حذف رانت و ثبات اقتصادی با یکسان سازی نرخ ارز

روزنامه ایران در شماره روز دوشنبه (امروز) با سه صاحب نظر اقتصادی در باره طرح جدید بانک مرکزی برای یکسان سازی نرخ ارز گفت وگو کرده است که مشروح آن در پی می آید:
این بار بانک مرکزی و دولت یازدهم با فراهم کردن زمینه ها از چند سال گذشته سعی دارند تجربه ناموفق و کوتاه ارز تک نرخی از دهه های گذشته را به تجربه ای موفق و با ثبات تبدیل کنند. دردهه 70 و اوایل دهه 80 شمسی برای دو بار یکسان سازی نرخ ارز درکشور کلید خورد که در دوره اول این تجربه شکست خورد و در دوره دوم با وجود موفقیت اما با تغییر سیاست ها در دولت نهم ادامه نیافت و تنها چندماه اجرایی شد.
اکنون همه فعالان بازار منتظرند تا بارسوم یکسان سازی نرخ ارز همیشگی و موفق باشد، تجربه ای که به اعتقاد اکثر صاحبنظران اقتصادی به نفع اقتصاد ملی و بازار تمام خواهد شد. چراکه ارز تک نرخی درکنار حذف فساد و رانت ها موجب باثباتی اقتصاد و برنامه ریزی بلندمدت فعالان اقتصادی و سرمایه گذاران خواهد شد.
درخصوص قیمت آینده آن نیز برخلاف دیدگاه برخی که اعتقاد دارند یکسان سازی نرخ ارز باعث گرانتر شدن آن می شود، بسیاری از کارشناسان معتقدند که این اقدام در میان مدت و بلندمدت ثبات قیمت ها و حتی کاهش قیمت را به دنبال خواهد داشت. حال اقتصاد ایران خود را برای تجربه ارز تک نرخی برای یک بار دیگر آماده می کند.

نرخ ارز کاهش می یابد
امرالله امینی استاد دانشگاه علامه طباطبایی در گفت و گو با«ایران »گفت: کارایی اقتصاد به شفاف بودن و انسجام آن بستگی دارد و وقتی ارز تک نرخی شود درواقع از چندگانگی دور و به سمت یکپارچگی و انسجام حرکت می کنیم و نتیجه آن شفافیت بیشتر است.این اقتصاددان ادامه داد: ارز چند نرخی به دلیل دوری از شفافیت زمینه رانت و سودجویی برخی را فراهم می کند.
وی درپاسخ به این سؤال که آیا یکسان سازی نرخ ارز باعث افزایش قیمت ها در بازار ارز می شود، اظهار کرد: ممکن است در ابتدای کار و مراحل اولیه با افزایش احتمالی قیمت مواجه شویم ولی به طور قطع بتدریج قیمت ها به ثبات خواهد رسید.
امینی با اشاره به اینکه تعادل در اقتصاد به صورت کوتاه، میان و بلندمدت مطرح می شود، تأکید کرد: مهم این است که در بلندمدت نرخ ارز چقدر می شود. وی همچنین خاطرنشان کرد: درمیان مدت و با یکسان سازی نرخ ارز، قیمت در بازار ارزبه کمتر از نرخ فعلی خواهد رسید. دراین شرایط فعالان اقتصادی می توانند تصمیم گیری و برنامه ریزی میان مدت و بلندمدتی داشته باشند و از منافع آن سود ببرند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: درمجموع قیمت واقعی ارز به کارایی، بازبودن اقتصاد و میزان بهره وری آن بستگی دارد. امینی در ادامه درباره تأثیر ارز تک نرخی بر بخش های مختلف اقتصاد و همچنین زندگی و رفاه مردم گفت: اقتصاد ایران اقتصادی است که به مواد اولیه و واسطه ای و تکنولوژی نیازمند است و یکسان سازی نرخ ارز باعث می شود تا ورود و دستیابی به این نیازمندی با سهولت و سرعت بیشتری انجام شود. اقدامی که موجب سرعت گردش چرخ های تولید و در نهایت بهبود معیشت مردم می شود.

حذف رانت و فساد بزرگترین دستاورد
حجت الله میرزایی کارشناس اقتصادی هم دراین باره گفت: اصل یکسان سازی نرخ ارز در اقتصاد ایران اجتناب ناپذیر و ضروری است چراکه چند نرخی بودن آن زمینه های فساد و رانت را فراهم می کند. وی افزود: هم اکنون سازوکارهای مختلف و بسیاری برای تخصیص ارز مبادله ای و تأمین ارزآزاد برای فعالان اقتصادی انجام می شود و تشخیص واقعی اینکه چه نوع کالاهایی باید مشمول ارز مبادله ای شود کار بسیار پیچیده و دشواری است.
به گفته میرزایی با توجه به اینکه از ماه ها قبل در خصوص یکسان سازی نرخ ارز اطلاع رسانی شده است ممکن است برخی از سودجویان اقدام به خریداری و احتکار ارز کنند تا آن را با قیمت بالاتری به فروش برسانند که این موضوع می تواند برای مدیریت بازار مشکل ساز باشد. وی درپایان تأکید کرد: مهم ترین تأثیر تک نرخی شدن ارز از بین رفتن فساد و رانت هایی است که به دلیل چند نرخی بودن آن درکشور شکل گرفته است و از بین رفتن آن می تواند تأثیر زیادی بر سایر بخش های اقتصاد داشته باشد.

بازار طلا هم به ثبات می رسد
رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران دراین زمینه اعتقاد دارد که تک نرخی شدن ارز ثبات اقتصادی کشور را افزایش می دهد. محمد کشتی آرای در گفت و گو با«ایران» گفت: با ارز تک نرخی فعالان اقتصادی و سرمایه گذاران با اطمینان بیشتری می توانند فعالیت کنند و مطمئن باشند که تولیدات آنها به دلیل نوسان نرخ ارز دستخوش تغییر قیمتی نمی شود.
وی با اشاره به اینکه قیمت طلا تحت تأثیر دو عامل اصلی اونس جهانی و ارز قرار دارد، اظهارکرد: با وجود اینکه در سه سال اخیر شاهد ثبات نسبی قیمت ها در بازار بوده ایم اما درشرایط حاضر درکنار نوسان های قیمتی اونس طلا در بازارهای جهانی تغییر نرخ ارز نیز در بازار طلا و سکه تأثیر می گذارد. اما زمانی که ارز با نرخ یکسان عرضه شود به طور قطع قیمت ها در بازار طلا و سکه نیز به ثبات بیشتری می رسد. کشتی آرای ادامه داد: ورود طلا و ارز خانگی باعث افزایش عرضه و درنتیجه کاهش قیمت ها در بازار می شود.

انتهای پیام