پرونده ای برای تک نرخی کردن ارز/ چرا اقتصاددانان ارز تک نرخی را به دولت توصیه می کنند؟
اقتصاددان ها تک نرخی کردن ارز را از مهمترین برنامه های دولت می داننند و توصیه می کنند که دولت در سال آینده بر این امر اهتمام بورزد.
تقرییا همگی به مبدا شروع چند نرخی شدن ارز اگاه هستیم؛ در دولت یازدهم پس از اصلاحات اقتصاد تورمی که از دولت دهم و نهم به ارث رسیده بود، کاهش نرخ تورم هدف قرار گرفت و حالا دولت اعلام می کند که ایستگاه بعدی دولت تلاش برای تک نرخی کردن ارز است.برنامه ای که شاید به این آسانی ها قابل اجرا نباشد،اما دولت یازدهم باید سال آینده در کنار اجرای برنامه های جذب سرمایه خارجی،نسبت به ساماندهی بازار ارز اقدام کند در غیر اینصورت سرمایه گذار خارجی به بازار چند نرخی ورود نخواهد کرد.
مسعود دانشمند در این رابطه به خبرآنلاین گفته بود:«نرخ بهره تابع بازار است. هیچ دستوری از بانک مرکزی نمی تواند نرخ بهره را کاهش دهد، بنابراین زمانی که بانک مرکزی دستور دهد که نرخ بهره را کاهش دهید، سرمایه ها از بانک ها خارج می شوند و به بازار غیررسمی می روند و اگر سرمایه ها وارد بانک ها غیررسمی شوند، سپرده های بانک ها کاهش پیدا می کند.»
فاطمه مقیمی رئیس کمیسیون اخلاق کسب و کار اتاق بازرگانی نیز درباره تک نرخی کردن ارز اظهار کرده بود :« با تک نرخی کردن ارز بازار مسدودی می تواند ایجاد شود و قیمت ثابتی روی نرخ ارز قرار می گیرد،در نتیجه پیش بینی های مربوط به معاملات تجاری یا تبادلات تجاری می تواند قابلیت این را داشته باشد که برای دراز مدت یک بازرگان قیمت تمام شده خودش را محاسبه کند.»
پدارم سلطانی،نائب رئیس اتاق بازرگانی ایران نیز می گوید:« تک نرخی کردن ارز نیز، ارز را از فضای رانتی خارج می کند البته اگر بدون دخالت بانک مرکزی در تعیین نرخ باشد میزان رقابت پذیری اقتصاد کشور را بالا می برد و ازسویی امکان دسترسی به ارز را به صورت برابر برای همه فراهم می کند. رانت مربوطه و فساد های ناشی از آن را از بین می برد.»
مجیدرضا حریری موضوع تک نرخی کردن ارز را تحلیل کرد و اظهار داشت:«تک نرخی کردن ارز، موضوعی ضروری است که باید اتفاق بیفتد. هر روزی هم که از آن می گذرد، ما شاهد یک رانت هستیم برای کسانی که دستشان به ارزهای ارزان قیمت می رسد نسبت به آن کسانی که نمی توانند همچین ارز را پیدا کنند.»
او گفته بود: «همین امروز بیش از ۲۰ درصد تفاوت نرخ ارز بانک مرکزی با نرخ ارز بازار است. در نتیجه باعث می شود برخی از افراد، دسته ای از تولیدکنندگان یا بخشی از واردکنندگان در خرید اجناس خارجی شاهد یک رانت ۲۰ درصدی شوند.»
بر این اساس اسداله عسگراولادی در نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران گفت: «نرخ ارز شمشير دولبه است. ديروز با آقاي سيف صحبت كردم و گفتند عدد فعلي نرخ ارز بانكي ٣٠١٨ تومان است و در بازار حدود ٣٦٠٠ تومان است. سوال اين‌جاست كه كدام نرخ را مي‌خواهند به كدام برسانند.»
رییس اتاق بازرگانی ایران و چین تصریح کرده بود: «اگر دلار ٣٦٠٠ را به ٣٠١٨ برسانند، بدون شك بايد صادرات را حذف كنيم. اگر برعكس، ٣٠١٨ را به ٣٦٠٠ باز برسانيم، سوال این‌جاست که چگونه اين كار را انجام مي‌دهند؟»
عسگراولادی معتقد است: «بانك مركزي بايد صحبت كند كه تك‌نرخي كردن به چه منظور است و به كدام عدد مي‌رسد.»
عوض محمد پارسا با اشاره به تاثیر تک نرخی کردن ارز بر اقتصاد سال آینده کشور گفته بود: «کاهش نرخ بهره تا حدی قیمت تمام شده تولید را پایین می آورد و تولید داخلی را قابل رقابت تر می کند، منتها تک نرخی کردن ارز اگر در جهت کاهنده باشد، یعنی دلار ۳۵۰۰ تومان به ۳۰۰۰ تومان کاهش یابد، به تولید داخلی لطمه می زند، ولی اگر نرخ دلار ۳۵۰۰ تومان بشود و کمی بیشتر که معادل تورم داخلی منهای تورم خارجی سالانه نرخ ارز تعدیل شود، تولید می تواند قابل رقابت تر و شکوفاتر شود.»
وی تصریح کرد: «زمانی که نرخ ارز را پایین نگه داریم، تولید خارجی و واردات کالا ارزان در می آید و تولیدکننده داخل ایران نمی تواند با تولیدکننده خارجی رقابت کند.»
ابوالحسن خلیلی، دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران نیز می گوید: «کالاهایی که دارند از ارز مبادله ای استفاده می کنند، بیشتر کالاهای اساسی هستند. قیمت کالاهای اساسی در بازار جهانی نسبت به دوسال گذشته بسیار پایین آمده است.»
او معتقد است: «بر این اساس، اگر در بخش تک نرخی کردن ارز اقدامی صورت بگیرد، با توجه به کاهش قیمت هایی که داشتیم، نمی توانیم شاهد افزایش قیمت در بازار داخل باشیم. به نوعی تک نرخی کردن ارز جلوگیری می کند از رانت هایی که این تفاوت را به وجود می آورد.»
