احتمال بروز پدیده نزول‌خواری با عدم کاهش سود تسهیلات
معاون سابق بانک مرکزی با اعتقاد به این‌که کاهش مرحله‌ای سود بانکی نمی‌تواند اثری در خروج اقتصاد از رکود داشته باشد با انتقاد از عدم کاهش سود تسهیلات همزمان با سود سپرده‌های بانکی تاکید کرد که ناقص ماندن این معادله می‌تواند احتمال بروز پدیده نزول‌خواری را تقویت کند.
حیدر مستخدمین حسینی در گفت‌وگو با ایسنا، گر چه کاهش سود بانکی متناسب با تورم را منطقی می‌داند، اما تاکید دارد که نحوه کاهش و برخی نواقص موجود در آن موجب ممانعت از تاثیر این تصمیم بر خروج اقتصاد از رکود خواهد شد.
وی با بیان این‌که با وجود کاهش نرخ سود بانکی در دو سه سال اخیر نتوانسته آثاری بر متغیرهای اقتصادی داشته باشد، ادامه داد: به عنوان مثال حتی با این‌که این تغییرات تا حدی برای رونق گرفتن بازار سرمایه و یا سایر بازارهای مولد انجام می‌شود، اما اینگونه نبوده و حتی اعلام اخیر برای کاهش نرخ سود به ۱۵ درصد نه تنها اثر مثبتی در بازار سرمایه نداشت، بلکه آن را منفی کرد.
این کارشناس امور بانکی به دلایل عدم کارایی کاهش نرخ سود در دوره‌های اخیر اشاره کرد و توضیح داد: اولین مورد می‌توان به همین اقدام اخیر برای عدم کاهش همزمان سود بانکی و سپرده اشاره کرد، چرا که وقتی سود تسهیلات فاصله بیش از هفت درصد با سود سپرده دارد، تنها موجب افزایش درآمدهای بانک‌ها خواهد شد، چرا که اکنون هزینه پرداخت سپرده‌های آنها کاهش یافته ولی از سوی دیگر همچنان سودهای بالایی برای تسهیلات دریافت می‌کنند که این شرایط به هیچ عنوان با معادلات اقتصادی هماهنگ نیست، چون به طور حتم بانک‌ها تمام درآمدهای کسر شده از این محل را به تسهیلات‌دهی برای تولید و رونق اقتصاد اختصاص نداده و بخش زیادی از آن صرف هزینه‌های خاص خود خواهند کرد.
مستخدمین حسینی از دیگر آثار عدم کاهش سود بانکی و ناقص بودن معادله سود بانکی را احتمال بروز پدیده نزول‌خواری عنوان کرد و افزود: به هرحال وقتی سود تسهیلات در بانک‌ها بالا و سود سپرده کاهش یافته است فضا برای سوء‌استفاده افراد سودجو فراهم شده و می‌تواند نزول‌خواری را تقویت کند به‌طوری که مردم منابع خود را از بانک‌ها در اختیار این افراد قرار داده و سود بالاتری دریافت می‌کنند و از سویی دیگر منابع دریافتی با سود پایین‌تر از تسهیلات بانکی در اختیار مردم قرار خواهد گرفت. این موضوع به هیچ عنوان نه تنها روی خوشی برای اقتصاد ندارد، بلکه موجب هرج‌ومرج اقتصادی نیز خواهد شد.
وی همچنین معتقداست که کاهش نیافتن سود ۲۲ درصد تسهیلات همگام با کاهش سه درصدی سپرده می‌تواند موجب بروز فشار بر بازار سکه، ارز و طلا و حتی بالارفتن هزینه اجازه‌خانه‌ها شود.
معاون سابق بانک مرکزی با بیان این‌که به‌طور حتم افراد کلیدی در دولت به زودی در رابطه با این عدم هماهنگی بین سود بانکی موضع‌گیری خواهند کرد، گفت: انتظار می‌رود که بانک مرکزی به سرعت در این رابطه واکنش نشان داده و سود تسهیلات به منظور جلوگیری از آثار مخرب آن و از سوی دیگر اثرگذاری مثبت بر تولید کاهش پیدا کند.
مستخدمین حسینی در عین حال کاهش مرحله به مرحله سود بانکی را چندان مثبت ارزیابی نکرد و افزود: فاصله بالای بین نرخ سود و تورم با کاهش دو درصدی در هر مرحله نمی‌تواند اثر قابل توجهی در شرایط اقتصادی داشته باشد. این در حالی است که در اقتصاد باید جسارت به خرج داد و سود بانکی را تا حدی کاهش داده که بنگاه‌های اقتصادی تکلیف خود را بدانند، چرا که وقتی انتظار کاهش سود در آینده وجود دارد، تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند منتظر بمانند تا سود تا حداقل خود کاهش یابد آنگاه برای سرمایه‌گذاری اقدام کنند که در این شرایط اثری مثبت در رفع رکود نخواهیم داشت.
