ورود بانکها به بازار مسکن، طلا و ارز سونامی در پی داشته است/ خطر احتکار ارز و افزایش تورم
یک کارشناس اقتصادی گفت: بانکها به هر بازار مالی که وارد می‌شوند چون از منابع مالی بالایی برخوردارند، در آنجا یک سونامی ایجاد می‌کنند و بازار ارز هم از این قاعده مستثنی نیست.
حجت الله عبدالملکی در خصوص مجوز بانک مرکزی به بانکها برای خرید و فروش آزاد ارز گفت: با توجه به اینکه بانکها نقدینگی بالایی دارند ورودشان به بازار ارز، حتما اثر زیادی در افزایش قیمت ارز به همراه خواهد داشت.
وی با بیان اینکه در اقتصاد مبحثی وجود دارد تحت عنوان انحصار در خرید، افزود: انحصار در خرید به این صورت است که خریدار عمده، تعیین کننده قیمت خواهد بود. حالا اگر تعیین کننده قیمت، بانک باشد، به سبب قدرت مالی بالایی که دارد ممکن است در مقاطعی سودش ایجاب کند که نرخ ارز را افزایش دهد.
عبدالملکی افزود: اثر منفی ورود بانکها به بازار خرید و فروش ارز را در سال های 91 و 92 دیده‌ایم، مخصوصا زمانی که ارز برای خود بانک ها و با کسب انتفاع مالی خرید و فروش شود.
وی ادامه داد: در آن سال‌ها بعضی از بانکها به خرید ارز و احتکار آن اقدام کردند که همین یکی از علل افزایش نرخ ارز در کشور شد.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: وقتی مجوز خرید و فروش ارز که به صورت رسمی به بانک ها داده می شود، اگر دست آنها باز گذاشته شود که منابع مالی خود را در حجم وسیع به این بازار سوق دهند، حتما افزایش نرخ ارز را به همراه خواهد داشت.
وی با بیان اینکه اصولا بانکها به هر بازار مالی که وارد می شوند چون از منابع مالی بالایی برخوردارند در آنجا یک سونامی ایجاد می کنند، ادامه داد: برای مثال وقتی بانکها وارد بازار زمین و مسکن می شوند با افزایش قیمت مواجه می شویم، وقتی وارد بازار طلا و فلزات گران بها می شوند باز به همین صورت و همینطور زمانی که وارد بازار بورس و اوراق بهادار می شوند تاثیر نسبتا زیادی می‌گذارند و بازارهای دیگر مثل بازار ارز و دلار هم به همین ترتیب.
عبدالملکی افزود: شاید اینکه بانکها اجازه داشته باشند مبادلات ارزی انجام دهند فی نفسه اشکالی نداشته باشد، ولی اگر این حضور یک حضور کنترل نشده و آزادانه باشد خطراتی به همراه خواهد داشت.
وی توضیح داد: من فکر می‌کنم آزادسازی و یکسان سازی نرخ ارز با حضور آزادانه و کنترل نشده بانکها در بازار ارز امکان پذیر نیست چرا که اگر این دو باهم همراه شوند باید علی القاعده انتظار افزایش نرخ ارز را داشته باشیم.
وی با بیان اینکه افزایش نرخ ارز در کشور تورم زاست و این طی دهه های گذشته بارها تجربه شده است، گفت: ورود بانکها به این بازار و انجام خریدهای سنگین توسط آنها قطعا در افزایش نرخ ارز اثر می گذارد، مگر اینکه دولت بخواهد بازار ارز را مدیریت کند که این خود با سیاست های اعلامی دولت تا حد زیادی در تعارض است؛ چون دولت بیشتر تمایل دارد نرخ ارز را بازار تعیین کند و حضور زیادی در بازار ارز نداشته باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) ادامه داد: در چنین شرایطی شبکه بانکی باعث افزایش قیمت ارز می شود که آن هم به نوبه خود افزایش نرخ تورم وارداتی یعنی افزایش قیمت کالای خارجی برای مصرف کننده ایرانی را به همراه دارد.
وی تاکید کرد: در هر صورت اگر ما این مجوز بانک مرکزی را مثبت هم بدانیم، باید چارچوبی محکم برای کنترل و مهار بازار باید در نظر گرفته شود.
