مجله اکونومیست در گزارشی نوشت: زمان برای دونالد ترامپ جهت تصمیم گیری درباره توافق هسته ای که در سال 2015 به دست آمد، به پایان خود نزدیک می شود. پیش از فرارسیدن هفدهم ماه مه، دونالد ترامپ باید تصمیم بگیرد که آیا می خواهد راهی را که دولت اوباما در پیش گرفته بود ادامه دهد و همچنان تحریم های برقرار شده در ارتباط با برنامه هسته ای ایران را در حالت تعلیق نگهدارد یا خیر. اگر ترامپ دستور تمدید تعلیق تحریم ها را صادر نکند، تحریم هایی که به حالت تعلیق درآمده اند بی درنگ از سر گرفته خواهند شد. در چنین حالتی، دیگر کشورهای امضا کننده توافق هسته ای، آمریکا را پیمان شکن به حساب خواهند آورد. اگر ایران به گونه ای آشکار توافق هسته ای را زیر پا نگذارد، دیگر کشورهای امضا کننده توافق، از آمریکا پیروی نخواهند کرد. چنین حالتی بدترین وضعیت ممکن خواهد بود.
در این گزارش آمده است: برنامه جامع اقدام مشترک( برجام)، ایران را ناگزیر ساخته است تا بخش اعظم تاسیسات غنی سازی اورانیوم خود را از فعالیت بازدارد و راکتور هسته ای اراک را نیز برای تولید مقدار کمتری پلاتونیوم، بازطراحی کند.
ترامپ معتقد است مرگ برجام فرا رسیده است
اکونومیست می‌نویسد: از سخنان ترامپ چنین برمی آید که وی معتقد است که مرگ توافق هسته ای فرا رسیده است. آنچه را که اوباما بزرگ ترین دستاور سیاست خارجی خود به شمار می آورد، جانشین وی آن را یکی از بدترین توافق هایی توصیف می کند که تا کنون دیده است.
در این گزارش آمده است: با وجود این، مساله از آنچه که به نظر می رسد مبهم تر و پیچیده تر است. رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا، روز هیجدهم آوریل با ارسال نامه ای به کنگره اعلام کرد که ایران مفاد توافق هسته ای را رعایت کرده است. جیمز ماتیس وزیر دفاع آمریکا نیز در سفر به تل‌آویو سرسخت ترین دشمن ایران، پایبندی این کشور به توافق هسته ای را مورد تائید قرار داد. پایبندی ایران به توافق هسته ای خبر خوشایندی است اما جای بسی شگفتی است که وزارت امور خارجه آمریکا در وب سایت خود در مطلبی با این عنوان "ایران همچنان به حمایت از تروریسم ادامه می دهد"، پایبندی ایران به توافق هسته ای را، از اهمیت می اندازد. افزون بر این، تیلرسون با ناقص توصیف کردن توافق هسته ای گفته است که شورای امنیت ملی پس از یک بررسی نود روزه تصمیم خواهد گرفت که آیا به تعلیق تحریم های برقرار شده علیه ایران ادامه دهیم یا خیر. خود ترامپ هم گفته است که ایران روح توافق هسته ای را نقض کرده است. از ترامپ سئوال شد آیا آمریکا همچنان توافق را محترم خواهد شمرد یا خیر. وی در پاسخ گفت این احتمال وجود دارد که ما این توافق را محترم نشماریم.
این مجله انگلیسی می‌افزاید: تیلرسون می گوید توافق هسته ای فقط باعث می شود تا تبدیل شدن ایران به قدرت هسته ای با تاخیر صورت گیرد و اینکه اقدامات تجاوزکارانه ایران در منطقه مهار نشده است. حق به جانب تیلرسون است. توافق هسته ای به گونه ارادی و عمدی مسایل مربوط به برنامه هسته ای ایران را از مسایل امنیتی منطقه جدا کرده است چون پیوند دادن این دو مساله به یکدیگر، مذاکرات را به بن بست می کشاند. برخی از مفاد بسیار ارزشمند توافق هسته ای از جمله پایش شدید فعالیت های هسته ای ایران ( پادمان) حالت موقت نداشته بلکه همیشگی خواهد بود.
تلاش بی‌وقفه جمهوریخواهان برای تحریم‌های جدید علیه ایران
اوکونومیست ادامه می‌دهد: منتقدان توافق هسته ای نیز درست می گویند که دل خوش داشتن به اینکه ایران با گذشت زمان میانه رو تر خواهد شد، نوعی خوش بینی است. اما پاره کردن توافق هسته ای نیز به این امید که به توافق بهتری دست پیدا خواهیم کرد، نوعی خوش بینی و خوش خیالی محسوب می شود. شاید ترامپ تصور می کند با بیان سخنان شدید اللحن می تواند در توافق هسته ای به گونه ای انقلابی بازنگری کند. اما شیوه ای را که ترامپ در پیش گرفته ، خطرناک است. انتخابات ریاست جمهوری در ایران دو روز پس از سپری شدن مهلت نود روزه تعلیق تحریم ها برگزار خواهد شد. اگر ترامپ از امضای دستور تمدید تعلیق تحریم ها خودداری کند امکان پیروزی نامزد تندرو در انتخابات ایران به میزان چشمگیری افزایش خواهد یافت. جمهوری خواهان در کنگره نیز برای برقراری تحریم های تازه علیه ایران بی وقفه تلاش می کنند. در صورت پیروزی تندروها در هر دو طرف، باید توافق هسته ای را مختومه اعلام کرد.
این گزارش می‌نویسد: خودداری از تمدید قانون تعلیق تحریم‌ها، اهداف سیاست خارجی آمریکا درآسیا را به مخاطره خواهند انداخت. تیلرسون توافق هسته ای با ایران را به ناتوانی در مهار برنامه هسته ای کره شمالی تشبیه کرده است. در واقع برنامه جامع اقدام مشترک، بازتاب درس هایی است که از شکست در مهار برنامه هسته ای کره شمالی گرفته شده است چون در توافق هسته ای با ایران جزئیات چگونگی مهار برنامه هسته ای ایران پیش بینی شده است. اگر آمریکا با شتاب توافق هسته ای با ایران را پاره کند و ایران این توافق را محترم بشمارد ، در آن صورت به هیچ وجه نمی توان با کره شمالی در جهت مهار برنامه هسته ای این کشور به توافق دست یافت. ترامپ می تواند تا روشن شدن نتیجه بررسی های شورای امنیت ملی خود درباره توافق هسته ای از تصمیم گیری درباره خودداری از تمدید این قانون یا تمدید آن، صبر پیشه کند. اگر یافته های شورای امنیت ملی باعث شود تا ترامپ از عمل کردن به وعده خود یعنی پاره کردن توافق هسته ای صرف نظر کند، در آن صورت یافته های این شورا می تواند سودمند واقع شود.