فضای کسب و کار تیره شد/ حاشیه‌پردازی دولت نسبت به اقتصاد مقاومتی
فضای کسب و کار به دلیل عدم تخصیص منابع حاصل از هدفمندی یارانه به تولید، عدم مهارت‌آموزی جامع و از همه مهم‌تر به حاشیه رانده شدن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، تیره و تار شد.
اوضاع کسب و کار در کشور پس از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها به واسطه افزایش نرخ حامل‌های انرژی به شدت تحت تأثیر قرار گرفت، اما قانون‌گذار برای جلوگیری از ایجاد رکود و تداوم گردش پول، پیشنهاد داد تا از منابع حاصل از حذف یارانه‌ها بخشی را (۳۰ درصد) به تولید اختصاص دهد.
اما با گذشت بیش از 6 سال از زمان تصویب لایحه مربوط به قانون هدفمندسازی یارانه‌ها به گواه بسیاری از تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی حتی یک ریال بابت افزایش قیمت‌ها به بخش‌های مولد اقتصاد کمک نشد و حتی روز به روز با وجود قوانین دست و پاگیر و سخت‌گیری‌های مالیاتی، کار و کارآفرینی به ورطه فراموشی سپرده شد.
با این حال، دولت برای ایجاد رونق سعی داشت تا با ایجاد تعامل میان ایران با 6 قدرت برتر دنیا در مذاکرات، سرمایه‌گذاری‌هایی را جذب اقتصاد کشور کند و بخشی از تحریم‌ها را حذف یا به حالت تعلیق درآورد؛ هم‌اکنون بسیاری از فعالان اقتصادی همچنان در انتظار نتایج حاصل از آن هستند.
بنابراین دولت برای به نتیجه رساندن موضوع مذاکرات بین‌المللی، با چالش جدی به نام «بیکاری فارغ‌التحصیلان» که در طول سال‌های گذشته مدارک دانش‌آموختگی خود را دریافت کرده بودند، مواجه شد و برای کنترل آن دست تدوین چند بسته اشتغالی زد، تا بلکه گامی برای مقابله با هجوم بیکاران بردارد.
در یک ماه گذشته موضوع بسیار مهمی از سوی برخی مسئولان دستگاه‌های اجرایی دولتی و همچنین شورای عالی آموزش و پرورش برای ایجاد روحیه کارآفرینی و کاهش بیکاری ناشی از نبود توانمندی‌های شغلی، مبنی بر الزام مهارت آموزی در دوران تحصیلات پیش از دانشگاه مطرح شده است.
در این طرح مهم، دانش‌آموزان پیش از اتمام دوره تحصیل باید حداقل یک مهارت فنی و حرفه‌ای را بیاموزند و در واقع شرط دریافت دیپلم متوسطه و ورود به دانشگاه داشتن یک مهارت خواهد بود.
همانطور که بسیاری از کارشناسان و فعالان صنایع برای مشکلات فعلی بازار کار ایران متصور هستند؛ نبود مهارت در میان بیکاران از جمله مهم‌ترین عامل کاهش کارآیی و کندی مسیر کارآفرینی در کشور شده است و در صورت رفع آن می‌توان به فضای آینده کسب و کار کشور امیدوار بود.
طرح جدید دولت برای ارتباط زنجیره‌ای کارآفرینان با یکدیگر در فضای مجازی
شاید یکی از نکاتی که در سال‌های گذشته با وجود تأکیدات مقام معظم رهبری مورد غفلت واقع شده باشد، ارتباط کارآفرینان با یکدیگر و ایجاد یک زنجیره به هم پیوسته از کسب‌وکارهای خرد برای دستیابی به بازاری رقابتی باشد.
یکی از عمده مشکلاتی که کسب‌وکارهای خرد در آینده برای رشد سود ناشی از فعالیت‌های عملیاتی خود مواجه هستند، نبود فضایی برای تبادل اطلاعات و دستاوردها است، یعنی بعد از تعریف یک طرح تجاری امکانات برای تسهیل دستیابی به مواد اولیه ارزان‌تر به وجود آید.
در جدیدترین اقدامی که صندوق کارآفرینی امید با همکاری دانش‌آموختگان دانشگاهی کشور انجام داده، سامانه‌ای برای ایجاد ارتباط کارآفرینان با یکدیگر تعریف شد، تا بر اساس آن تمام بنگاه‌های تولیدی، تجاری و خدماتی با ایجاد کاربری اطلاعات شغلی خود را در اختیار سایر افراد قرار دهند.
در نگاه اول شاید این اقدام مؤثر با انجام آزمون و خطایی برای بسیاری از کارآفرینان مفید و موثر باشد، اما باید تضمین معاملات و ارتباطات افراد به طور کامل، رصد و ارزیابی شوند تا افراد بدون پشتوانه روش‌هایی برای ایجاد اختلال برای تولیدکنندگان به کار نگیرند.
به عنوان مثال در بازار کالایی ایران که به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه فعالیت می‌کند، وجه تضمین برای معاملات و ارتباط افراد با یکدیگر اخذ می‌شود، تا در نهایت اگر یکی از طرفین معامله نسبت به انجام داد و ستد انصراف دهند، ضرری متوجه طرف مقابل نباشد.
در این باره نیز باید کارآفرینان با اطمینان خاطر از فضای ایجاد شده در سامانه، اطلاعات درخواستی را در سایت بارگذاری و با یکدیگر به تبادل اطلاعات بپردازند.
ایجاد جنبش عظیم کارآفرینی یکی دیگر از عناوین مطرح شده در سطح وزارت کار به عنوان متولی سیاست‌گذاری‌های کلان اشتغال و مقابله با معضل بیکاری است، اما نکته قابل تأمل در این باره عدم وجود زیرساخت لازم و حتی هدف‌گذاری دولت در برنامه ششم توسعه کشور است.
دولت در حالی همواره در آمارهای اقتصادی خود به رشد اقتصادی 5 درصدی یا انجام اقداماتی در جریان روابط بین‌المللی اشاره می‌کند که با نگاهی به سطح عمومی اشتغال و میل به کارآفرینی، عمق بحران نمایان می‌شود، اما با این حال اگر همان سیاست‌های اقتصاد مقاومتی که از سوی مقام معظم رهبری به عنوان راه علاج اقتصاد کشور مورد توجه جدی قرار گیرد، می‌توان به آینده کارآفرینی امیدوار شد.
«اقتصاد مقاومتی»در حالی مورد غفلت واقع شد که با تعمیق رکود و کاهش فعالیت‌های ناشی از عملیات کارگاه‌های تولیدی بازهم مورد توجه واقع نشد و در سطح چند بخش‌نامه و تشکیل کارگروه‌هایی در سطح ادارات کار تنزل پیدا کرد.
در پایان به بخشی از سخنان مقام معظم رهبری که برای اولین بار از واژه اقتصاد مقاومتی استفاده کردند، اشاره می‌کنیم؛ ایشان در 16 شهریور سال 89 در جمع کارآفرینان، چنین بیان فرمودند: « ما باید یک اقتصاد مقاومتیِ واقعی در کشور به وجود بیاوریم. امروز کارآفرینی معنایش این است؛ تحریم برای ما جدید نیست، ما سی سال است در تحریمیم. همه این حرکت عظیم ملت ایران، در فضای تحریم انجام گرفته؛ بنابراین کاری نمی توانند بکنند. ولی این دلیلی است برای همه‌ی مسئولان و دلسوزان کشور که خود را موظف بدانند، مکلف بدانند به ایجاد کار، به تولید، به کارآفرینی، به پر رونق کردن روزافزون این کارگاه عظیم؛ که کشور ایران حقیقتاً امروز یک کارگاه عظیمی است. همه خودشان را باید موظف بدانند.
