حذف کامل یارانه نقدی، برنامه روحانی در دولت دوازدهم

محمدرضا سبزعلیپور رئیس مرکز تجارت جهانی ایران و رئیس شورای سیاستگذاری اقتصاد مقاومتی و بخش خصوصی در دومین میزگرد ((یارانه نقدی و تأثیر آن بر اقتصاد ایران)) اظهار داشت: حذف سوبسید کالا و واقعی کردن قیمتها از زمان رؤسای جهمور اسبق یعنی آقایان هاشمی و خاتمی به جد مطرح بود اما هیچگاه به مرحله اجراء درنیامد اما جناب آقای احمدی نژاد دل را به دریا زد و بقول معروف شجاعتی بخرج داد و سوبسید کالاهای اساسی را قطع کرد و بجای آن پرداخت یارانه نقدی را در دستور کار دولت قرار داد. جدای از اینکه ایشان با چه نیتی پرداخت پول به مردم را آغاز کرد باید اذعان کنم که احمدی نژاد با این کار، کشور را مثلاً از چاله درآورد ولیکن به چاه وحشتناکی انداخت.
وی افزود: اطمینان دارم که پرداخت پول به مردم نه بخاطر کاهش مشکلات کشور و ساماندهی اقتصاد ایران بلکه بیشتر با نیت افزایش محبوبیت دولت سابق، علی الخصوص شخص احمدی نژاد انجام شد از همین رو توزیع پول آنهم بنام پرداخت یارانه نقدی موجب بروز معضلات بیش از پیش اقتصادی از جمله رشد افسارگسیخته تورم و افزایش نقدینگی در جامعه گردید. دولت سابق برای اجرای این پروژه با کمبود ریال مواجه بود لکن برای تأمین پول جهت ادامه پرداخت یارانه به ترفندهای گوناگونی متوصل گردید که بارزترین آن تأمین نقدینگی ریالی دولت از طریق تزریق و فروش مقادیر زیادی سکه و ارز دولتی در بازار آزاد با قیمتهای بالا بود که همین کار دولت باعث شد تا جایگاه بانک مرکزی ایران تا سطح یک صراف بزرگ برای دولت تنزل یافته و همچنین ارزش ریال نیز روز به روز در برابر سایر ارزها کاهش یافته و نهایتاً ارزش پول ملی چند صد درصد سقوط کند. لکن این کار نادرست احمدی نژاد غیرقابل بخشش بوده و هرگز فراموش نخواهد شد که آینده گان در باره آن قضاوت خواهند کرد.
علیپور تأکید نمود: احمدی نژاد با توزیع پول بین مردم به بهانه پرداخت نقدی یارانه، سنگ بنای کجی را در ایران پایه ریزی کرد و دولت بعدی را هم ناخواسته به راهی هدایت کرد که دورنمای آن بسیار تیره و تاریک است بقول معروف پوست خربزه ای را زیر پای دولت تدبیر و امید گذاشته است که راه رفتن روی آن، آنهم در این برهه از زمان و با وجود مشکلات و نابسامانی های اقتصادی، دست و پای دولت را خواهد شکست!! هرچند دولت یازدهم، سه سال گذشته را روی همین پوست خربزه راه رفته و با آه و ناله و بصورت سینه خیز، سالهای پیشین را به پایان رسانیده و جهت اجرای این سیاست غلط و بدست آوردن ریال، به همان کارهایی متوسل شده که دولت قبل جهت تأمین نقدینگی از آن بهره میبرد اما مشکل اصلی دولت یازدهم و دولتهای آینده که شاید سکاندار دولت دوازدهم هم خود آقای روحانی باشد از این به بعد آغاز خواهد شد.
اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها دولت را گرفتار و کشور را با بحران روبرو کرد. کمترین بحرانی که از آنروز به بعد در پی افزایش قیمت حامل های انرژی و سایر کالاهای اساسی، اقتصاد کشور را مریض تر کرده رشد نقدینگی در جامعه، تورم 30 الی 40 درصدی، رکود مضائف، ادامه بیکاری و افزایش نرخ ارز و کوچکتر شدن سفره ملت شریف ایران بوده است.
رئیس شورای سیاستگذاری اقتصاد مقاومتی و بخش خصوصی در ادامه گفت: در همین راستا دولت تدبیر و امید وارد راهی شده که ظاهراً امکان برگشت در آن وجود ندارد و تصمیم دارد سیاست غلط پرداخت یارانه نقدی را اجراء کند و جهت ادامه این پروژه، کمافی السابق با کمبود نقدینگی نیز روبرو است لکن برای غلبه بر این مشکل به ترفندهای گوناگونی از جمله تفکیک مردم به دارا و ندار و درخواست از یارانه بگیران جهت انصراف داوطلبانه از دریافت پول متوسل شده که این روند تا به امروز همچنان ادامه دارد. در این راستا مردم را تا سرکشی به حسابهای بانکی اشان تحت فشار گذاشته و حتی اعلام نمودند که اگر افراد متمکن، یارانه نقدی بگیرند آنها را چند برابر پولی که گرفته اند جریمه نقدی خواهند نمود!! از سوی دیگر وزیر اقتصاد در فروردین سال 93 اعلام نمود که 10 میلیون نفر پولدار یارانه بگیر شناسایی شده اند که نام آنها از لیست یارانه بگیران حذف خواهد شد و چندی قبل از آن نیز اظهار داشتند کسانیکه از دریافت یارانه انصراف دهند جایزه میگیرند و یا به آنها کارت همیاری ملی ارائه خواهد شد.
لکن همان زمان اینجانب از جناب آقای روحانی سؤال کردم که (( آن دسته از ایرانیانی که از ابتدای این پروژه در زمان دولت سابق جهت دریافت یارانه نقدی ثبت نام نکرده و تاکنون نیز یک ریال هم دریافت نکرده اند مستحق چه پاداشی هستند؟ و دولت محترم چگونه از آنان قدردانی و از خجالت آنان در خواهد آمد؟ آیا واقعاً به این افراد فکر کرده اید یا اینکه چون از ابتدا جهت دریافت یارانه نقدی ثبت نام نکرده اند فراموش شده اند؟)).
در همین راستا، چند روز پیش هم آقایان دولتمرد اعلام کردند که حسب تصمیم جدید دولت، خانواده هایی که سالانه حداقل 35 میلیون تومان درآمد دارند از دریافت یارانه نقدی محروم میشوند!!!
علیپور با اشاره باینکه دریافت یارانه نقدی حق همه ایرانیان است ادامه داد: در قانون توزیع یارانه نقدی به مردم، هرگز به این موضوع اشاره نشده است که به این شخص بدهید و به آن یکی ندهید بلکه به صراحت تصریح شده که وقتی سوبسیدها برداشته میشود بجای آن بین همه مردم ایران (تأکید میکنم همه مردم ایران) یارانه توزیع خواهد شد پس دریافت یارانه نقدی و یا غیر نقدی حق مسلم همه ایرانیان اعم از دارا و ندار، غنی و فقیر، پولدار و بی پول میباشد زیرا وقتیکه کالاها را گران کرده و میکنید این گرانی را به همه مردم ایران تحمیل نمودید بطور مثال: وقتی دولت قبلی و فعلی در راستای هدفمند کردن یارانه ها، سوبسیدها را قطع و نرخ بنزین را صد تومان به هزار تومان افزایش داد همه مردم ایران بنزین را به نرخ هزار تومان میخرند و فشار این گرانی به هر دو قشر فقیر و غنی وارد میشود با این تفاوت که شاید افراد فقیر و متوسط جامعه اصلاً خودرو نداشته باشند و یا حداکثر یک اتومبیل در اختیارشان باشد است و هیچگاه بنزین نخرد یا کمی بنزین مصرف نمایند ولی برعکس غالب خانواده های پولدار چند خودرو دارند و مجبورند بنزین را برای مصرف همه خودروهایشان گرانتر از قبل خریداری کنند پس ملاحظه میفرمائید که فشار این افزایش قیمت بر همه مردم وارد میشود نه فقط به افراد بی پول و فقیر.
وی تصریح کرد: جدای از قیمت بنزین، نرخ همه حامل های انرژی اعم از (نفت، گاز مایع، گازوئیل و یا آب، برق، تلفن و....) و همچنین نرخ نان، غلات، روغن، برنج، قند و شکر، دارو، حمل و نقل، تحصیلات و هزاران مورد دیگر از یک دهه قبل تا به امروز با شیب تندی، آنهم به بهانه آزادسازی قیمتها و هدفمندی یارانه ها دهها و شاید صدها برابر گرانتر شده است پس همه ما به عینه می بینیم و در میابیم که تمام ملت ایران نسبت به اوضاع مالی و سطح زندگی خود از این گرانی ها سهم برده و میبرند و افزایش قیمتها مختص عدۀ خاصی نبوده و بخشی از جامعه را تحت فشار قرار نداده است. با توجه به واقعیت موجود، هیچ کسی حتی دولت هم حق ندارد و نمیتواند بخشی از مردم ایران را از دریافت رقم ناچیز 45 هزار تومان یارانه نقدی محروم و آنان را بدلیل اینکه پولدار هستند و یا درآمد بالاتری دارند مکلف به تحمل گرانی و گذشت از حق خود نمایند.
حال اگر کسی از ابتدا یارانه نگرفته و یا از امروز آنهم بطور آزادانه و طبق خواسته خود و همچنین از روی میل و رغبت از دریافت یارانه انصراف میدهد قطعاً در حق دولت محبت کرده و میکند پس احتیاجی به تهدید مردم شریف ایران جهت انصراف از دریافت یارانه نیست فقط فرهنگ سازی میخواهد اما گذشته از این بحث ها، هشدار میدهم که پرداخت یارانه نقدی طرحی غلط و کارشناسی نشده بوده و اجرای این پروژه به شکل کنونی آن، دیر یا زود محکوم به شکست است و عواقب جبران ناپذیری درپی خواهد داشت و اینجانب از ابتدا با اجرای چنین سیاستی مخالف بوده و هستم.
این اقتصاددان درخصوص اجرای فازهای اول و دوم و سوم و... هدفمندی یارانه ها گفت: دولت نباید به طرح هدفمندی یارانه ها و افزایش نرخ کالاها و حامل های انرژی بچشم یک منبع درآمد برای خود نگاه کند لکن یکی از بزرگترین اشتباهات دولت تدبیر و امید این است که درست همانند دولت سابق و به شکل احساسی و هیجانی و بدون اتکاء به مطالعات کارشناسی شده درباره آثار و پیامدهای فاز اول، در صدد اجرای فازهای بعدی این طرح میباشد. لذا بهتر است دولت از نظرات کارشناسان برجسته اقتصادی در این زمینه استفاده کرده و بی گدار به آب نزند زیرا هرچند که بحث پرداخت یارانه های نقدی یک موضوع کاملاً اقتصادی است اما این موضوع خواسته یا ناخواسته با بحث سیاسی درگیر شده است ولیکن بنظر میرسد که آقای روحانی در اجرای فازهای هدفمندسازی یارانه ها اصرار داشته و ظاهراً پا در مسیری گذارده که میتواند به حیثیت ایشان ضربه و اوضاع اقتصادی ایران لطمات جبران ناپذیری بزند.

لکن سؤال اساسی این است که اگر دولت در این مسیر موفق نشود که قطعاً نخواهد شد چه میشود؟ اگر بواسطه اجرای فازهای هدفمندی یارانه ها موتور افزایش تورم روشن شود و این سیاست موفق نگردد، اولاً نیروها و جناحهای مخالف و معارض حملات خود را جهت تخریب دولت تشدید خواهند نمود و ثانیاً مردم علی الخصوص کسانیکه به دولت تدبیر و امید دل بسته اند ناامید شده و بنوعی جامعه به فاز کنش منفی فرو میرود. ناهنجاریهای اجتماعی، ناراضایتی ها و رفتارهای منفی آغاز میگردد. در این صورت بقول یکی از دوستان و صاحب نظران اقتصادی تیغه های یک قیچی به کار می افتند که یک تیغه آن مخالفین سیاسی داخلی دولت هستند و یک تیغه دیگر همین کسانیکه رأی سلبی به روحانی داده اند. که این روند میتواند کارآمدی دولت روحانی را از بین ببرد به گونه‌ای که تا پایان دوره ریاست جمهوری مجبور شود دست به عصا حرکت کند و فعلاً یارانه کسی را قطع نکند تا رأی این بخش از جامعه را هم در انتخابات آینده ریاست جمهوری به نفع خود داشته باشد. زیرا وقتی حمایت مردمی را از دست بدهد، از طرف سایر قوا هم تحت کنترل و فشار قرار میگیرد که بسیار خطرناک است.
رئیس مرکز تجارت جهانی ایران به دولت توصیه نمود که اولاً بهتر است که از اجرای فازهای بعدی هدفمندی یارانه ها آنهم به شکل کنونی و پرداخت پول نقد به مردم پرهیز کرده و شیوه جدیدی را با مشورت صاحب نظران طراحی نماید ازجمله ارائه خدمات مطلوب رفاهی و درمانی و یا اعتبار خرید به مردم و پر کردن چاله هایی که موجب نارضایتی ایرانیان شده اما اگر دولت بر اجرای طرح هدفمندی یارانه ها همچون گذشته ابرام و اصرار دارد صلاح براین است تا بجای پیگیری طرح انصراف اجباری مردم از دریافت یارانه، فرهنگ سازی را پیگیری نموده و بدنبال منابع معقول و مطلوب ریالی جهت تأمین بودجه طرح هدفمندی آنهم برای حداقل50 میلیون نفر باشد و بجای استقراض و یا چاپ اسکناس بدون پشتوانه و یا فروش سکه و ارز در بازار آزاد، بسمت دریافت مالیات از شرکتها، سازمانها و مجموعه هایی برود که بنوعی از پرداخت مالیات تاکنون شانه خالی کرده و یا کارهای دیگری را انجام دهد که بنابه دلایلی در اینجا نمیتوانم به نوع این کارها اشاره کنم درغیر اینصورت دولت قادر به ادامه این راه نخواهد بود و دیر یا زود شاهد شکست پروژه توزیع پول نقد بین مردم و زمینگیر شدن دولت خواهیم بود اما طبق اطلاعاتی که دوستان دولتمردم از درون دولت در اختیار بنده قرار داده اند مطمئنم که دولت پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آینده و بدست گرفتن سکان هدایت دولت دوازدهم، پرداخت یارانه نقدی بطور کامل قطع و پرونده آنرا برای همیشه خواهد بست.