شرایط لازم برای راه اندازی بورس ارز چیست؟/ منشا اصلی مشکلات در بورس انرژی

قرار بود بازاری جدید تحت عنوان بازار مشتقه ارزی در بورس کالای ایران آغاز به کار کند تا علاوه بر کنترل نسبی نوسانات نرخ ارز، فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران نیز بتوانند به راحتی با وارد شدن در این بازار و اخذ موقعیت خرید و فروش، ریسک خود را از نوسانات نرخ ارز در آینده پوشش دهند موضوعی که تحقق آن هنوز در هاله‌ای از ابهام باقی مانده است.

راه اندازی این بازار می‌توانست یکی از دغدغه‌های اصلی سرمایه‌گذاران خارجی برای ورود به ایران یعنی نوسانات نرخ ارز را پوشش و همچنین این بازار به اقتصاد داخلی کشور نیز می تواند کمک شایانی کند تا فعالان اقتصادی با خیال راحت به برنامه‌ریزی و تولید بپردازند و تهدید نوسانات نرخ ارز در آینده را در مقابل خود نبینند.

گفتنی است که کارشناسان و فعالان بازار سهام نظرات مختلفی در خصوص ایجاد راه اندازی بورس ارز دارند که در این میان برخی ها معتقدند راه اندازی این طرح با توجه به مشکلات زیر ساخت های بانک مرکزی و ارتباطات بین المللی امکان پذیر نیست و برخی ها معتقدند ایجاد بورس ارز، ریسک سرمایه گذاران خارجی را در برابر نوسانات نرخ ارز کشور پوشش می دهد.

محمد گرجی آرا کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت:عرضه و تقاضا در بازار ارز کشور تناسب ندارد و همین امر موجب شده تا یکی از عوامل مهم در ایجاد بورس ارز دچار مشکل باشد و همین امر راه اندازی آن را با مشکل روبرو می کند.

وی در ادامه بیان کرد:هم اکنون ابزارهای پوشش ریسک نوسان نرخ ارز را دراختیار نداریم، این درحالیست که در بازارهای بین المللی وجود اختیار معاملات ارز باعث پوشش ریسک نوسان نرخ ارز برای سرمایه گذاران می شود.

تصمیم جدی در خصوص بورس ارز گرفته نشده است

سید محمد عباس نیا کارشناس اقتصادی گفت: باید شرایطی برای سرمایه گذاران ایجاد شود تا ریسکشان در برابر نوسانات نرخ ارز پوشش داده شود و بهترین مکانیزم برای تحقق این امر فعال شدن بازارسرمایه در کشور است که تا کنون تصمیم جدی در خصوص آن صورت نگرفته است.

عباس نیا با بیان اینکه انجام هر عمل نیاز به فرهنگ سازی دارد گفت: در جامعه تفکر اشتباهی در خصوص نوسانات نرخ ارز وجود دارد و همین امر موجب شده که افراد به رفتارهای هیجانی دست بزنند و فضای سوداگری را در بازار ارز تشدید کنند .

وی افزود: این امر به نوبه خود می تواند اثرات سویی همچون بالا رفتن سطح عمومی قیمت ها را به همراه داشته باشد.

این کارشناس اقتصادی یادآور شد: سرمایه گذاران باید بتوانند ریسک ارزی خود را پوشش دهند که در دنیا این اتفاق با تنوع سازی ابزارهای مالی اتفاق می افتد اما متاسفانه در کشور ما هنوز به درستی صورت نمی گیرد.

عباس نیا ادامه داد: از یک سو دغدغه دولت و از سویی دیگر احساس نیاز سرمایه گذاران فرصت بسیار مناسبی را فراهم می کند تا امکان استفاده از ابزارهای مالی پوشش ریسک ارز برای سرمایه گذاران فراهم شود.

شرایط نا مساعد برای راه اندازی بورس ارز

عظیم ثابت کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: چند نرخی بودن ارز مشکلات متعددی را به همراه دارد و دولت باید هر چه سریعتر برای تک نرخی کردن آن اقدام کند.

وی حل مشکلات اقتصادی درگرو فراهم شدن ابزارها و زیرساخت های مورد نیاز نظیر راه اندازی بورس ارز است و با توجه به اینکه دولت و بانک مرکزی تنها عرضه کننده اصلی ارز هستند باید امکاناتی برای واردکننده ها و متقاضیان برای دسترسی آسان وبدون چالش ارز فراهم کنند.

این کارشناس با اشاره به اینکه پایین بودن سرانه صادرات غیر نفتی کشور شاخص های ارزآوری در این حوزه راکاهش داده ، در نتیجه موقعیت برای راه اندازی بورس ارز هنوز مساعد نیست تصریح کرد: ایجاد بورس ارز باعث کاهش رانت و از طرفی باعث افزایش شفافیت در معاملات می شود اما باید برای تک نرخی شدن ارز و بورس ارز با طراحی مکانیسمی درست در مقابل چالش های احتمالی مقابله کرد .

ثابت گفت : مشکلات بورس ارز در بورس انرژی هم دیده می شود زیرا مکانیسم های موجود در این رابطه فراهم نبوده و دلیل اصلی این امر وجود ضعف های بنیادی در بخش خصوصی است.