ناکامی سیاست کاهش فاصله نرخ رسمی و آزاد «دلار»/ یکسان‌سازی باردیگر به تأخیر می‌افتد؟
در کنار بستر‌سازی‌هایی که برای یکسان‌سازی نرخ ارز انجام شده، روش بانک مرکزی برای تحقق این هدف کاهش تدریجی نرخ رسمی و بازار است، اما این سیاست در سال 95 نتوانسته است فاصله این دو نرخ را کاهش دهد.
یکی از مهمترین برنامه‌های بانک مرکزی در سال 95 یکسان‌سازی نرخ ارز و نحوه اجرای آن «نزدیک کردن تدریجی نرخ رسمی به نرخ بازار» عنوان شده است.
به همین منظور برای بررسی روند عملیاتی کردن سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز تغییرات قیمت نرخ ارز رسمی و بازار قابل بررسی است.
نرخ رسمی دلار در 11 تیر ماه سال 92 از 1226 تومان به 2479 تومان تغییر کرد. طبق محاسبات بانک مرکزی در تیر ماه سال 92 متوسط فروش دلار در بازار 3271.3 تومان بوده است،بنابراین فاصله این دو در آن ماه 792 تومان بوده است.
همچنین در آبان ماه همان سال بهای دلار در بازار تهران به طور متوسط 3012.6 تومان و نرخ رسمی در 24 آبان ماه 2488.1 تومان بوده است که تفاوت این دو عدد به 524.5 تومان رسیده است.
28 اسفند 92 نرخ رسمی دلار 2510.2 تومان بود و در مقابل متوسط فروش هر دلار دراسفند ماه آن سال 3026.6 تومان بوده است. بنابراین پایان سال 92 پرونده مابه‌التفاوت نرخ رسمی و آزاد دلار با عدد 516.4 تومان بسته شد.
بانک مرکزی نرخ رسمی دلار در 28 اسفند 93 را 2799.4 تومان تعیین کرد و با توجه به اینکه در اسفند سال 92 متوسط بهای دلار در بازار 3393.8 تومان بوده، فاصله 594.4 به ثبت رسید.
در پایان سال گذشته همچنین نرخ رسمی دلار 3024 تومان و بهای بازاری هم 3466.4 تومان اعلام شد،بنابراین سال 94 تفاوت این دو نرخ به 442.4 تومان کاهش یافت.
اما در ماه‌های مختلف سال جاری کاهش قابل توجهی در فاصله نرخ رسمی و آزاد دیده نمی‌شود به طوری که در فروردین ماه امسال فقط 6 تومان به نرخ رسمی افزوده شد ولی متوسط فروش دلار در بازار به 3493.4 تومان رسید.
امروز 24 آبان‌ماه ماه و با گذشت 7 ماه و 23 روز از سال 95 نرخ رسمی دلار 3199.9 تومان و نرخ آزاد آن (در این لحظه) 3662 تومان است که فاصله 462 تومانی را نشان می‌دهد.
| دوره | بهای نرخ رسمی | بهای نرخ بازار | مابه‌التفاوت |
| 24 آبان 95 | 3199.9 | 3662 | 462 |
| اسفند 94 | 3024 | 3466 | 442 |
| 24 آبان 94 | 2996.3 | 3533.1 | 536 |
| 28 اسفند 93 | 2799.4 | 3393.8 | 594 |
| 24 آبان 93 | 2675.7 | 3249.2 | 573.5 |
| 28 اسفند 92 | 2510.2 | 3026.6 | 516.4 |
| 24 آبان 92 | 2488.1 | 3012.6 | 524.5 |
| 11 تیر 92 | 2479 | 3271.3 | 791.4 |
بررسی این اعداد و ارقام گویای این مساله است که سیاست کاهش فاصله نرخ ارز رسمی و بازار تا سال 94 تقریبا موفق بوده اما از سال 95 به بعد، فاصله بهای رسمی و بازار حفظ شده است.
به عبارت دیگر در سال جاری هر مقدار نرخ رسمی افزایش یافته، نرخ آزاد دلار هم افزایش یافته است و به‌نوعی بیانگر عدم موفقیت بانک مرکزی در روش اتخاذ کرده برای تک نرخی کردن ارز است.
با توجه به اینکه تا پایان سال فقط 4 ماه و 6 روز باقی مانده است، به نظر می‌رسد سیاست‌گذار ارزی باید در نحوه یکسان‌سازی نرخ ارز تجدید‌نظر کند چراکه بازار در این مدت فاصله خود را با نرخ رسمی همواره حفظ کرده است.
به نظر می‌رسد مهمترین دلیل حفظ فاصله نرخ بازار با نرخ رسمی، عدم گشایش‌های ارزی و برقراری روابط کارگزاری با بانک‌های بزرگ خارجی بوده است،نکته‌ای که معاون اسبق ارزی بانک مرکزی به فارس گفت. سید کمال سید علی معتقد است: اگر روابط کارگزاری با بانک‌های بزرگ خارجی برقرار شود، بانک مرکزی می‌تواند نرخ ارز را تا پایان سال تک‌رقمی کند.
انتهای پیام
