با آغاز به کار دولت یازدهم و تغییر روند مذاکرات سیاسی ایران و 6 کشور جهان همواره این موضوع که با اجرایی شدن برجام و برداشته شدن تحریم ها پای دلالان از فروش نفت ایران کوتاه می‌شود مورد تاکید مسؤولان سیاسی و اقتصادی کشور قرار گرفته است.
مسؤولان وزارت نفت بارها در سخنان خود این موضوع را گوشزد می کردند که اگر در گذشته برای فروش نفت باید با دلالان مذاکره می‌کردند و به تبع مشکلات بعدی را ایجاد می کرد، اما توافق صورت گرفته با کشورهای 1+5 کاری خواهد کرد که دیگر نیازی به دلالان نباشد و مشتریان حقیقی به طور مستقیم نفت خود را می توانند از ایران خریداری کنند.
این صحبتهای امیدوار کننده نشان می‌داد که پای دلالان و واسطه ها از فروش نفت ایران با اجرایی شدن برجام حداقل در یک سال اخیر کوتاه شده و دیگر نفت ایران برای اینکه به مشتریان واقعیش برسد نیازی به دلالان داخلی و خارجی ندارد.
*دست دلالان از نفت ایران کوتاه شد
با نگاهی به صحبت های محسن قمصری مدیرامور بین الملل شرکت ملی نفت ایران در اواخر سال 93 که گفته بود در این دولت نفت خود را به واسطه ها نمی فروشیم به نظر می رسید خوشبختانه حتی قبل از اجرای برجام پای واسطه ها از خرید و فروش نفت ایران کوتاه شده است.
این مقام مسؤول در همان زمان روند خرید و فروش نفت ایران را در دولت جدید چنین تشریح کرده بود که یکی از شرایط فروش نفت خام و فرآورده های نفتی، توان عملیاتی و اجرایی شرکت‌های متقاضی است؛ ضمن آنکه از طرفی متقاضیان باید امکان پرداخت در قبال خرید نفت را داشته باشند.
وی با اعلام اینکه هم اکنون بخشی از فروش نفت خام و فرآورده به صورت ریالی (در سطح محدود) در حال انجام است، اظهار کرده بود: به تمامی مشتریان خارجی و داخلی پیشنهاد می شود برای درخواست خرید نفت خام و فرآورده‌های نفتی به طور مستقیم با امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران وارد مذاکره شوند.
قمصری با بیان اینکه درخواست های متقاضیان خرید نفت خام و فرآورده، در مدت زمان کوتاهی بررسی و پاسخ داده می‌شود، تاکید کرده بود: به طور یقین امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران، آماده پاسخگویی به درخواست های متقاضیان نفت خام و فرآورده های نفتی است.
به گفته وی فروش مستقیم نفت خام به خریداران واقعی یکی از برنامه های اولویت دار شرکت ملی نفت ایران است و تلاش مجموعه صنعت نفت سبب کاهش حضور متقاضیان غیر واقعی در بازار فروش نفت و فرآورده‌های نفتی شده است.
با این شرایط در یک سال اخیر مسؤولان وزارت نفت همواره از افزایش فروش نفت خام ایران در دوران پسا برجام خبر دادند و اخیرا گفته اند فروش نفت ایران در پسابرجام به بیش از 2 میلیون بشکه در روز رسیده است و حتی رئیس جمهور در گفت‌وگوی زنده با مردم از افزایش صادرات نفت خام ایران به 2.5 میلیون بشکه در روز خبر داد.
*فروش نفت ایران توسط دلالان هنوز هم ادامه دارد
گر چه ممکن است با ورود دولت جدید پای بخشی از دلالان از جریان فروش نفت ایران کوتاه شده باشد و مشتریان حقیقی برای خرید نفت از ایران حد اقل در دوره یک سال اخیر درخواست های خود را داده باشند اما ظاهرا هنوز بخشی از نفت ایران با واسطه به دست مشتریانش می رسد اما هنوز پای دلالان خارجی درمیان است.
روز گذشته سید محسن قمصری مدیرامور بین الملل شرکت ملی نفت ایران از فروش ٢ میلیون بشکه ای نفت ایران به پالایشگران مستقل چینی خبرداد و گفت ایران تاکنون یک محموله نفت خام بصورت مستقیم به این پالایشگران با حجم ٢ میلیون بشکه فروخته است.
وی در این مطلب معامله با این پالایشگران را سخت عنوان کرده و اضافه کرد ما به دنبال واسطه برای فروش نفت به این پالایشگران هستیم که فروش نفت به این پالایشگران از طریق واسطه هم اکنون بصورت آزمایشی آغاز شده است.
*شرکت ترافیگورا دلال سوئیسی نفت ایران
عضوهیئت مدیره شرکت ملی نفت ایران،فروش نفت به این پالایشگران را فرصت مناسبی برای افزایش سهم ایران در بازارهای جهانی عنوان کرد و درباره فروش نفت از طریق ترافیگورا به این پالایشگران هم گفت: ترافیگورا یک قرارداد کوچک بلندمدت با ایران دارد که برای حمل محموله ها به مقاصد خاص حتما باید با ایران هماهنگ کند و تائیدیه دریافت کند.
وی با بیان این که هم اکنون در حال رایزنی با این شرکت برای ارسال محموله های نفتی ایران به پالایشگران مستقل چینی هستیم، افزود: اگراین شرکت در این زمینه موفق عمل کند فروش نفت به پالایشگران چینی از طریق این شرکت انجام می شود.
قمصری، محموله ای که قرار است شرکت ترافیگورا برای پالایشگران مستقل چینی حمل کند را ٢ میلیون بشکه عنوان کرد و گفت: محموله های که به مقاصد خاور دور می روند به دلیل بعد مسافت ٢ میلیون بشکه ای است.
ترافیگوراشرکت چندملیتی بازرگانی کالا است، که در سال 1993 در کشور هلند تاسیس شد. فعالیت‌های اقتصادی این کمپانی در زمینه بازرگانی فلزات و انرژی، از جمله نفت خام است. این شرکت که دفتر مرکزی آن در شهر لوسرن، سوئیس قرار دارد در سراسر جهان فعالیت کند که این فعالیت‌ها از طریق 55 دفتر، که در 36 کشور جهان مستقر است، مدیریت می‌شوند، دفاتر اداری و شعبه دوم این شرکت، در شهر آمستردام، هلند مستقراست
این گزارش حاکی است شرکت ترافیگورا پس از ویتول و گلنکور، بعنوان سومین معامله‌کننده کالا در جهان، شناخته می‌شود.
با این شرایط ظاهرا برجام هم نتوانسته پای دلالان را از فروش نفت ایران قطع کند و ظاهرا بخشی از حجم صادرات نفت خام ایران توسط دلالان در حال انجام است.