1200 دلار سری زده بود، روز سه‌شنبه را بیشتر در محدوده 1190 دلار سپری کرد تا خود را برای نوسان در کانال بالاتر آماده کند. اونس که روز دوشنبه 16 دلار رشد را تجربه کرده بود، روز سه‌شنبه با یک دلار افت روی قیمت 1188دلار ایستاد. روند روز سه‌شنبه عمدتا ناشی از سودگیری خفیف معامله‌گران و تثبیت فنی بود. این روند نتیجه جهش روز دوشنبه بود که اونس را در مقطعی به کانال 1200 دلار هم برد. با این همه حتی در روز سه‌شنبه هم تقاضا برای طلا به‌عنوان سرمایه امن ادامه داشت؛ چراکه بازارهای سهام تحت فشار باقی ماندند. سه‌شنبه شاخص نیکی ژاپن 4/ 5 درصد سقوط کرد که بیشترین سقوط آن در تقریبا سه سال گذشته بود. بیشتر بازارهای دیگر آسیا و اروپا نیز با افت‌های شدیدی روبه‌رو شدند که ناشی از دور تازه نگرانی در حوزه بانکی بود. گزارش‌های مبنی‌بر اینکه بانک‌های اروپایی در وضعیت مناسبی قرار ندارند باعث شد سهام‌های بانکی به شدت افت کنند و سقوط بیشتر بورس‌ها رقم بخورد. این روند نه‌تنها به طلا کمک کرد، بلکه ین ژاپن را هم برابر دلار جهش داد. البته همزمان با ادامه روند افت در بازارهای سهام آمریکا، بازارهای چند کشور آسیایی از جمله چین به دلیل تعطیلات سال نو چینی بسته بودند. این تعطیلات در طول هفته گذشته ادامه داشت. سه‌شنبه شاخص نفتی نایمکس هم دوباره به زیر مرز 30 دلار رفت تا نگرانی‌های تازه‌ای نمود پیدا کند. این افت نتیجه هشدار آژانس بین‌المللی انرژی بود مبنی‌بر اینکه نفت ایران و عراق می‌تواند چشم‌انداز بازار را ضعیف نگه دارد. ادامه سقوط نفت به ادامه کاهش رشد اقتصادی تعبیر می‌شود.
باز هم نگرانی
مهم‌ترین خبر روز چهارشنبه، خبر سخنرانی جنت یلن در جلسه استماع مجلس نمایندگان آمریکا بود که گرچه اثری مانند جلسه استماع روز پنج‌شنبه در مجلس سنای آمریکا نداشت، اما سرآغاز ایجاد حالت شبه وحشت در بازارهای جهان بود. اعلام نگرانی رئیس فدرال رزرو در جلسه روز چهارشنبه به ادامه نوسان بازارهای سهام و رشد 8 دلاری اونس طلا انجامید. قیمت نهایی اونس در این روز، 1196 دلار بود که بار دیگر قیمت نهایی این کالای گرانبها را به مرز 1200 دلار نزدیک کرد.
اونس در این روز هم در مقاطعی در کانال 1200 دلار حضور داشت، اما بعد با تصحیح فنی روبه‌رو شد، گرچه نزدیک بالاترین قیمت‌ها در 8 ماه گذشته ماند. کاهش ریسک‌گریزی دربازارهای سهام هم به افت طلا از اوج روزانه کمک کرد، اما این پایان ماجرا نبود. یلن در جلسه روز چهارشنبه گفت که نوسان‌های اخیر در بازارهای سهام و مالی می‌تواند بر رشد اقتصاد آمریکا اثر بگذارد و با توجه به پایین ماندن تورم، روند افزایش نرخ بهره تدریجی خواهد بود. این شروع درگرفتن دوباره بحث‌هایی بود مبنی‌بر اینکه آیا کمیته بازار آزاد فدرال رزرو اصلا در سال جاری میلادی می‌تواند دوباره نرخ بهره وجوه فدرال را افزایش دهد یا نه. این بحث‌ها روز پنج‌شنبه با تاکید دوباره یلن بر حرف‌های چهارشنبه، تشدید شد و بازارها را متاثر کرد.
روز چهارشنبه، بازارهای سهام اروپا و آمریکا به‌دلیل امید به رشد شاخص‌ها از کف خود، رشد کردند، اما شاخص نیکی ژاپن 3/ 2 درصد دیگر افت کرد. بازارهای استرالیا نیز با کاهش روبه‌رو شدند. بازارهای ژاپن، استرالیا و چین اکنون 20 درصد پایین تر از اوج خود ایستاده‌اند. شاخص نفتی نایمکس هم چهارشنبه به عدد 27 دلار نزدیک شد تا طلای سیاه دوباره به کف حدودا 12 ساله خود برسد. روز چهارشنبه گزارش‌هایی منتشر شد که نشان می‌داد تولید نفت اوپک در ماه ژانویه 131 هزار بشکه افزایش داشته و به بیش از 33/ 32 میلیون بشکه در روز رسیده است.
پنج‌شنبه هراس‌انگیز
پنج‌شنبه، روز خاصی بود. در این روز، وحشت بازارهای جهانی سهام اونس را به اوج حدودا یکساله خود برد. اونس در چهارمین روز کاری هفته گذشته با 50 دلار رشد به قیمت 1246 دلار رسید تا بهترین روز طلا در 5/ 2 سال گذشته رقم بخورد. اونس طلا روز پنج‌شنبه برای دقایقی حتی از مرز 1260دلار هم عبور کرد. تشدید قابل‌توجه تقاضای طلا در این روز ناشی از شکل گرفتن متفق القول این نگرانی بود که سلامت اقتصادهای عمده جهان به خطر افتاده است. این تصور به ریسک‌گریزی شدید در بازارهای سهام منجر شد تا بیشتر شاخص‌های بورس در این روز با سقوط مواجه شوند. همزمان ادامه ضعف نفت هم دلیل مضاعفی بر نگرانی‌ها شد. ادامه نگرانی درباره وضعیت نظام مالی در اروپا هم در این روز مشهود بود. شاخص استاکس اروپا 600 و شاخص هنگ‌سنگ هنگ‌کنگ هر دو در این روز 4 درصد سقوط کردند، روندی که در بازارهای آمریکا هم پی گرفته شد. آنچه نگرانی‌ها در اروپا را به رخ می‌کشد، افت شدید بازدهی اوراق قرضه آلمان است که از سوی سرمایه‌گذاران، مطمئن‌ترین اوراق قاره سبز در نظر گرفته می‌شود.
اما جالب توجه‌ترین خبر روز، سخنرانی جنت یلن در جلسه استماع کمیته‌ای در سنای آمریکا بود. آنچه در این روز توفانی به پا کرد این بود که رئیس بانک مرکزی آمریکا گفت که احتمال منفی شدن نرخ‌های بهره در ایالات‌متحده وجود دارد. این گفته‌ها باعث شد که بحث ممکن نبودن افزایش دوباره نرخ بهره در سال 2016 شدت بگیرد. دیگر خبر روز پنج‌شنبه این بود که بانک مرکزی سوئد نرخ بهره معیارخود را بیش از پیش کاهش داد و از منفی 35/ 0 درصد به منفی 5/ 0 درصد رساند. شورای جهانی طلا هم پنج‌شنبه گزارشی منتشر کرد که در آن اشاره شده بود، تقاضای طلا در سال 2015 ثابت بوده، اما در سال 2016 عرضه کمتر خواهد شد که می‌تواند عامل مثبتی برای طلا باشد.
رشد 17 درصدی اونس
روند رشد اونس روز جمعه متوقف شد، اما واضح است که اونس در شرایطی است که کمتر معامله‌گری انتظار آن را داشته است. اونس صبح جمعه با تصحیح فنی روبه‌رو شد و تا ساعت 7 شب به وقت تهران به قیمت 1239 دلار رسید، گرچه هم‌اکنون که شما این گزارش را می‌خوانید ممکن است قیمت متفاوتی به‌عنوان قیمت نهایی هفته عالی طلا رقم خورده باشد. ادامه حالت شبه‌وحشت با توجه به داده‌های دیگری علاوه‌بر قیمت طلا هم مشخص است. افزایش ذخایر طلای صندوق‌های بزرگ سرمایه‌گذاری جهان نشانه مهمی است. ارزش ین ژاپن در برابر دلار هم به بالاترین میزان در 15 ماه گذشته رسیده است.
طلا در حالی این روزها در میانه‌های کانال 1200 دلار نوسان می‌کند که سال 2016 را با قیمت 1061 دلار آغاز کرده بود. به این ترتیب تا پایان روز پنج‌شنبه، رشد ارزش طلا در سال جدید میلادی به بیش از 17 درصد رسیده است، روندی که با توجه به اوضاع اقتصاد جهان، احتمالا ادامه خواهد داشت. این در حالی است که روند افت طلا در بیشتر مقاطع سال 2015 باعث شده بود برخی از اونس 1000 دلاری در سال 2016 سخن بگویند. اما حالا می‌توان اونس را در صورت ادامه نگرانی‌ها، در کانال 1300 دلار دید. بانک‌ای ان زد استرالیا می‌گوید که طلا بهترین عملکرد را در بین سایر کالاها از ابتدای سال 2016 میلادی داشته است و به نظر می‌رسد در ماه‌های آینده نیز با افزایش ارزش مواجه شود. استاندارد بانک توکیو نیز اعلام کرده اگر روند نزولی شاخص‌های سهام ادامه داشته باشد، این احتمال وجود دارد که قیمت طلا به زودی به 1300 دلار در هر اونس افزایش یابد.
تحلیل‌های فنی
نمودارهای فنی نشان می‌دهد که احتمال رفتن اونس به انتهای کانال 1300 دلار در درازمدت هم وجود دارد. تحلیل‌ها نشان می‌دهد که روند فعلی در کوتاه‌مدت ادامه خواهد داشت و در درازمدت این توانایی بازار در شکستن مرز مقاومتی است که سرنوشت طلا را مشخص خواهد کرد. نمودارها نشان می‌دهد که اونس در درازمدت ممکن است رو به افت بگذارد، اما عبور از اوج قیمتی سال 2014 می‌تواند این کالای ماندگار را به انتهای کانال 1300 دلار ببرد. جیم وایکوف، تحلیلگر ارشد پایگاه اینترنتی کیتکو در نوشته‌ای می‌آورد: «براساس تحلیل فنی کوتاه‌مدت، روند اخیر بسیار تاثیرگذار و به طرز قابل‌توجهی افزایشی است. قیمت‌های طلا اکنون به طریقی رو به رشد هستند که نشانه‌هایی از اینکه اونس طلا به سقف خود رسیده است، وجود ندارد. در واقع، روند رشد اخیر، خریداران فنی بیشتری را به سوی فلز زرد می‌کشاند.» نویسنده تحلیل‌های روزانه کیتکو در ادامه می‌آورد: «برای اینکه ببینیم طلا از اینجا به کجا خواهد رفت، باید دید فنی درازمدت داشته باشیم. بررسی نمودارها نشان می‌دهد با وجود روند اخیر جهش، قیمت برای درازمدت، هنوز در روند سراشیبی است. ولی اگر اونس از مرز 1307 دلار عبور کند، رسیدن قیمت به عدد 1392 که اوج سال 2104 بود هم قابل‌تصور است.»