نامهنگاری بانکها با سیف برای نرخ سود/خروج سپردهها کلید خورد
اگرچه دولت بنا را بر کاهش نرخ سود بانکی گذاشته است، اما جمعی از بانکها با ارسال نامهای به رئیس کل بانک مرکزی، خواستار شناور شدن نرخ سود بانکی شدند.
دولت چند ماهی است تصمیم گرفته تا نرخ سود تسهیلات و سپردهها را کاهش داده و آن را با یک خیز آرام، به نرخ تورم نزدیک کند؛ همان چیزی که مدتها است فعالان اقتصادی به دنبال آن هستند و معتقدند حال که نرخ تورم به سمت کاهش و تکرقمی شدن پیش رفته است، باید نرخ سود هم به تناسب تورم، سیر نزولی را در پیش بگیرد و بانکها و دولت، شرایط را برای نزدیک شدن به این نرخ مهیا کنند. از سوی دیگر، تعیین دستوری نرخ ارز هم همواره مورد چالش بوده و بانک مرکزی نیز ، خط مشی خود را تعیین غیردستوری نرخ سود بانکی اعلام کرده است.
هم اکنون اما با کاهش پلکانی نرخ سود بانکی و زمزمههای کاهش مجدد آن، برخی از سپردهگذاران نگران شده اند که مبادا کاهش مجدد، پساندازهای آنها را در این فضای نامساعد کسب و کار دچار مشکل کرده و با نرخ سود کمتری مواجه کند؛ به خصوص اینکه اکنون، هیچ مسیری مطمئنتر از سپرده بانکی برای سرمایههای خرد نیست و مردم طبقه متوسط، راهی به جز سپردن منابع مالی خود که شاید پسانداز یک عمرشان باشد، به جایی مطمئنتر از بانکها ندارند.
یک مقام مسوول گفت: بدلیل کاهش نرخ سود ، اخیر فقط از یکی از بانکهای خصوصی حدود 7 هزار میلیارد تومان سپرده خارج شده است.
وی افزود: مدیران برخی بانکها اخیرا در نامه ای به رییس کل بانک مرکزی نسبت به کاهش نرخ سود اعتراض کرده و عنوان کرده اند که این کار باعث خروج گسترده سپرده های مردم از بانکها شده است.
او اظهار کرد: بانکها در نامه شان به سیف عنوان کرده اند که جریان خروج سپرده از بانکها دو خطر جدی در پی دارد؛ یکی خطر ورشکستگی بانکها و دیگر اینکه این سپرده ها پس از خروج از بانکها به بازارهای همچون طلا و ارز و مسکن سرازیر شده و تورم شدیدی را در این بخش ها ایجاد می کنند.
وی ادامه داد: بانکها در این نامه از رییس کل بانک مرکزی خواسته اند تا بانکهای خصوصی امکان یابند در مورد نرخ سود، خودشان تصمیم گیری کنند.
این در حالی است که به تازگی، بهمن عبدالهی، عضو شورای پول و اعتبار نیز، درباره کاهش دوباره نرخ تورم طبق اعلام بانک مرکزی و مرکز آمار و طرح دوباره کاهش نرخ سود بانکی متناسب با نرخ تورم گفت: شورای پول و اعتبار به دنبال این است که نرخ سود تسهیلات بانکی را کاهش بدهد. بر این اساس، آخرین تصمیمی که شورای پول و اعتبار در زمینه کاهش نرخ سود بانکی گرفته مربوط به یکماه پیش است و با توجه به اینکه نرخ تورم دوباره کاهش یافته و در نرخ نقطه به نقطه حدود ۷ درصد شده، به نظر می رسد که جا دارد دوباره نرخ سود تسهیلات بانکی کاهش یابد.
وی خاطرنشان کرد: بنابراین این برنامه دوباره در دستور کار شورای پول و اعتبار است و احتمالا ظرف یکماه آینده دوباره تجدیدنظری در نرخ سود بانکی صورت خواهد گرفت؛ در این میان، فعالان اقتصادی بخش تعاون قطعا موافق این موضوع هستند که نرخ سود تسهیلات بانکی توسط شورای پول و اعتبار مورد بازنگری دوباره قرار بگیرد و با توجه به مشکلاتی که تعاونی ها در موضوع تامین منابع مالی دارند و گران بودن منابع مالی که در اختیار آنها قرار می گیرد، هر چقدر این نرخ کاهش یابد قطعا باعث رونق بیشتری در فعالیت های اقتصادی بخش تعاون خواهد شد.
بر اساس آخرین بخشنامه بانک مرکزی به سیستم بانکی در تیرماه سال جاری، نرخهای سود علیالحساب سپردههای بانکی در نرخ حداکثر ۱۵ درصد برای سپردههای سرمایهگذاری مدتدار یکساله تعیین شد.
همچنین نرخ سود تسهیلات عقود غیرمشارکتی بانکها و مؤسسات اعتباری و همچنین نرخ سود مورد انتظار عقود مشارکتی قابل درج در قرارداد میان بانک یا مؤسسات اعتباری و مشتری، حداکثر معادل ۱۸ درصد است. همچنین نرخ سود تسهیلات بانک کشاورزی برای تسهیلات سرمایهگذاری معادل ۱۵ درصد و برای سایر تسهیلات معادل ۱۸ درصد تعیین شده است.
بیستم تیرماه و یک روز پس از آغاز اجرایی شدن نرخ های جدید سود در بانک ها، دکتر حسن روحانی؛ رئیس جمهور خواستار کاهش دوباره نرخ سود بانک ها شد و گفت: در کنار آن روند تورم کاهنده ادامه یافته و بانکها نیز این فرصت را می یابند تا تسهیلات بیشتر با نرخ کارمزد کمتر را در اختیار مشتریان خود قرار دهند و البته روند کاهش نرخ کارمزد باید تداوم یابد.
اول مردادماه نیز ولی الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی با اعلام اینکه کاهش نرخ سود بانکی باز هم ادامه خواهد داشت تصریح کرد: بانک مرکزی حساسیت ویژهای در خصوص نرخ سود بانکی داشته و تا به حال روند خوبی را در این زمینه طی کرده، اما هدف نهایی ما کاهش نرخ سود بانکی تا مرز نرخ تورم است.
وی ادامه داد: کاهش نرخ سود بانکی تا حد فعلی رها نخواهد شد و هدف بانک مرکزی کاهش و رساندن این نرخ به مرز یک رقمی و همسو با نرخ تورم است. سیف با تأکید بر اینکه نرخ سود سپردههای بانکی و همچنین نرخ سود تسهیلات هر دو کاهش خواهند یافت اظهارداشت: در حال حاضر، نرخ سود سپردهها ۱۵ درصد و تسهیلات ۱۸ درصد است.