افت‌وخيز شديد در بازار طلا

رسیدن نرخ دلار در بازار غیر رسمی به 1320 تومان و افزایش قیمت سکه دولتی در شرایطی که نرخ جهانی طلا با نوسان همراه بود؛ از اتفاقات دیروز بازار بود. بهای جهانی هر اونس طلا نیز روز گذشته دو بار از مرز 1700 عبور کرد؛ یک بار در مسیر سقوط قیمت و بار دیگر در مسیر صعود. این افت و خیز روز پرنوسانی را برای طلا رقم زد.
بازار ارز داخلی
همانطور که پیش بینی شد دیروز نرخ دلار با 15 تومان افزایش به 1320 تومان رسید. بانک مرکزی قیمت مرجع دلار را با توجه به بالا رفتن ارزش دلار در مقابل سایر ارزهای عمده در جهان، با 83 ریال افزایش تا 10853 ریال بالا برد. برابری یورو به دلار که روز‌های اخیر با تضعیف دلار تا مرز4/1 بالا رفته بود، دیروز به 37/1 رسید.
بااین شرایط شکاف قیمت دلار رسمی و غیر رسمی در روز گذشته به 235 تومان رسید. با توجه به روند برخی قیمت‌ها، انتظار می‌رود قیمت دلار آمریکا امروز به 1325 تومان برسد.
در بازار روز گذشته قیمت یورو 10 تومان کاهش یافته و به 1820 تومان افت کرد. در همین حال قیمت پوند انگلیس با 10 تومان افزایش به رکورد 2110 تومانی در بازار ارز تهران دست یافت. صد ین ژاپن هم با 10 تومان افزایش تا 1670 تومان گران شد. ریال عربستان در این ایام مرتبا رو به افزایش دارد. دیروز قیمت آن با 3 تومان افزایش به 348 تومان رسید. در همین راستا قیمت درهم امارات با 6 تومان افزایش تا 361 تومان افزایش یافت.
تزریق دلار به بازار زیر قیمت آزاد
تزریق دلار زیر قیمت بازار آزاد از سوی صرافی برخی بانک‌های دولتی در روز گذشته باعث تشکیل دوباره صف‌های طولانی خرید ارز شد.
دیروز برخی صرافی بانک‌های دولتی از جمله صرافی بانک‌های توسعه صادرات، بانک ملت و بانک ملی به افراد عادی تنها با ارائه کارت ملی به میزان 10 هزار دلار، به شرکت‌ها تا 50 هزار دلار و به صرافی‌های مجاز تا سقف 200 هزار دلار، دلار را به نرخ 1280 تومان فروختند. همچنین روز دوشنبه نیز فروش دلار به نرخ نزدیک به قیمت دلار بازار آزاد انجام شده است. در روزهای اخیر نیز تزریق دلار به همین شرایط به صرافی‌ها انجام شده است.
به گفته کارشناسان، تزریق ارز به قیمت نزدیک به قیمت دلار در بازار آزاد در حالی است که سیاست‌های ارزی اعلام شده اخیر بانک مرکزی که مشخصا تزریق هرگونه ارز به قیمت غیر از نرخ بازار آزاد را به صرافی‌ها ممنوع ساخته بود، با فروش ارز به شکل انجام شده در روز‌های اخیر منافات جدی دارد. معاون ارزی بانک مرکزی در روز‌های اخیر اعلام کرده بود که صرافان باید تنها ارز را از مردم بخرند و به آنها بفروشند.
برخی از کارشناسان نیز اقدامات اخیر نظام بانکی کشور در تزریق دلار ارزان‌تر از نرخ بازار با نرخ گران تر از نرخ مرجع و حتی نرخ بازار فرعی( که به تازگی در قالب سیاست‌های اخیر بانک مرکزی برای کنترل بیشتر بر بازار ارز تعیین شده ) را با نیت کسب درآمد ریالی بانک مرکزی ارزیابی کرده‌اند.
در عین حال به نظر می‌رسد با تداوم افزایش قیمت دلار در بازار آزاد و عبور آن از نرخ 1300 تومان، تزریق دلار 1280 تومانی برای شکستن قیمت دلار آزاد صورت گرفته است.
این در حالی است که روز گذشته قیمت دلار در بازار آزاد با 15 تومان افزایش به 1320 تومان رسید.
در همین حال روز گذشته همراستا با افت ارزش یورو در مقابل دلار آمریکا، قیمت طلا با یک افت شدید تا غروب به 1690 دلار رسید.
از اروپا نیز خبر می‌رسد که نخست‌وزیر یونان قرار است دریافت وام و اعمال برنامه ریاضت اقتصادی در این کشور را به همه پرسی بگذارد.در پی این خبر نگاه‌ها به اروپا و آینده یورو نگران تر شده است.
بالاخره دلار در کشور چند نرخ دارد؟
از آنجایی که هر یک از بانک‌های دولتی و خصوصی و موسسات مالی و اعتباری بر اساس ذخایر ارزی و تراز معاملاتی خود قیمت متفاوتی را برای دلار اعلام می‌کنند، به تعداد آنها نرخ برای دلار وجود دارد. در همین حال بر اساس مقررات ارزی بانک مرکزی دلار 175 تومانی نیز که مصارفی کاملا خاص و استراتژیک دارد، در کشور موجودیت خود را حفظ کرده است. اگر دلار مرجع 1085 تومانی، دلار بازار فرعی 1193 تومانی و دلار جدیدالورود 1280 تومانی را نیز به این جمع بیافزاییم، به چند نرخ برای دلار در کشور دست خواهیم یافت.
قیمت‌ ارزها در بازار فرعی
دیروز قیمت دلار بازار فرعی با 123ریال افزایش به 11936 ریال رسید که مسافران خارج از کشور مجبور به خرید آن شدند. در مقابل یورو در بازارفرعی با 70 ریال کاهش تا 16474ریال پایین آمد.پوند انگلیس هم در این بازار با 267 ریال افزایش به نرخ 19142 ریال فروخته شد. همچنین درهم امارات برای فروش در بازار فرعی با 33 ریال افزایش 3250 ریال تعیین شد.
بازار ارز شلوغ شد
خبرگزاری مهر نیز در گزارشی نوشت با توجه به صعود نرخ دلار طی روزهای اخیر، هجوم دلالان و سفته بازان به بازار ارز آغاز شد و از صبح سه‌شنبه صف‌های طولانی در مقابل صرافی‌های بانکی تشکیل شده است.
بنا براین گزارش با افزایش نرخ دلار در بازار اصلی و فرعی، هجوم دلالان و سفته‌بازان به بازار ارز آغاز شد، به طوری که از صبح دیروز صف‌های طولانی در مقابل صرافی‌های بانکی تشکیل شده است.
صرافی‌های بانکی به ویژه صرافی‌های بانک‌های ملی و ملت در خیابان فردوسی که مرکز خرید و فروش انواع ارز و دلار است، از ساعت‌های آغازین روز جاری شاهد تشکیل صف‌های طولانی و ازدحام جمعیت مقابل درب‌های خود هستند.کارشناسان اقتصادی سیاست یکسان‌سازی نرخ دلار توسط بانک مرکزی را موفقیت آمیز نمی‌دانند. هرچه نرخ دلار توسط بانک مرکزی افزایش می‌یابد بازار آزاد هم نسبت به آن واکنش نشان داده و نرخ‌ها بالا می‌رود.بانک مرکزی در تاریخ 18 خردادماه جاری سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز را در بازار آغاز کرد. محمودبهمنی چندی پیش در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه با وجود اجرای سیاست یکسان سازی نرخ دلار توسط بانک مرکزی، هنوز نرخ دلار در بازار رسمی و آزاد با یکدیگر اختلاف دارد؟ گفته است: منتظر نتیجه اجرای برنامه‌های ارزی خود در بازار هستیم.
این در حالی است که مسوولان اقتصادی و بانکی کشور سیاست یکسان سازی نرخ ارز توسط بانک مرکزی را موفقیت آمیز می‌دانند.
تناقض در گفتار و کردار
خبرگزاری فارس نیز در گزارشی نوشت: مردم و مراجعین به شعب ارزی و صرافی‌ بانک‌ها از ابتدای هفته جاری متوجه شدند که فقط یک بار در سال می‌توانند ارز مسافرتی از طریق سیستم بانکی دریافت کنند.بنابر گزارش این خبرگزاری این تصمیم ارزی بانک مرکزی در شرایطی اجرا شد که سیاست‌گذار پولی و بانکی بارها در مصاحبه‌های خود اعلام کرده که قصد اعمال محدودیت ارزی در بازار را نداریم و مردم و تجار به راحتی می‌توانند نیازهای ارزی خود را از طریق مراجعه به سیستم بانکی تامین نمایند.
البته تناقض در اجرا و اعمال سیاست‌های ارزی بانک مرکزی از مهر سال گذشته تا کنون کاملا مشهود بوده؛ چراکه هر زمان از سوی بانک مرکزی اعلام شد، محدودیت ارزی نداریم در عمل اتفاقی افتاد که خلاف این سیاست را نشان داد.
زمانی که بانک مرکزی اعلام کرد محدودیت ارزی نداریم در بازار، عرضه ارز مسافرتی از سوی صرافی‌ها محدود شد و به همین منظور از آن مقطع به بعد ارز مسافرتی تنها از طریق شعب ارزی چند بانک خاص به مردم و متقاضیان فروخته می‌شد.
همچنین در این مقطع علاوه بر شعب ارزی و صرافی‌ بانک‌ها ارز مسافرتی در فرودگاه‌های کشور نیز در اختیار مردم قرار می‌گرفت، ولی نکته اینجاست که در این شرایط و زمانی که مردم و صرافی‌ها به شرایط تازه سیاست ارزی بازار عادت کرده بودند به یک‌باره سیاست جدید ارزی بازار را بار دیگر دچار شوک کرد.
در این شرایط بازهم بازار دلالی و سفته بازی داغ شد؛ افراد سودجو و دلالان برای سوءاستفاده از شرایط بوجود آمده اینبار هم سراغ صرافی‌های بانک‌های عرضه‌کننده ارز رفتند و بار دیگر خیابان فردوسی و خیابان‌های دیگر که صرافی بانک‌ها در آن وجود دارند، شاهد تشکیل صف‌های طولانی است.
این اتفاق درحالی رخ می‌دهد که بهمنی رییس کل بانک مرکزی به دفعات تشکیل صف مقابل صرافی‌ها برای خرید ارز را امری ناپسند اعلام کرده و از مردم خواسته برای نیازهای کاذب به بازار ارز روی نیاورند.از سوی دیگر رییس کل بانک مرکزی چندین بار گفته به قدری ارز داریم که حتی نیاز قاچاق ارز را هم تامین می‌کنیم، اما در این شرایط محدودیت ارزی که هر روز در قالب جدیدی اعمال می‌شود چه معنایی دارد؟!
این خبرگزاری گزارش داد: در خیابان فردوسی و به خصوص صرافی بانک ملی بیانگر وجود صف‌های طولانی در مقابل این صرافی است و اکثر افراد حاضر در این صف‌ها هم طبق روال معمول صرافان و افراد سودجو هستند.
طبق گفته فعالان بازار سیاست جدید بانک مرکزی مبنی بر محدودیت عرضه و فروش ارز مسافرتی سالی یک بار به هر متقاضی عامل اصلی افزایش قیمت امروز بازار ارز است.
دلایل بانک مرکزی برای ارائه ارز مسافرتی با نرخ بازار فرعی
بانک مرکزی بخشنامه ارائه ارز مسافرتی بر پایه نرخ بازار فرعی ارز را برای جلوگیری از اتلاف ارز و سودجویی دلالان، ابلاغ کرد. بانک‌مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد در راستای جلوگیری از اتلاف منابع ارزی و قطع دست سودجویان، بخشنامه اخیر بانک مرکزی مبنی بر ارائه ارز مسافرتی بر پایه نرخ بازار فرعی ارز ابلاغ شد. بر پایه این گزارش، امیر رحیمی مدیر اداره سیاست‌ها و مقررات ارزی بانک مرکزی به نحوه پرداخت ارز مسافرتی در گذشته اشاره کرد و دلایل بانک مرکزی برای تغییر در نحوه پرداخت ارز مسافرتی را تشریح کرد.وی عنوان کرد: بر اساس اطلاعات واصله در ماه‌های گذشته و پس از آن که اختلاف بین نرخ رسمی ارز با بازار غیررسمی زیاد شد، بانک مرکزی تصمیم گرفت با پیش بینی مکانیزم‌هایی از سوء استفاده برخی افراد سودجو و فرصت‌طلب جلوگیری نماید.
رحیمی تاکید کرد: به همین منظور ارائه ویزای کشور مقصد، بلیت مسافرت، اصل فیش پرداخت عوارض خروج از کشور، تعهد کتبی مسافر مبنی بر خرید ارز مسافرتی فقط از یک منبع را الزامی و به بانک‌ها اعلام کرد تا صفحه آخر گذرنامه و همچنین فیش پرداخت عوارض را به مهر «ارز مسافرتی پرداخت شد» ممهور کنند.
این مقام مسوول در بانک مرکزی تصریح کرد: ولی متاسفانه به‌رغم تمامی این پیش‌بینی‌ها از مبادی مختلف خصوصا بانک‌ها مطلع شدیم که این افراد از طریق جعل، تقلب و همچنین انجام مسافرت‌های صوری حتی چند ساعته نسبت به دریافت ارز مسافرتی اقدام می‌کردند و حتی در این رابطه با توافقات قبلی درخصوص انتفاع طرفین از ارز مسافرتی دریافتی از افرادی به صورت گروهی استفاده می‌شد.
مدیر اداره سیاست‌ها و مقررات ارزی، اظهار کرد: به جز مراتب عنوان شده، ازدحام مسافرین غیرواقعی، در بانک‌ها و کمیاب شدن بلیت مسافرتی برای مسافرین واقعی بانک مرکزی را بر آن داشت تا در راستای یکی از وظایف مهم این بانک یعنی صیانت از منابع ارزی و جلوگیری از به هدررفتن آن، بخشنامه اخیر مبنی بر ارائه ارز مسافرتی بر پایه نرخ بازار فرعی ارز را صادر نماید. رحیمی افزود: البته پرداخت ارز در بخش‌های ضروری دیگر همچون ارز درمانی برای بیماران و دانشجویان اعزامی به خارج از کشور به همان صورت قبلی ادامه دارد. نرخ بازار فرعی ارز نرخی است که واحدها و شعب ارزی مستقر در مناطق آزاد بر اساس آن نسبت به فروش ارز اقدام می‌نمایند و توسط بانک مرکزی تعیین می‌شود.
بازار سکه
اما در کنار بازار ارز بازار سکه نیز حال و روز خاص خود را داشت.به دنبال افت قیمت طلا در بازار‌های جهانی قیمت سکه با 3000 تومان کاهش به590 هزار تومان رسید. در این راستا قیمت نیم سکه نیز با 1000 تومان افت به 282 هزارتومان رسید. در مقابل سکه طرح قدیم و ربع سکه با 5000 تومان و 1000 تومان افزایش به ترتیب605 هزار تومان و 148 هزار تومان فروخته شد.
در بازار طلا قیمت مثقال طلای 17 عیار با 2000 تومان کاهش قیمت به 232 هزار تومان رسید.
سکه دولتی
بانک مرکزی دیروز با وجود افت قیمت جهانی طلا نرخ سکه دولتی را با 2080 تومان افزایش به 581 هزار و 360 تومان رساند.
نیم سکه نیز با 3640 تومان افزایش قیمت تا 277 هزار و 160 تومان بالا رفت. بانک مرکزی قیمت سکه گرمی را هم با 1040 تومان افزایش 74 هزار و 880 تومان تعیین کرد. اما قیمت ربع‌سکه بدون تغییر 144 هزار و 560 تومان باقی ماند.
قیمت‌ها در بازار‌های جهانی
روز گذشته پاپاندرو، نخست‌وزیر یونان در اقدامی غافلگیرکننده از تصمیم دولت وی برای به همه پرسی گذاشتن دریافت وام و اعمال برنامه‌های ریاضت اقتصادی در این کشور خبر داد. اقدامی که به گفته تحلیل گران باید 6 ماه پیش در مورد آن صحبت می‌شد. به هر حال این خبر موج گسترده‌ای از اعتراضات را در بین رهبران اروپایی از جمله روسای جمهور فرانسه وآلمان برانگیخته است. در همین حال اخبار نگران‌کننده در مورد آینده اقتصادی اروپا در گزارش اخیر سازمان همکاری اقتصادی و توسعه موجب افت ارزش یورو و طلا در مقابل دلار آمریکا شده است. قیمت طلا روز گذشته تا غروب با 23 دلار کاهش به 1702 دلار رسید. در روز‌های اخیر نیز مداخله بانک مرکزی ژاپن به شکل خرید دلار آمریکا توسط ین موجب تقویت دلار آمریکا در مقابل اغلب ارزهای جهانی شد که خود به افت شدید قیمت طلا دامن زده است.

آشفتگی در قیمت اونس جهانی
روز گذشته بهای اونس جهانی با افت و خیزهای زیادی مواجه بود. در ابتدای معاملات روز گذشته بهای اونس جهانی معادل 1720 دلار بود که پس از چند ساعت به 1680 دلار سقوط کرد. اما در معاملات بعداز ظهر به وقت تهران روند صعودی به خود گرفت و بار دیگر از مرز 1700 دلار گذشت.