سایت خبری طلا

احتمال قدرت گرفتن پوپولیست‌های اقتصادی در ایران

منبع: خبرگزاری ایسنا


یک اقتصاددان ریشه‌ انواع بی‌انظباطی‌های امروز اقتصاد ایران را در اقدامات دولت‌های نهم و دهم می‌داند و ابراز نگرانی می‌کند که با تشریح نشدن اقدامات مخربی که دو دولت قبل انجام داد و کشور را ربع قرن عقب برد، پوپولیسم بار دیگر بتواند در ایران قدرت گیرد.


مهدی پازوکی درباره مشکل اصلی اقتصاد ایران در سال‌های اخیر به ایسنا توضیح داد: منشاء اغلب مشکلات افتصادی امروز تفکر غالب بر دولت نهم و دهم است، که بی‌انضباطی را بر اقتصاد ایران حاکم کرد.

وی ادامه داد: اگر شاخص‌های کلان اقتصادی را تا سال ۱۳۸۴ یعنی زمانی که هنوز نتایج عملکرد دولت نهم و دهم مشخص نبود بررسی کنید، متوجه می‌شوید که اقتصاد ایران در آن‌ سال‌ها به سمت امنیت  اقتصادی و ثبات سوق پیدا می‌کرد ولی این روند متوقف شد، چون دولت نهم و دهم برنامه‌ای برای اداره کشور نداشت. دیدیم که بعد از هشت سال کشور را به جایی رساند که نرخ رشد اقتصادی و سرمایه‌گذاری منفی، تورم دو رقمی فزاینده شد و شاخص بیکاری نیز به شکل محسوسی بالا رفت.

این اقتصاد دان همچنین بیان کرد: دولت روحانی باید اکنون گزارشی از آنچه دولت نهم و دهم در هشت سال انجام داد، ارایه کند. ماجراهای مربوط به حقوق و دستمزد که امروز شاهد آن هستیم جزو اقدامات دولت نهم و دهم است. این دو دولت سیستم حقوق و دستمزدی را بر قرار کرد که می‌توان آن را یکی از ناعادلانه‌ترین و تبعیض‌آمیزترین سیستم‌های حقوق و دستمزد در دنیا دانست و به نظر من اگر دولت یازدهم در سه سال گذشته نتوانست وضعیت آن را ساماندهی کند به این دلیل بود که یک حزب و تشکیلات سیاسی را به عنوان پشتیبان خود نداشت. اکنون ضرورت وجود احزب سیاسی در کشور محسوس است.

این پژوهشگر اقتصادی اظهار نظر کرد: به نظر من بی‌انضباطی اقتصادی که یادگار رئیس دو دولت نهم و دهم است خود را به سه شکل نشان داده است. یکی از این اشکال بی‌انضباطی پولی است که آن را در دو قالب نرخ بالای بهره در سیستم بانکی و همچنین بدهی فزاینده بخش دولتی به سیستم بانکی می‌توان دید. یکی دیگر از موارد بی‌انظباطی اقتصاد ایران را می‌توان در بی‌انظباطی مالی مشاهده کرد که بخشی از آن حاصل انحلال سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در زمان دو دولت‌ گذشته بود. به این ترتیب که باعث شد بودجه‌های دستگاه‌ها ناشفاف شود و هزار مشکل دیگر بیآفریند که آن‌ها هنوز برای مردم باز نشده‌اند. مردم هنوز به طرو کامل در جریان نیستند که دو دولت قبل چه اقدامات مخربی انجام داد که برخی از نتایج هنوز هم باقی مانده است.

وی ادامه داد: جای تاسف اینجاست که اکنون می‌بینیم کسانی که مسبب بروز مشکلات مختلف برای مردم شده‌اند امروز طلبکار هستند. به نظر من باید کسانی که در دولت قبل، وضعیت اقتصادی کشور را به هم ریختند نزد افکار عمومی محاکمه شوند. باید بین کسانی که به مردم خدمت می‌کنند و کسانی که اوضاع مملکت را به هم می‌ریزند فرق گذاشته شود. آسیبی که درهشت سال گذشته بر کشور وارد شد در هشت سال جنگ اتفاق نیفتاد.   اکنون من نگرانم که پوپولیسم بار دیگر در ایران به قدرت برسد.

او ادامه داد: علی‌رغم همه مشکلاتی که برای اقتصاد ایران به وجود آورده است، به بیانی شیواتر کشور را نابود کرده‌اند، در حالی‌که بالاترین درآمدهای نفتی را هم در اختیار داشته‌اند. آن‌ها سیستم‌ها را از بین بردند، چون پیشرفت خود را در بی‌نظمی می‌دیدند. سازمان مدیریت را از بین بردند چون این سازمان جلوی انحراف را می‌گرفت. من نگرانم که به دلیل تشریح نشدن آنچه آن دو دولت قبلی بر سر مردم آورد، آن افراد بار دیگر قدرت بگیرند چون به هر حال آن‌ها هم پول و امکانات دارند و برخی از رانت‌های اقتصادی در شرایط بلبشو استفاده کرده‌اند و توان تبلیغاتی دارند.  

این استاد دانشگاه، یکی دیگر از انواع بی‌انظباطی را که اقتصاد ایران با آن درگیر است، بی‌انضباطی اداری دانست و بیان کرد: مسائل مربوط به حقوق و دستمزد که امروز می‌بینید باز هم میراث دولت قبل است. به این ترتیب که مثلا مشکلی که امروز می‌بینیم و آن برابر شدن حقوق دریافتی مدیر کل با معاون وزیر است، در زمان دولت‌های نهم و دهم اتفاق افتاد. البته مشکلات پیش آمده در حوزه حقوق و دستمزد، فقط منحصر به این مورد نیست. مثلا اگر وضعیت حقوق رئیس سازمان بازنشستگی قبل از روی کار آمدن دولت نهم بررسی شود، مشخص می‌شود که وی تا قبل از آن دولت ماهیانه چهار میلیون تومان حقوق می‌گرفته است ولی در دو دولت گذشته حقوق رئیس سازمان بازنشستگی کشور به ۱۲ میلیون تومان رسید که با اضافه کار و... به ۲۵ میلیون تومان رسیده است.

وی همچنین بیان کرد: نظام پرداختی که در دو دولت گذشته بر قرار شد و اکنون در جریان است برای برخی مدیران سقف دریافتی را تعیین نکرده است. همین موضوع عاملی برای ایجاد تبعیض در جامعه است. از سوی دیگر در برخی موارد میان افراد هم‌تراز تبعیض به وجود آمده است. مثلا مدیر کل کارگزینی قوه‌قضاییه چه فرقی با مدیر کل کارگزینی وزارت آموزش و پرورش دارد که حقوق اولی باید ۵۰ درصد بیشتر باشد؟ برخی از دستگاه‌ها در دو دولت قبل برای خود سیستم پرداخت جداگانه‌ای ایجاد کرده‌اند و در واقع سیستم ملوک‌الطوایفی را در حوزه پرداخت‌ها ایجاد کرده‌اند که متاسفانه این موضوع هنوز کامل برای مردم تشریح نشده است. به نظر من این موضوع که بسیاری از مردم هنوز به خوبی نمی‌دانند که در دولت احمدی‌نژاد چه اتفاقاتی افتاد به دلیل ضعیف بودن تیم روابط‌عمومی و رسانه‌ای دولت یازدهم است.

پازوکی ادامه داد: من خوشحالم که دولت روحانی نسبت به موضوع فیش‌های حقوقی حساسیت نشان داد و ساماندهی وضعیت نظام پرداخت را در دستور کار قرار داد. ولی باید تیم رسانه‌ای دولت هم اقدامات لازم را انجام دهد تا مسائل به خوبی برای مردم تشریح شود. من معتقدم رئیس دولت یازدهم باید به رسانه‌ها بیاید و صادقانه آنچه رخ داده است را برای مردم تشریح کند.

وی در پایان گفت: فکر می‌کنم اگر دولت یازدهم بتواند انظباط اقتصادی را در یک سال باقی مانده به اقتصاد کشور برگرداند و بعد از چهار سال دیگر شاخص‌های اقتصادی را بتواند به وضعیتی برگرداند که دولت نهم تحویل گرفت، باید به عنوان یک قهرمان مالی از رئیس دولت یازدهم تقدیر کرد. چون به هر حال تفکری که در دو دولت نهم و دهم حاکم بود، کشور را به ربع قرن عقب برده بود و ساماندهی دوباره این وضعیت بسیار دشوار بود.