2017؛ سال رونق طلا؟

3 سال سقوط

اونس طلا که در آخرین روز کاری سال 2015 روی قیمت 1061 دلار ایستاده بود، روز جمعه 30 دسامبر در بازار نیویورک به بهای 1151 دلار رسید تا در طول سال 2016 رشدی حدودا 5/ 8 درصدی را برای خود ثبت کرده باشد. اونس در حالی در سال 2016 حدود 90 دلار گران‌تر شد که در سال‌های قبل از آن اوضاع خوبی نداشت. اونس طلا در سال 2015 حدود 5/ 11 درصد از ارزش خود را از دست داده بود چراکه در آخرین روز سال 2014 روی بهای 1182 دلار ایستاده بود. در سال 2014 هم افتی 2 درصدی تجربه شده بود؛ چراکه اونس سال 2013 را با قیمت 1204 دلار به پایان برده بود. سال 2013 هم که سال بسیار بدی برای طلا بود، سالی که اونس حدود 28 درصد از ارزش خود را در آن از دست داد. اونس طلا در سال 2013 میلادی با سقوط بیش از 450 دلاری از بهای 1657 دلار مواجه بود. به این ترتیب، رشد سال 2016 فلز زرد نه تنها نخستین رشد سالانه این کالای سرمایه‌ای از سال 2012 بود، بلکه به طولانی‌ترین روند افت طلا در یک دهه گذشته پایان داد.

سال رکوردها

سال 2016 خود سال پرافت و خیزی برای طلا بود. در حالی که چالش‌های عمده در اقتصاد جهان در نیمه نخست سال، باعث جهش پیش‌بینی نشده طلا شدند و این تقویت، باعث نیرومندی فنی طلا و رشد بیشتر قیمت‌ها شد، نیمه دوم عمدتا به فشار چشم‌انداز افزایش نرخ‌های بهره در آمریکا گذشت. اونس طلا با ایستادن روی قیمت 1222 دلار در پایان آخرین روز کاری از ماه مارس 2016، رشدی بیش از 15 درصد را برای خود رقم زد که بالاترین میزان جهش فصل اول سال قیمت طلا در سه دهه گذشته بود. روند رشد در فصل دوم نیز ادامه پیدا کرد تا طلا برای نیمه نخست سال هم رکورد داشته باشد. اونس طلا در پایان ماه ژوئن به قیمت 1322 دلار رسید تا رشد 25 درصدی 6 ماهه، رکوردی 37 ساله را برای طلا رقم بزند. مهم‌ترین اتفاق ماه ژوئن، برگزاری همه‌پرسی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا که نتیجه «برگزیت»ی اش به رشد طلا کمک کرد. اما فصل سوم سال، شروع‌کننده روند افت بود. اونس در سومین فصل 2016 حدود 5/ 0 درصد از ارزش خود را از دست داد. بهای اونس در آخرین روز سپتامبر 1316 دلار بود. پاییز همیشه ماه بدی برای طلا است و از این‌رو، عمده معامله‌گران انتظار داشتند قوت طلا در فصل آخر سال بازگردد.

اما فصل آخر، علاوه بر فشاری که به‌دلیل افزایش احتمال رشد نرخ بهره وجوه فدرال از سوی بانک مرکزی آمریکا همراه آورد، اتفاقی غیرمنتظره را هم رقم زد. در حالی که همه انتظار داشتند در صورت انتخاب شدن دونالدترامپ به ریاست‌جمهوری آمریکا، بهای طلا با جهشی قابل ملاحظه روبه رو شود، اونس با وجود رشد تا قیمت 1338 دلار در واکنش به اعلام نتیجه انتخابات، به سرعت با افت مواجه شد. پس از هضم شوک اولیه و تمرکز معامله‌گران بر برنامه‌های بلندپروازانه ترامپ، اونس در آخرین هفته‌های سال، روزهای بسیار بدی را گذراند. قیمت آخرین روز کاری سال، افت فصل آخر سال را 5/ 12 درصد کرد. آنچه علاوه بر سقوط ترامپی، فشار بر طلا را افزون کرد، تصویب رشد نرخ‌های بهره در آمریکا در آخرین نشست فدرال رزرو در سال 2016 بود. کمیته بازار آزاد فدرال‌رزرو در نشست دسامبر نرخ‌های بهره را از بازه 25/ 0 تا 5/ 0 درصد به بازه 5/ 0 تا 75/ 0 درصد برد. مهم‌تر اینکه کمیته به احتمال 8 یا 9 بار افزایش نرخ‌های بهره در 3 سال آینده اشاره کرد و این چیزی بود که کمتر کسی انتظارش را داشت. بدین سان، چشم‌انداز به شدت انقباضی سیاست پولی آمریکا، مهم‌ترین عامل اقتصادی ماه‌های آینده خواهد بود. فدرال رزرو اعلام کرده در صورتی که داده‌های اقتصادی آمریکا خوب بماند، احتمال 3 بار افزایش نرخ بهره وجوه فدرال در سال 2017 وجود دارد. این اتفاق می‌تواند دلار را قوی‌تر و طلا را ضعیف‌تر کند، اما سیاست پولی آمریکا تنها عامل اثرگذار بر بازارهای سال جدید میلادی نخواهد بود.

چشم‌انداز 2017

اونس طلا در آخرین هفته سال 2016 از کف 10 ماهه رشد کرد، اما اینکه هفته جدید که در سال تازه قرار خواهد داشت، چه روندی را رقم خواهد زد، هنوز محل بحث است. اونس طلا در آخرین هفته سال، حدود 5/ 1 درصد تعدیل شد تا امید به هفته اول 2017 محفوظ باشد. با وجود این، برخی تحلیلگران هشدار می‌دهند که رشد قیمت‌ها در روزهای نیمه‌تعطیل، روند قابل اعتنایی نیست. البته ژانویه و فصل اول همیشه دوره خوبی برای طلاست و باید دید که آیا فلز زرد می‌تواند در عصر انقباض آمریکایی، استارت خوبی بزند یا نه.

یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده، شاخص دلار خواهد بود. شاخص دلار که پول ایالات متحده را با 6 ارز عمده جهانی مقایسه می‌کند، در آخرین روز کاری سال روی عدد 21/ 102 واحد ایستاد در حالی که سال 2015 را با عدد 63/ 98 واحد آغاز کرده بود. احیای اقتصاد آمریکا و رشد نرخ‌های بهره می‌تواند دلار را بیش از این هم قوی کند، اما سیاست‌های دولت جدید آمریکا که از 20ژانویه آغاز به کار خواهد کرد، بسیار تاثیرگذار خواهد بود. در صورت اجرای کامل برنامه‌های ترامپ، شاخص‌های دلار و سهام باز هم رشد خواهند کرد تا طلا ضمن کاهش قیمت، از کاهش خرید فلز زرد به‌عنوان سرمایه امن هم رنج ببرد. بسیاری از بازارهای سهام در سال گذشته میلادی بر قله‌های چندساله قرار گرفتند.

با این همه، بسیاری از اقتصادهای عمده جهان همچنان گرفتار چالشند و این می‌تواند طلا را محبوب نگه دارد. کاهش رشد چین، ادامه رکود در ژاپن، ادامه مشکلات مالی در اروپا و تنش‌های احتمالی در انتخابات آینده قاره سبز مهم‌ترین یارهای بالقوه طلا خواهند بود. همچنین بحران‌های ژئوپلیتیک شرق اروپا و خاورمیانه می‌توانند به طلا کمک کنند. عامل دیگر تشدید واگرایی سیاست پولی بانک‌های مرکزی عمده است. آیا این عوامل افزایشی می‌توانند اثر انقباض پولی در آمریکا را خنثی کنند؟ موسسه‌های برجسته جهانی نیز در این زمینه اختلاف نظر دارند.