حباب سكه طلا مي‌شكند؟
حباب‌زدايي از بازار كه از روز گذشته در دستور كار سياست‌گذاران پولي قرار گرفته است، با دو سوال اساسي روبه‌رو است؛ تصميم‌سازان پولي براي اثرگذاري اقدامات خود چه تدابيري بايد اتخاذ كنند؟ آيا تخليه حباب با استفاده از مكانيزم قيمت‌گذاري دولتي اثر پايدار دارد يا براي رسيدن به ثبات در بازار بايد به عوامل اصلي پرداخت؟
کارشناسان معتقدند: علت اصلی نابسامانی در بازار سکه و ارز هجوم نقدینگی به این بازار‌ها است. نقدینگی با کاهش جذابیت در بخش سپرده‌های بانکی و بازار سرمایه، بازار ارز و طلا را به عنوان پناهگاه خود انتخاب کرده است و بسیاری با هدف حفظ ارزش دارایی‌های خود و کسب سود به این بازار پناه آورده‌اند. بنابراین اگر سیاست‌گذاران پولی قصد دارند از بازار حباب‌زدایی کنند باید به اثر سیاست‌های خود دقت کنندوتغییر نرخ سود سپرده‌ها متناسب با نرخ تورم راهکاری است که به اعتقاد کارشناسان اثر‌گذاری پایدارتری دارد. محمود بهمنی، رییس‌کل بانک مرکزی نیز با قبول این نظر از ارائه مجدد پیشنهاد تغییر نرخ سود سپرده به شورای پول و اعتبار خبر داده است. به اعتقاد برخی اعضای شورا که در گذشته مخالف تغییر بسته پولی بودند فضا برای تغییر نرخ سود سپرده‌ها نسبت به گذشته فراهم شده است و این پیشنهاد به احتمال زیاد مورد تایید اکثریت اعضا قرار خواهد گرفت.
از روز گذشته سیاست رسمی حباب‌زدایی از بازار طلا آغاز شده است، اما سوال اساسی پیش‌روی سیاست‌گذاران پولی این است که روش تاثیرگذار و پایدار مقابله با حباب قیمتی چیست؟ آیا می‌توان از طریق قیمت گذاری دولتی به حباب‌زدایی از بازار پرداخت یا باید مشکلات موجود در بازار به صورت ریشه‌ای حل شود.
به اعتقاد کارشناسان کاهش قیمت در بازار از طریق قیمت‌گذاری دولتی آزمونی است که بارها آزموده شده و نتیجه پایدار نداشته است. به اعتقاد کارشناسان ریشه اصلی مشکلات موجود در بازار بر اثر هجوم نقدینگی به بازار ارز و طلا با هدف سرمایه‌گذاری است، راهکار اصلی مقابله با این روش جذاب کردن دیگر ابزارها مانند سود سپرده‌های بانکی است. منطقی که این روزها طرفداران زیادی دارد و حتی برخی از اعضای شورای پول واعتبار که در گذشته مخالف این موضع بودند با آن همراه شده و از مساعد بودن فضا برای افزایش نرخ سود سپرده سخن می‌گویند.رییس کل بانک مرکزی پس از اینکه برای مدتی وجود حباب در قیمت سکه را رد کرده بود، دو روز پیش از تایید حباب 80 هزار تومانی در این بازار خبر داد. محاسبات انجام شده در مهرماه امسال بر اساس قیمت اونس جهانی و نرخ دلار نشان‌دهنده حباب 13 درصدی در قیمت بازار بود، اما رییس کل بانک مرکزی اعتقادی به وجود حباب در بازار نداشت. این در حالی است که بهمنی در روز دوشنبه اعلام کرد قصد تخلیه کردن حباب 80 هزار تومانی سکه را دارد. در پی این اظهارنظر بهمنی، قیمت سکه دولتی توسط بانک مرکزی در دو روز گذشته 50 هزار تومان پایین آمد و به نظر می‌رسد این روند تا کاهش 80 هزار تومانی قیمت سکه ادامه یابد. اما در این بین مهم‌ترین مساله، بررسی کارآیی این سیاست بانک مرکزی در کنترل بازار سکه است. تجربه نشان می‌دهد این گونه سیاست‌های مداخله‌ای بانک مرکزی تنها در کوتاه مدت اثرگذار بوده است. به عقیده بسیاری از کارشناسان برای سیاست‌گذاری بلندمدت باید به عناصر ریشه‌ای اقتصادی این پدیده، نظیر پایین بودن نرخ سود بانکی در مقابل تورم رو به رشد توجه داشت.
سکه 80 هزار تومان حباب دارد
پس از مدت‌ها تاکید کارشناسان بازار طلا و سکه بر وجود حباب قیمتی در سکه (و رد وجود آن توسط مسوولان) محمود بهمنی به تازگی وجود حباب 80 هزار تومانی در قیمت سکه را تایید کرد. بهمنی با اشاره به اینکه بانک مرکزی قصد دارد این حباب را با کاهش مرحله به مرحله از بین ببرد، گفت: قیمت سکه 80 هزار تومان کاهش می‌یابد. بر این اساس قیمت دولتی سکه تمام بهار آزادی در دو روز گذشته توسط بانک مرکزی در حدود 50 هزار تومان کاهش یافت و قرار است این روند تا کاهش 80 هزار تومان از قیمت سکه ادامه داشته باشد. اما نکته جالب در این جا بیان این مطلب است که بهمنی در 2 ماهه گذشته بارها به این سوال که آیا قیمت سکه دارای حباب است، با اطمینان پاسخ رد داده بود. به گفته وی قیمت اونس جهانی و نرخ دلار بود که قیمت سکه در داخل را تعیین می‌کرد و در نتیجه حباب قیمتی وجود نداشت. حبابی که بهمنی به آن اشاره می‌کند تقریبا به طور مشابهی از اوایل مهر ماه مشاهده می‌شود.
کارآیی رویه بانک مرکزی
بانک مرکزی در حالی اقدام به کاهش روزانه قیمت سکه تا قیمتی 80 هزار تومان پایین‌تر از نرخ دارای حباب کرده است که تجربه نشان می‌دهد این اقدام بانک مرکزی تنها در کوتاه مدت می‌تواند قیمت را پایین نگه دارد. به عقیده کارشناسان به محض اینکه شدت عرضه سکه توسط بانک مرکزی کاهش یابد قیمت در بازار سکه دوباره افزایش خواهد داشت. اما سوال مهم در اینجا این است که چرا چنین تمایل افزایشی از بازار سکه خارج نمی‌شود. بانک مرکزی در ماه‌های گذشته که بازار سکه با تلاطم‌های شدیدی روبه‌رو بوده است، چندین بار (با درجه‌های مختلف) اقدام به عرضه سکه برای کاهش قیمت بازار کرد.
هر چند این امر در کوتاه مدت در پایین آوردن قیمت سکه بی‌تاثیر نبوده است اما دید بلند مدت نتایجی دیگر را در ذهن متبادر می‌سازد. به نظر می‌رسد سیاست‌های بانک مرکزی هر چند قیمت را تا حدی پایین می‌آورد، اما در کاهش تمایل افراد به مشارکت در بازار سکه ناکارآ است. به عقیده بسیاری از کارشناسان در واقع بانک مرکزی به جای ریشه‌یابی این مشکل سعی کرده است نتایج نامطلوب آن را برای کوتاه مدت از بین ببرد. در این راستا بسیاری از کارشناسان اقتصادی بیان کرده‌اند که پایین بودن نرخ سود بانکی در حالی که تورم در اقتصاد رو به افزایش است امری است که با منطق اقتصادی همخوانی ندارد. در حال حاضر اگر نرخ تورم تا پایان آبان ماه را 20 درصد در نظر بگیریم، این نرخ از نرخ سود سپرده‌های بانکی زیر 2 سال، 9 درصد فاصله دارد. کارشناسان معتقدند در این شرایط بدیهی است که سپرده‌گذار در بانک فعالیتی نداشته باشد، زیرا می‌داند که ارزش پول او در بانک با توجه به نرخ تورم، معادل 9 درصد کاهش می‌یابد. بر این اساس هجوم شدید به سمت بازار‌هایی که به نظر می‌رسد سود بیشتری را نصیب سپرده‌گذار می‌کنند، نتیجه ناکارآ بودن نرخ سود بانکی بسته پولی امسال در جذب منابع سپرده‌گذاران است. به نظر می‌رسد این امر دلیل اصلی بازگشت قیمت سکه در بازار داخل پس از تلاش‌های بانک مرکزی در کاهش این نرخ باشد. بر این اساس هر چند قیمت سکه 80 هزار تومان کاهش بیابد به نظر می‌رسد محاسبه آنهایی که سرمایه‌های خود را به بازار سکه منتقل کرده‌اند نشان‌دهنده آن است که همچنان این بازار سودی بیشتر از سود سپرده‌های بانکی دارد. در نتیجه کارشناسان معتقدند بعید نیست که سیاست‌های مداخله‌ای بانک مرکزی نه تنها بی نتیجه بماند، بلکه در تهییج بیشتر این بازار نیز موثر باشد.
تجدید نظر در نرخ سود برای ماه‌های باقیمانده از سال 90
پس از بحث‌های فراوان در مورد تجدید نظر در نرخ سود سپرده‌های بانکی بهمنی دیروز از ارائه پیشنهاد بانک مرکزی برای تغییر نرخ سود بانکی در ماه‌های باقیمانده از امسال به شورای پول و اعتبار خبر داد. به گفته وی، اگر اعضا و سیاست‌گذاران شورای پول و اعتبار موافقت کنند بانک مرکزی بلافاصله نرخ جدید سپرده‌ها تا پایان سال را اعلام خواهد کرد.
بهمنی از پیشنهاد مجدد تغییر نرخ سود خبر داد
محمود بهمنی دیروز از ارائه دوباره پیشنهاد تغییر نرخ سود بانکی در ماه‌های پیش روی سال 90 به شورای پول و اعتبار خبر داد.به گزارش فارس، محمود بهمنی درباره افزایش نرخ سود سپرده‌ها تا پایان سال جاری اظهار کرد: بانک مرکزی پیشنهاد افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی را در آینده نزدیک به شورای پول و اعتبار خواهد برد.
وی گفت: اگر اعضا و سیاست‌گذاران شورای پول و اعتبار موافقت کنند بانک مرکزی بلافاصله نرخ جدید سپرده‌ها تا پایان سال را اعلام خواهد کرد.