گروکشی بوئینگ برای ایران/ فروش ایرباس هم متوقف می‌شود؟

صنعت هوانوردی ایران که در طول دهه‌های گذشته به دلیل محدودیت‌های جدی بین‌المللی از خرید هواپیماهای جدید بی‌بهره بوده است، پس از اجرایی شدن برجام اعلام کرده ظرف 10 سال به 500 هواپیمای جدید احتیاج خواهد داشت.

هواپیماهایی که احتمالا بخش قابل توجهی از آنها از طریق دو هواپیماساز بزرگ جهان یعنی بوئینگ و ایرباس خریداری خواهند شد. همین پیش‌بینی در عمل خود را نشان داده و در شرایطی که ایران قرارداد خرید 118 فروند ایرباس را به امضاء رسانده، چند هفته قبل تفاهم‌نامه ابتدایی خرید بیش از 100 فروند هواپیمای بوئینگ نیز نهایی شد.

با وجود آنکه این تفاهم‌نامه پس از دریافت چراغ سبزهای لازم از سوی دولت ایالات متحده به امضاء رسید، اما کنگره آمریکا در تصمیمی عجیب شرایط را سخت کرد تا طرح ممنوعیت فروش بوئینگ به ایران در این کنگره به تصویب برسد.

هرچند برای اجرایی شدن این مصوبه نیاز به تایید مجلس سنا و سپس دور زدن وتوی رییس جمهوری آمریکا خواهد بود، اما از هم‌اکنون پس لرزه‌های این مصوبه در روابط ایران با دیگر شرکتهای بزرگ هواپیماسازی نیز مشخص شده است.

شرکت بوئینگ که خطر از دست دادن کامل بازار ایران را تجربه می‌کند، در قالب اظهارنظرهای چندگانه‌ای اعلام کرده یا باید مجوز لازم برای ورود این شرکت به ایران صادر شود و یا هیچ شرکت و هواپیماسازی حق فروش هواپیما به ایران نداشته باشد.

مدیر اجرایی بوئینگ در این رابطه گفته در شرایطی که این شرکت حق معامله با ایران را نداشته باشد، قطعا قطعه‌سازان و شرکت‌های آمریکایی دیگر نیز باید جزو همین مصوبه به حساب بیایند و از این‌رو حتی هواپیماهای ایرباس نیز که حداقل 10 درصد قطعات‌شان آمریکایی است نباید به ایران فروخته شوند.

هرچند تا زمانی که دولت ایالات متحده نظر خود درباره‌ی برجام را تغییر نداده و براساس رویه قبل هر مصوبه‌ای که برخلاف این توافق باشد را وتو خواهد کرد، اما در صورت تداوم فشارها علیه ایران مشخص نیست که تکلیف تفاهم‌نامه‌های بسته شده با شرکت‌های بزرگ هواپیماسازی چه خواهد شد. موضوعی که برای صنعت هوانوردی کشور اهمیت بسیار زیادی دارد.