چرا داغ حقوق‌های نجومی هنوز تازه است؟

درحالی هنوز یکی دو ماه از آغاز سال 95 نگذشته بود که انتشار فیش‌های حقوقی برخی مدیران دولتی داغی بر دل مردم و کارگرانی گذاشت که بیش از 12 ساعت در روز کار می‌کنند ولی بازهم هشت‌شان گروی نه‌شان است.

هرچند مدتی از انتشار فیش‌های حقوقی نجومی بگیران گذشته ولی هنوز هم داغ آن برای مردم تازه است؛ زمانی که هر روز از گوشه‌ای فیشی بیرون می‌زد و خالص‌های پرداختی ده‌ها و حتی صدها میلیونی مندرج در آن موجب شگفتی و حیرت می‌شد این مردم و قشر ضعیف جامعه بودند که بیش از قبل به چرایی وجود حقوق‌های نجومی در بخش‌های مختلف حساس شدند.

هنوز هم کارگران و کارمندان ارقام دریافتی نجومی بگیران را بر حقوق خود تقسیم می‌کنند و به این می‌اندیشند که حتی اگر قرار بود چنان حقوق‌هایی به‌فرض محال با این شرایط صعب‌العبور و حتی ممتنع‌العبور بانکی و با آن سودهای سرسام‌آور، به آنها به‌عنوان وام هم پرداخت شود، باز هم با کل حقوق ماهانه خود حتی نمی‌توانستند یک قسط آن را پرداخت کنند!

رسوایی حقوق‌های نجومی مدیران دولتی تا همین چند هفته قبل نقل محافل اجتماعی بود و مردم با رد و بدل کردن فیش‌های نجومی برخی آقایان مدام این جمله را تکرار می‌کردند که کجای این حقوق‌ها بوی عدالت می‌دهد؟!

مسئولان دولتی از جمله آقای رئیس‌جمهور و جناب نوبخت، سخنگوی دولت سعی دارند این رسوایی را از پیشانی دولت بزدایند. روحانی نامه‌ای به معاون اول خود نوشت و دستور رسیدگی فوری به این مسئله را داد و محمدباقر نوبخت نیز در نشست‌ها و گفت‌وگوهای خود مکرراً ضمن انتقاد از رسانه‌هایی که به این مسئله می‌پردازند، تأکید می‌کند دولت این مورد را حل خواهد کرد.

داغ حقوق‌های نجومی بر دل مردم به‌قدری سنگین بود که در نهایت دستور جابه‌جایی مدیران نجومی‌بگیر صادر شد و در برخی موارد هم پول‌هایی به بیت المال برگشت ولی این تمام ماجرا نیست ضمن آنکه انتظار مردم از پایان ماجرای حقوق‌های نجومی برآورده نشد.

بعد از دست به دست شدن فیش‌های حقوقی نجومی بگیران تعدادی از این مدیران عزل شده و برخی دیگر استعفا دادند ولی هنوز برخورد قانونی با این افراد صورت نگرفته است، این درحالی است که چند ماه از انتشار حقوق‌های نجومی گذشته و دستور برخورد با این افراد هم صادر شده است.

ولی سؤالی که بعد از گذشت چند ماه از انتشار حقوق‌های نجومی همچنان مطرح می‌باشد این است که "چرا فساد حقوق‌های نجومی تا این اندازه مهم است؟" شاید یکی از پاسخ‌هایی که بتوان به این پرسش داد این باشد که فساد حقوق‌های نجومی به اعتماد مردم لطمه زده و این مهمترین موضوع نظام جمهوری اسلامی برای برخورد با نجومی بگیران است.

پاسخ دیگر هم شاید در لطمه خوردن به برخی از اصول حاکم بر کشور از جمله عدالت در دولت است؛ اهمیت رسوایی حقوق‌های نجومی به‌حدی است که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با اعضای دولت با تأکید بر اینکه نباید از این قضیه به‌آسانی عبور کرد، خاطرنشان کردند: «اعتماد مردم در این قضیه ضربه‌ی فراوانی خورده است، زیرا مردم و جوانان تحصیلکرده، دریافت‌های خود را با این دریافت‌های غیرعادلانه مقایسه می‌کنند و این سؤال را می‌پرسند که براساس چه معیار و امتیازی و به‌دلیل انجام کدام کار ویژه این حقوق‌ها پرداخت شده است؟».

ایشان با تأکید بر لزوم عزم راسخ و برخورد قاطع با مسئله حقوق‌های نجومی در تمام قوا و سازمان‌ها افزودند: در موارد بجا و لازم، قوه‌ی قضائیه نیز باید ورود و با متخلفان برخورد کند.

همان‌طور که در بازخوانی فرمایشات مقام معظم رهبری به آن اشاره کردیم در رسوایی حقوق‌های نجومی اعتماد مردم ضربه خورده است و راه درمان آن هم برخورد با متخلفان است، ضمن آنکه باید دولت به مردم گزارش دهد که در این موضوع چه اقداماتی انجام داده است.

البته رهبر انقلاب در همان دیدار با اعضای دولت طی ماه‌های گذشته صراحتاً فرمودند: «خواهش می‌کنم از این قضیّه آسان عبور نکنید. بله، دامن زدنِ به این قضیّه به آن معنا ــ که به‌قول ایشان (رئیس جمهور) مدام بازخوانی‌کردن و آماردادن که فلان کس این‌قدر می‌گیرد، فلان کس [آن‌قدر] ــ شاید کار خیلی مثبتی نیست؛ امّا از آن طرف، اقدامی که شما در مقابل می‌کنید، خیلی مهم است؛ یعنی به مردم بگویید که چه‌کار کردید. در این قضیّه، مردم اعتمادشان ضربه خورده. ببینید، مردم خیلی از این ارقام بزرگ و مانند اینها را هضم نمی‌کنند؛ امّا حقوق شصت میلیون تومان و پنجاه میلیون تومان و چهل میلیون تومان را خوب هضم می‌کنند؛ یعنی کسی که در ماه یک‌میلیون یا یک‌میلیون‌ودویست یا یک‌میلیون‌وپانصد درآمد دارد، خوب می‌فهمد که پنجاه‌میلیون یعنی چه؛ در کشور کم نیستند کسانی که حقوق‌هایشان این است. این اعتماد مردم را ــ که به‌درستی آقای روحانی گفتند که مایه‌ی اصلی ما، اعتماد مردم و امید مردم است ــ با این کارها نباید ضایع کرد. شما این‌همه زحمت بکشید، کار کنید، تلاش کنید، بعد ناگهان مثلاً فرض کنید یک نفری با یک کار حقوق غیرعادلانه [همه را ضایع کند]. آیا فاصله‌ی بین پنجاه‌میلیون و یک‌میلیون غیرعادلانه نیست؟ شما امروز در دستگاه دولتی‌تان کسی که از شما یک‌میلیون، یک‌میلیون‌ودویست، یک‌میلیون‌وپانصد، دو میلیون حقوق بگیرد ندارید؟ فراوان. خوب، آن‌وقت یک نفر هم سی‌میلیون می‌گیرد، چهل‌میلیون می‌گیرد! این غیرعادلانه نیست؟ با مردم هم‌دردی کنید که مردم احساس کنند که همان رنجی را که او می‌برد شما هم می‌برید و نشان بدهید که عزم راسخ دارید که با این قضیّه برخورد کنید و جلویش را بگیرید و اجازه ندهید؛ این را نشان بدهید به مردم. به هر حال این نکته[ی مهمّی] است. به‌نظر من برای متخلّف‌ اصلاً نباید عذر تراشید؛ برخورد هم بایستی قاطع باشد؛ مخصوص قوّه‌ی مجریّه هم نیست. در همه‌ی قوا و در همه‌ی سازمانها، همین معنا ساری و جاری است؛ همه بایستی این را رعایت بکنند. خوب، قوّه‌ی مجریّه جلوی چشم است و حالا مثلاً بیشتر از دیگران گسترده است. در برخورد هم فقط قوّه‌ی مجریّه نیست که باید برخورد کند، قوّه‌ی قضائیّه هم در جای خود ــ آ‌نجایی که جای ورود قوّه‌ی قضائیّه است ــ بایستی برخورد کند».

همچنین ایشان در جای دیگر فرمودند: «موضوع حقوق‌های نجومی، در واقع هجوم به ارزش‌ها است اما همه بدانند که این موضوع از استثناها است و اکثر مدیران دستگاه‌ها، انسان‌های پاک‌دست هستند، اما همین تعداد کم نیز خیلی بد است و باید حتماً با آن برخورد شود».

ولی موضوعی که باعث نگارش این گزارش شد اهمیت اظهارات مقام معظم رهبری پیرامون انتشار حقوق‌های نجومی است؛ آنجا که ایشان فرمودند: «غفلتهایی شده است، بایستی جبران بشود؛ این‌جور نباشد که ما سروصدا بکنیم و بعد قضایا را تمام بکنیم و به‌کلّی به دست فراموشی بسپریم؛ باید دنبال بشود. خوشبختانه رئیس جمهور محترم و رؤسای محترم دو قوّه‌ی دیگر، متعهّد شده‌اند که این مسئله را دنبال کنند؛ باید با جدیّت دنبال بشود؛ دریافتهای نامشروع باید برگردانده بشود، و اگر کسانی بی‌قانونی کرده‌اند مجازات بشوند، و اگر سوءاستفاده‌ی از قانون هم شده است بایستی اینها را از این کارها برکنار بکنند؛ اینها کسانی نیستند که لیاقت این را داشته باشند که در این مراکز قرار بگیرند».

از دیگر مواردی که رهبری در این خصوص به آن توجه ویژه دارند گزارش دادن به مردم است، ایشان با اشاره به دستور رئیس‌جمهور به معاون اول برای پیگیری عارضه حقوق‌های نجومی فرمودند: «این موضوع نباید شامل مرور زمان شود بلکه باید حتماً به‌صورت جدی پیگیری، و نتیجه‌ی آن به اطلاع مردم رسانده شود».

همچنین در پی ارسال نامه معاون اول رییس جمهور به رهبر معظم انقلاب مبنی بر درخواست همکاری و مشارکت همه دستگاه‌ها و نهادهای عمومی کشور با دولت در ایجاد انضباط به‌ویژه در امور مالی و رعایت کامل قوانین و مقررات و حرکت بر مدار قانون، مقام معظم رهبری به نامه دکتر جهانگیری این‌طور پاسخ دادند که «کلیه دستگاه‌ها موظفند نسبت به پرداخت‌های غیرمتعارف حساسیت نشان دهند و قاطعانه با موارد تخلف برخورد کنند. دفتر هم موظف است ضوابط مصوب دولت را در مجموعه‌های وابسته به خود مورد توجه و امعان نظر قرار دهد».

بنابراین در اصل اهمیت پیگیری فساد حقوق‌های نجومی در دولت شکی نیست ولی نباید از اصل گزارش‌دهی به مردم هم غافل شد و همان‌طور که رهبر انقلاب بارها تأکید کرده‌اند دولتمردان باید گزارش کار خود در این خصوص را فوراً به مردم ارائه دهند و اجازه ندهند که این مهم مشمول مرور زمان شود.

جعفر قادری که سالهاست در پارلمان حضور دارد معتقد است که مقابله با فساد حقوق‌های نجومی یک موضوع اساسی و زیربنایی در اقتصادهاست؛ وی به خبرنگار تسنیم می‌گوید: یکی از شعارهای اصلی انقلاب اسلامی تحقق عدالت اجتماعی است که باید برای تحقق آن اقدامات اساسی صورت گیرد.

وی با بیان اینکه اگر در سیستم‌های اداری پرداخت‌های متفاوت انجام شود انگیزه‌ای برای کارکنان به وجود نیامده و زمینه فساد ایجاد خواهد شد، افزود: در این سیستم‌ها کم‌کاری‌ها ایجاد شده و اختلاف نظرها افزایش خواهد یافت.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: از منظر دیگر اگر پرداخت‌های غیرمنطقی در سطح مدیران دولتی به وجود آید آنها خود مانعی برای واگذاری‌ها به بخش خصوصی خواهند شد و توسعه اقتصاد با موانع جدی روبه‌رو می‌شود.

حال که چند ماه از افشای حقوق‌های نجومی برخی از مدیران دولتی می‌گذرد باید از دولت خواست که گزارش عملکرد خود را در راستای برخورد با مدیران نجومی‌بگیر و همچنین اقدامات انجام‌شده برای جلوگیری از تکرار این فسادها به مردم بدهد.