اقتصاد مقاومتی – تولید و اشتغال

رهبر معظم انقلاب اسلامی از ابتدای رهبری خویش هر سال را با تاکید بر یک شعار محوری و یک تذکر خاص به همه مردم و مسئولان آغاز نموده‌اند. در سالهای اولیه یعنی از سال 1369 تا 1377 عنوان دقیق شعار سال و نام‌گذاری سال صورت نمی‌گرفت اما رهبر معظم انقلاب اسلامی با تاکید بر یک عنوان خاص و توجه دادن مردم به آن عنوان تلاش می‌کنند تا در هر سال مهمترین نیازهای کشور مورد توجه مردم قرار گیرد و از سال 1378 این کار به صورت تعیین شعار دقیق برای سال انجام شده است. شعار سال 1396 که اکنون در روزهای آغازین آن قرار داریم «اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال» تعیین شده است. نگاهی به فهرست کامل شعارهای سال تعیین شده در طول این دوران نشان دهنده‌‌ی آن است که رهبر معظم انقلاب در هر سال نیاز اصلی کشور را مورد توجه قرار داده‌اند و نکته قابل توجه دیگر این است که در طول دهه‌ی اخیر رنگ غالب بر شعارهای سال اقتصادی بوده است. البته شعارهای سال‌های اخیر از مباحث سیاسی و فرهنگی و. ‌‌.. خالی نبوده ولی به خصوص از سال 1388 به بعد غالب شعارهای سال و بخش عمده‌ی محتوای آنها اقتصادی بوده است. در مورد شعار سال جاری علاوه بر توجه به مضمون و محتوای آن باید به این سؤال جواب داد که چرا رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال 1396 تقریبا همان شعار سال 1395 را با تاکید بر یک بخش خاص از اقتصاد مقاومتی انتخاب کرده‌اند.

* سنت حسنه‌ی تعیین شعار سال ‏
تعیین شعار سال در ایران اسلامی از سوی رهبران انقلاب سابقه‌ای طولانی ندارد. اگر بخواهیم اولین بار و تقریبا تنها موردی که امام راحل عظیم الشان ملت ایران سالی را به تلویح نامگذاری کرده‌اند پیدا کنیم به سال 1360 هجری شمسی می‌رسیم که در این سال امام به تلویح و با توجه به نیازهای شدیدی که در ابتدای همان سال تشخیص داده بودند سال 1360 را سال حاکمیت قانون و لزوم پایبندی به قانون نامیدند. البته این نام گذاری سال به صورت رسمی نبود اما با توجه به قانون شکنی‌های فراوان رئیس جمهور وقت که بنی صدر بود و با توجه به این که کشور به سمت یک جنگ داخلی و درگیری شدید میان نیروهای سیاسی و. ‌‌.. پیش می‌رفت امام راحل در آخرین روزهای سال 1359 نیاز کشور را پایبندی کامل به قانون می‌دیدند و از همین رو در اولین روز سال 1360 در پیام نوروزی خویش بر حاکمیت قانون تاکید کردند. این بخش از پیام نوروزی اما در صحیفه‌ی ایشان به صورت زیر آمده است:
* سال حاکمیت قانون‌ ‏
و من امیدوارم که خداوند این سال را سال رحمت، سال برکت، سال صفا، سال برادری، سال برابری، قرار بدهد؛ و تمام ملت و دولت و دست‌اندرکارها تماماً مجتمع باشند و با هم این کشور را به سلامتی و سعادت، همه چیزهایی که احتیاج دارد تهیه کنند و کارسازی کنند و از کارهای ناشایستی هم که در کشور واقع می‌شود، و این لازمه یک انقلاب است، جلوگیری کنند؛ و مملکت ما در سال آینده و در این سال، در همین سالی که هستیم، مملکتی باشد که قانون فقط حکم کند. هیچ کس غیر قانون حکم نکند و تمام مجری قانون باشند؛ و کسی در حدود غیر قانونی عمل نکند، و همه در حدود خودشان عمل کنند.» (امام خمینی (ره)؛ 01 فروردین 1360)
سیر تحولات سال 1360 نشان داد که چقدر این تاکید امام به جا بوده است و کشور در آن سال تا چه حد نیازمند پایبندی به قانون بوده است. در آن سال حرکت‌های غیر قانونی بنی صدر در نهایت منجر به جنگ داخلی‌ای شد که از 14 اسفند 1359 بخش‌هایی از ان آغاز شده بود و در نهایت بنی‌صدر در خرداد همان سال بر کنار شد. موجی از ترور در اثر حرکت‌های غیرقانونی گروهک‌ها کشور را فرا گرفت و در نهایت منجر به ترور آیت الله خامنه‌ای در 6 تیر، شهادت آیت الله بهشتی و یارانش در 7 تیر، ترور رجایی و باهنر در 8 شهریور و صدها ترور دیگر در کشور شد. همه‌ی این‌ها البته در عمل نکردن به نکته‌ای که امام خمینی مطرح کرده بودند و عدم پایبندی به قانون صورت گرفت.

* آغاز نام گذاری مستمر سال‌ها‏
رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه‌ای، از ابتدای رهبری خویش هر سال را با تاکید بر یک شعار محوری و یک تذکر خاص به همه مردم و مسئولان آغاز نموده‌اند. در حالی که امام راحل حتی در برخی از سالهای اول انقلاب حتی پیام نوروزی نیز نداده بودند و فقط سال 1360 را با یک شعال و عنوان خاص تلویحا تعیین کرده بودند. اما مقام معظم رهبری از اولین نوروزی که در جایگاه رهبری نظام اسلامی قرار گرفتند به این کار اقدام جدی کردند. در سالهای اولیه یعنی از سال 1369 تا 1377 عنوان دقیق شعار سال و نام‌گذاری سال صورت نمی‌گرفت اما رهبر معظم انقلاب اسلامی با تاکید بر یک عنوان خاص و توجه دادن مردم به آن عنوان تلاش می‌کنند تا در هر سال مهمترین نیازهای کشور مورد توجه مردم قرار گیرد و از سال 1378 این کار به صورت تعیین شعار دقیق برای سال انجام شده است. فهرست زیر عناوین و شعارهای سال در دوران رهبری مقام معظم رهبری (ادام الله ظله) را نشان می‌دهد:

1369 تاکید بر «تحول درونی و اصلاح امور»
1370 تاکید بر «صبح روشنی»
1371 تاکید بر «تحکیم معنویت»
1372 تاکید بر «عدالت اجتماعی»
1373 تاکید بر «صرفه‌جویی»
1374 تاکید بر «وجدان کاری، انضباط اجتماعی، انضباط اقتصادی»
1375 تاکید بر «ضرورت پرهیز از اسراف و حفظ ثروت و منابع عمومی کشور»
1376 تاکید بر «توجه به معنویات و فضایل اخلاقی»
1377 تاکید بر «صرفه جویی و پرهیز از اسراف، قناعت و پایداری بر مواضع اسلامی و انقلابی»
1378 امام خمینی (ره)
1379 امام علی(ع)
1380 اقتدارملی و اشتغال‌آفرینی
1381 سال عزت و افتخار حسینی
1382 خدمت‌گزاری
1383 پاسخگویی
1384 سال همبستگی ملی و مشارکت عمومی
1385 پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم)
1386 اتحاد ملی، انسجام اسلامی
1387 نوآوری و شکوفایی
1388 حرکت به سمت اصلاح الگوی مصرف
1389 همت مضاعف، کار مضاعف
1390 جهاد اقتصادی
1391 تولید ملى و حمایت از کار و سرمایه‌ ایرانى
1392 حماسه‌ی سیاسی و حماسه‌ی اقتصادی
1393 اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی
1394 دولت و ملت، همدلی و همزبانی
1395 اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل
1396 اقتصاد مقاومتی تولید و اشتغال

* توجه رهبری به نیازهای اصلی کشور‏
نگاهی به فهرست کامل شعارهای سال تعیین شده در طول این دوران نشان دهنده‌‌ی آن است که رهبر معظم انقلاب در هر سال نیاز اصلی کشور را مورد توجه قرار داده‌اند و با دوراندیشی یک رهبر فرزانه نیازهای اصلی کشور را محور شعار خود قرار داده و مردم و مسئولان را به آن متوجه کرده‌اند. به عنوان مثال در اوج دوران سازندگی وقتی خطر فراموشی عدالت اجتماعی وجود داشته است ایشان سال 1372 را تاکید بر عدالت اجتماعی قرار داده‌اند و در اوج دوران حمله به میراث امام خمینی و وقتی که افرادی می‌خواستند امام خمینی و اندیشه و آرمان‌های ایشان را به موزه‌ بفرستند رهبر معظم انقلاب اسلامی با دوراندیشی سال 1378 را سال امام خمینی رحمت الله علیه نام گذاری کردند. درهمین رابطه مشاهده می‌کنیم که در طول دهه‌ی اخیر رنگ غالب بر شعارهای سال اقتصادی بوده است. البته شعارهای سال‌های اخیر از مباحث سیاسی و فرهنگی و. ‌‌.. خالی نبوده است ولی به خصوص از سال 1388 به بعد غالب شعارهای سال و بخش عمده‌ی محتوای آنها اقتصادی بوده است.

* چرا شعار سال 1396 به سال قبل نزدیک است؟
در مورد شعار سال جاری علاوه بر توجه به مضمون و محتوای آن باید به این سؤال جواب داد که چرا رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال 1396 تقریبا همان شعار سال 1395 را با تاکید بر یک بخش خاص از اقتصاد مقاومتی انتخاب کرده‌اند. چنان که می‌دانیم شعار سال گذشته نیز «اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل» بود و شعار امسال نیز «اقتصاد مقاومتی تولید و اشتغال» نام گذاری شده است و رهبر معظم انقلاب نیز در این مورد فرمودند: «من شعار امسال را «اقتصاد مقاومتی: تولید - اشتغال» قرار میدهم؛ یعنی اقتصاد مقاومتی عنوان کلّی است، بعد تولید و اشتغال؛ این مجموع نقاطی است که بایستی همه بر روی آن متمرکز بشوند. مطالبه‌ی من و مطالبه‌ی مردم از مسئولین عزیز و محترم این است که بر روی این دو نقطه متمرکز بشوند و کارها را با برنامه‌ریزی انجام بدهند و ان‌شاءالله در پایان سال نتایج آن را بتوانند به مردم گزارش کنند». در جواب به این سؤال بسیاری در همین چند روز گذشته بر این نکته تاکید کرده‌اند که این امر نشان می‌دهد که در تحقق شعار سال گذشته کوتاهی صورت گرفته است و اهداف مورد نظر از آن شعار سال محقق نشده است. این سخن البته تا حدی بیان‌گر واقعیت است. یعنی در انجام شعار اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل لازم و مورد نظر صورت نگرفته است و آن‌گونه که باید اهداف مورد نظر محقق نشده‌ است. البته این بدان معنی نیست که هیچ اقدام مثبتی نیز صورت نگرفته و باید آن اقدامات مثبت صورت گرفته را نیز مطرح کرد و دید. اما در مجموع شعار سال 1395 آنگونه که باید به سرانجام نرسیده است. رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیان همین نکته در پیام نوروزی نکاتی را متذکر شدند: «رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به تأکید بر «اقدام و عمل» در نامگذاری سال 95 و انجام کارهای خوبی که مسئولین گزارش آن را داده‌اند، گفتند: البته فاصله زیادی میان کارهای انجام شده با انتظارات مردم و رهبری وجود دارد و آمارهای مثبت و منفی را باید در مجموع مشاهده کرد. ایشان، توجه به نام «اقتصاد مقاومتی» را به تنهایی مؤثر ندانستند و در خصوص راه‌حل و علاج وضع کنونی، افزودند: علاج، در تقسیم کردن اقتصاد مقاومتی به نقاط کلیدی و مهم و تمرکز همه همت مسئولین و مردم بر آن نقاط است و این نقاط کلیدی عبارت است از تولید داخلی و اشتغال بویژه اشتغال جوانان.»
نکته دیگری که شاید در تکرار بخشی از شعار سال دخیل بوده باشد این است که دشمن هنوز دست از دشمنی در این عرصه بر نداشته است و هنوز به دنبال ایجاد مشکلات اقتصادی در زندگی مردم ایران است. تلاش جدی دشمن در ایجاد مشکلات اقتصادی برای مردم ایران نیز یکی از علل تکرار شعار سال است.
امید است که مسئولان کشور شعار امسال را به بهترین وجهی سرلوحه کار خویش قرار دهند و بر اساس آن عمل کنند. ان شاء الله.

انتهای پیام