سامانه تسویه ناخالص آتی (ساتنا) یکی از سامانههای الکترونیکی است که پردازش و تسویه تراکنشهای بین بانکی و دستور پرداخت را به طور فوری انجام میدهد، به عبارتی در این سامانه مشتری که در بانکی حساب داشته باشد میتواند نسبت به انتقال بیش از ۱۵ میلیون تومان به حساب خود و یا سایر افراد اقدام کند. این سامانه از آذرماه سال ۱۳۸۵ به منظور تسویه مبادلات بین بانکها و همچنین انتقال فوری وجه بین حساب مشتریان راهاندازی شده و از امنیت و سرعت بالایی در شبکه شتاب برخوردار است.
این در حالی است که با وجود اهمیت سامانه ساتنا، این ابزار الکترونیکی بانکی برای یکی از بانکهای بزرگ دچار اختلال شده و مشتریان برای انتقال مبالغ بالا با مشکل مواجهاند. پیگیری موضوع از این حکایت داشت که ظاهرا افزایش اضافهبرداشت این بانک موجب بالارفتن بدهی آن به بانک مرکزی و قرمز شدن حساب آن شده، عامل این موضوع بوده است.
در حالی بدهیهای بانکها و رشد آن با برخوردهای انضباطی بانک مرکزی همراه میشود که پیشتر نیز در مواردی وصول چکهای برخی از بانکها از سقف ۱۰ میلیون به بالا نزد بانکهای دیگر ممنوع شده بود که بعد از تسویه بخشی از بدهیها این ممنوعیت برداشته شد.
افزایش بدهی بانکها به بانک مرکزی تبعاتی همچون رشد پایه پولی و در نهایت افزایش تورم را به همراه دارد و از اینرو برای به نظم کشیدن بانکها و فعالیت در چارچوب قوانین و مقررات و از سویی دیگر تسهیلاتدهی در سقفهای مجاز، انحراف از ضوابط موجب اعمال موارد انضباطی از سوی بانک مرکزی میشود.
از سویی دیگر تازهترین گزارشی که بانک مرکزی از ترازنامه شبکه بانکی منتشر کرده بود نشان میدهد که حجم بدهی بانکها و موسسات اعتباری به بانک مرکزی بهطور قابل ملاحظهای از حدود ۸۳ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان در پایان سال گذشته به بیش از ۹۰ میلیارد تومان در پایان تیرماه امسال افزایش یافته است.
این در حالی است که حجم بدهیها از تیر تا اسفندماه سال قبل فقط حدود ۳۰۰ میلیارد تومان رشد کرده بود که این در مقایسه با رشد حدود ۷۰۰۰ میلیاردی در چهارماه اول امسال، نشاندهنده تشدید اضافه برداشتها از بانک مرکزی است.