«صمد رحیمی» مجری طرح ایستگاه های تقویت فشار گاز در شرکت ملی گاز ایران می گوید: طرح ایستگاه های تقویت فشار گاز در کنار جدیت و تمرکز در راه اندازی ایستگاه ها مطابق زمان پیش بینی شده از ارتقای توانمندی شرکت های داخلی نیز غافل نبوده و برای تحقق آن، قراردادی به ارزش یک میلیارد و 800 میلیون یورو با شرکتهای مپنا و OTC امضا کرده و براین اساس سعی در ساخت ایستگاه های تقویت فشار با تجهیزات داخلی داشته است.
وی درباره اهمیت و تعدد ایستگاه های تقویت فشار و برنامه ها برای بهره برداری بهنگام پروژه ها گفت: در بدو ورود به این طرح دریافتم که ایستگاه ها و تاسیسات بسیار زیادی در مرحله ساخت قرار دارند که با توجه به نیاز کشور باید تا زمستان 1395 به بهره برداری برسند. علاوه بر این اکثر پروژه ها دارای مشکلات متعدد در بخش های پیمانکاری و اجرا بودند که خوشبختانه با تلاش همکاران و ایجاد ساختارهای قوی تمام پنج ایستگاه در زمان مقرر به بهره برداری رسید. راه اندازی پنج ایستگاه به طور همزمان و در مناطق مختلف جغرافیایی در نوع خود یک رکورد بی سابقه محسوب میشود.
رحیمی درباره اهمیت و جزئیات ساخت ایستگاه های تقویت فشاری که در سال 95 به بهره بردار ی رسیده اند، گفت: این ایستگاه ها در پنج منطقه مختلف جغرافیایی قرار دارند از جنوبی ترین ایستگاه (خنج) که در منطقه لار و لارستان واقع شده تا شمالی ترین آنها (نائین و کاشان) که در بیابان های کاشان قرار دارند. از این رو همزمانی اجرا و وسعت پروژه ها بر اهمیت و پیچیدگی آن افزوده است، ضمن آنکه اکثر پروژه ها از جنبه های درون سازمانی هم برخوردار بودند، به نحوی که کارفرما باید خرید، هماهنگی و ایجاد یکپارچگی بین اجزای گوناگون پروژه را مدیریت و راهبری می کرد.
«مرحله راه اندازی، مهمترین قسمت در فرآیند اجرای پروژه به شمار می آید، چراکه توفیق در این مرحله نیازمند همگرایی دست اندرکاران مختلف نظیر ابزار دقیق، برق، فرآیند، مکانیک، سازنده و بهره بردار است. در پایان کار پروژه معمولا پیمانکاران با مشکلات مالی مواجه می شوند که این موضوع، توقف پروژه جهرم را سبب شده بود. باوجود تمام مشکلات، توانستیم پنج واحد را در موعد مقرر به بهره بردار ی برسانیم که این تاسیسات، نقش عمده ای در انتقال گاز از جنوب به شمال کشور به عهده دارند.»
«ایستگاه های کاشان و جهرم نیز به عنوان آخرین تاسیساتی بودند که با توجه به اهمیت بسیار زیاد به بهره برداری رسیدند.»
« علاوه بر احداث پنج ایستگاه یادشده، پنج ایستگاه دیگر با هدف تکمیل ظرفیت شامل خیرگو، همدان، بیجار، شهرضا و پل کله در دست اقدام قرار گرفت و واحدهای یدک آنها به بهره برداری رسید. همچنین مراحل نصب دو واحد یدک قزوین و خرمدره نیز پایان یافته و آماده بهره برداری است.»
«در هفت ماه پایانی سال گذشته در مجموع پنج ایستگاه پشتیبان و یدک برای تکمیل ظرفیت و پنج ایستگاه به شکل کامل راه اندازی شد که این فعالیت ها رکوردی بیسابقه در تاریخ صنعت گاز به شمار می آید.»
رحیمی درباره داخلی سازی 200 دستگاه توربوکمپرسور با همکاری سازندگان معتبر کشور گفت: هم اکنون در حال ساخت و تامین 200 کمپرسور با اعتبار بیش از یک میلیارد و 800 میلیون یورو هستیم که این برنامه برای نخستین بار در کشور انجام می شود و از حساسیت خاصی برخوردار است.
«با توجه به اهمیت حیاتی توربوکمپرسور در راه اندازی ایستگاه های تقویت فشار، می توان تصور کرد در صورت منعقدنشدن قرارداد بومی سازی 200 دستگاه، موانع تحریمی مشکلات اساسی در مسیر پروژه ایجاد می کرد و چه بسا ایستگاه ها در موعد مقرر به بهره برداری نمی رسید.»
«البته داخلی سازی تجهیزات پیشرفته صنایع نفت و گاز نیازمند تلاش بسیار زیاد برای رفع نواقص است که شرکتهای مپنا و OTC در تلاشند تا کاستی ها را رفع کنند، هم اکنون نیز توربین های آماده در دست داریم که برای نصب و اجرا تحویل طرح خط ششم سراسری شده اند.»
«در آینده نزدیک در نظر داریم تا جلساتی مشترک با حضور مدیران ارشد شرکت گاز و شرکت های سازنده برگزار کنیم تا در آن برای بهبود و تسریع در ساخت کالاهای مورد نیاز تصمیم گیری شود. هم اکنون در پروژه های طرح سیستم های برق، توربوکمپرسور و تعدادی از ولوها داخلی سازی شده اند و سازندگان داخلی مسیری رو به پیشرفت را طی می کنند.»
مجری طرح ایستگاه های تقویت فشار گاز درباره برنامه های سال 1396 گفت: با وجود اینکه تمام توان این طرح، بر راه اندازی پروژه های جاری در موعد مقرر معطوف شده است، اما از آینده نگری و هدف گذاری پروژه های آینده نیز غافل نبوده ایم. در همین زمینه با همفکری و برنامه ریزی های شرکت ملی گاز ایران و شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران، برنامه ای تا افق 1400 برای تولید توربوکمپرسور تدوین کرده ایم.
«پس از ابلاغ این برنامه ها، طرح های مرتبط برای ساخت 9 ایستگاه تقویت فشار در سال آینده تعریف می شود و انتخاب پیمانکار و مشاور برای اجرای این ایستگاه ها در سال 96 نیز در دستور کار قرار خواهد گرفت.»
رحیمی درباره موانع عمده در روند اجرای پروژه ها و راهکارها برای غلبه بر چالش ها گفت: تعریف صحیح، به موقع، تامین مالی و ساختار کارآمد مهمترین عواملی هستند که موفقیت پروژه را تضمین میکنند. هم اکنون ساختار مناسبی برای پروژه ها از نظر نیروی انسانی، شرح کار و طراحی تعریف نشده است. زمانی که طراحی قدیمی مبنای کار قرار گیرد و بنابر شرایط فعلی روزآمد نشود، در اجرا دچار مشکل خواهیم شد، به هرحال بهره بردار حق دارد سیستم کارآمد و قابل اعتماد را تحویل بگیرد.
«در برنامه های آتی قصد داریم در طراحی ایستگاه ها بازنگری و مفاهیم جدید مهندسی همچون ایمنی، SIL Review HAZOP, HAZID Study و... را در روند پروژه ها اجرا کنیم. برآورد پروژه نیز از اهمیتی حیاتی برخوردار است. باید توجه داشته باشیم تا زمانی که طراحی پایه و به دنبال آن برآورد مطابق با واقعیت نباشد، نباید به مرحله عقد قرارداد وارد شد، زیرا این موضوع پیمانکار و کارفرما را به چالش می کشد، از این رو یکی از مشکلات شرکت، اصلاح قراردادهاست که باید با طراحی و برآورد بهینه و ایجاد ساختار مناسب نیروی انسانی میسر شود.»
از سوی دیگر، این طرح امکان استفاده از مدیریت طرح (MC) را با توجه به وظایف و تکالیف پیش رو مورد بررسی قرار داده است.
رحیمی درباره اهمیت ساختارهای مناسب در پیشبرد پروژه ها و بازنگری و اصلاح بخشی از اجزای سیستم ها گفت: شرکت ما به عنوان کارفرما و رکن اصلی و هدایتگر پروژه ها، خود دچار برخی مشکلات ساختاری است. هم اکنون فقط در طرح ایستگاه ها حدود 16 قرارداد برای تعیین تکلیف وجود دارد و 9 ایستگاه جدید نیز باید تعریف شوند. ساختار ستادی فعلی به هیچ عنوان ظرفیت پاسخگویی به این حجم کار را ندارد.
«باید مدیریت های مالی، تدارکات و پیمان ها با مجریان بیشتر در تعامل باشند. برای حل این مشکل باید جلسات هماهنگی و پیگیری پروژهها به طور مستمر و با حضور ستاد برگزار شود، در غیر اینصورت طولانی شدن پروژهها و بلاتکلیفی پیمانکارها با توجه به عدم اختیارات مجریان و ساختار ماتریسی و کند فعلی ادامه خواهد یافت. ما باید بپذیریم که پروژه به عنوان یک موجود زنده، نیازمند رشد و رسیدگی مستمر است و کمبودها و بروکراسی های دست و پاگیر، ضربات اساسی را بر پیکره آن وارد خواهند کرد.»