تنش عربی در بازارهای جهانی

روز قطری

داغ‌ترین خبر روز دوشنبه که به نفت و طلا کمک کرد، خبر تشدید تنش‌ها میان دوحه و چند پایتخت عربی بود. عربستان سعودی، مصر، بحرین و امارات‌متحده عربی با وارد کردن این اتهام به قطر که باعث بی‌ثباتی در منطقه می‌شود و از گروه‌های «تروریستی» حمایت می‌کند روابط دیپلماتیک با این کشور را قطع کرده و حریم هوایی، دریایی و زمینی خود را به روی قطر بسته‌اند. این در حالی است که وزارت خارجه قطر در بیانیه‌ای به این موضع‌گیری کشورهای عرب حوزه خلیج فارس واکنش نشان داد و اعلام کرد: متاسفیم که این چهار کشور در این مرحله چالشی مهم‌تر از هجمه علیه قطر نیافتند. روابط دوحه با همسایگان عربش از 24 مه تیره شد زمانی که رسانه‌های قطری اظهاراتی منسوب به تمیم بن حمد، امیر قطر را منتشر کردند که گفته شده دربرگیرنده خطوط کلی سیاست قطر بود و هیچ هماهنگی با دیدگاه شورای همکاری خلیج فارس نداشت؛ درحالی‌که عربستان معتقد است قطر باید به سیاست‌های شورای همکاری پایبند باشد.

بورس‌های قطر روز دوشنبه بیشترین افت یک روزه خود از اواخر سال 2014 را تجربه کردند. ریال قطر نیز دوشنبه مقابل بیشتر ارزها تضعیف شد. بسیاری از مردم قطر دوشنبه پس از انتشار خبر قطع ارتباط عربستان و چند کشور عربی با این کشور، به فروشگاه‌ها هجوم بردند و به خرید و ذخیره مواد غذایی پرداختند. این در حالی است که وزارت امور خارجه قطر در بیانیه‌ای اعلام کرد که بسته شدن مرزها تاثیری بر زندگی عادی شهروندان نخواهد داشت. قطر به‌عنوان یک شبه جزیره که با عربستان مرز زمینی دارد، به شدت برای تامین مواد غذایی به مرزهای زمینی خود وابسته است و گفته می‌شود که نیمی از مواد غذایی خود را از غرب آسیا تامین می‌کند.

قطر بزرگ‌ترین صادرکننده گاز طبیعی مایع در جهان و عضو اوپک و همچنین عضو شورای همکاری خلیج فارس است که گرچه تولیدکننده عمده نفت نیست، اما بر بازار انرژی اثرگذار است. از این رو، شاخص QE All Share قطر روز دوشنبه بیش از 7 درصد سقوط کرد که بیشترین سقوط آن از دسامبر 2014 بود. شاخص مورد نظر که عمدتا تحت تاثیر سهام‌های مالی است بیش از دیگران از سقوط 9 درصدی سهام بانک ملی قطر آسیب دید. 6 شرکت عمده دیگر نیز سقوط‌هایی میان 9 تا 10 درصد را به خود دیدند. افت 3/ 7 درصدی شاخص QE All Share در حالی بود که در دسامبر 2014، سقوط قیمت‌های نفت افتی 4/ 7 درصدی را برای این شاخص ثبت کرده بود. از سوی دیگر، از آنجا که قطر بزرگ‌ترین صادرکننده «ال‌ان‌جی» در جهان است، تنش‌های اخیر معامله‌گران بازارها را درباره احتمال خیز قیمت‌ها سردرگم کرده است.

این درگیری‌ها بیش از هر چیز انتقالات ال‌ان‌جی را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ زیرا مصر و امارات هر دو از بزرگ‌ترین واردکننده‌های ال‌ان‌جی از قطر هستند. از ال‌ان‌جی به‌طور خاص در تولید برق استفاده می‌شود. طبق آمار موجود، مصر برای تولید برق موردنیاز خود از ژانویه سال 2016 تاکنون ماهانه به‌طور میانگین 587 هزار مترمربع واردات ال‌ان‌جی از قطر داشته است و به همین ترتیب امارات نیز در بازه زمانی مشابه ماهانه به‌طور میانگین 190هزار مترمربع ال‌ان‌جی از قطر وارد کرده است.در این میان، بورس‌های کشورهای آن سوی ماجرا نیز صدمه دیدند. بیشتر شاخص‌های بورس‌های کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس، روز گذشته افت را تجربه کردند؛ از جمله بورس دبی با 8/ 0 درصد و بورس عربستان سعودی با 2/ 0 افت روبه‌رو شدند.

روندسازی تنش

به این ترتیب، با تشدید تنش‌ها در مهم‌ترین منطقه نفت‌خیز جهان یعنی خلیج فارس، بهای نفت خام برنت که معیاری جهانی برای بازار انرژی است به محدوده 50 دلار بازگشت. با رشد بهای نفت، طلا هم توانست مقابل رشد شاخص دلار مقاومت کند. دلیل عمده رشد شاخص دلار، افت پوند استرلینگ بود که در آستانه انتخابات سراسری، تحت فشار حملات تروریستی قرار گرفته است. یک گروه اطلاعاتی در زمینه گروه‌های تروریستی گزارش داده که داعش مسوولیت حملات تروریستی لندن را برعهده گرفته است. در جریان حملات تروریستی در لاندن‌ بریج مهاجمانی خودروی خود را به سمت جمعیت روان ساخته و فردی با قمه به جان مردم افتاد که در جریان این حملات هفت تن کشته و قریب به ۵۰ تن دیگر نیز زخمی شدند. این سومین حمله تروریستی است که طی ماه‌های گذشته در بریتانیا رخ داده است. حملات گذشته تروریستی در بریتانیا را نیز داعش برعهده گرفته بود.

طلا با توجه به تنش‌های سیاسی و امنیتی، صبح روز گذشته با افزایش خریدها روبه‌رو بود، آن هم درحالی‌که گزارش روزجمعه دولت آمریکا از وضعیت بازار کار بزرگ‌ترین اقتصاد جهان، بهای اونس را از حبس بازه‌ای رها کرده بود. براساس گزارش روز جمعه، اقتصاد آمريكا در ماه مه 138 هزار شغل ايجاد كرده است. رقم مورد انتظار 181هزار شغل بود. نرخ بيكاري هم روی 3/ 4درصد مانده است. داده‌هاي بد اين گزارش باعث افت شاخص دلار و رشد طلا شد تا اونس پس از چند روز حبس در محدوده 1260 دلار، به محدوده‌های بالاتر برود. دو حامی دیگر اونس در صبح دوشنبه، افت شاخص‌های اروپایی سهام به‌دلیل ادامه نگرانی‌های بانکی و اعلام داده‌های خوب از بزرگ‌ترین واردکننده طلا در جهان بودند. چین اعلام کرده که فعالیت بخش خدمات این کشور در ماه مه، با بیشترین سرعت در 4 ماه گذشته، منبسط شده است. این داده تا حدی نگرانی‌ها درباره ضعف بخش کارخانه‌ای را کمرنگ کرده و می‌تواند نشانه رشد پایدار در ماه‌های آینده باشد.

اونس در حالی روز گذشته را با نوسان پیرامون مرز 1280 دلار آغاز کرد که پیش‌بینی‌های کوتاه‌مدت کارشناسان حاکی از خوش‌بینی شدید به روند روزهای آینده است. آخرین نظرسنجی کیتکو از کارشناسان نشان می‌دهد که 80 درصد تحلیلگرانی که به این پایگاه اینترنتی پاسخ داده‌اند، انتظار رشد قیمت‌های طلا را در هفته کاری جاری دارند. کیتکو این هفته نظرسنجی‌ای را از مخاطبان که بازتاب‌دهنده نظر سرمایه‌گذاران خرد است منتشر نکرده است. در نظرسنجی کیتکو از تحلیلگران 20 نفر شرکت کرده‌اند که از این میان 16 نفر معادل 80 درصد پاسخ‌دهندگان،‌ افزایش قیمت‌های کوتاه‌مدت طلا را پیش‌بینی کرده‌اند. در میان این کارشناسان، هیچ تحلیلگری معتقد به کاهش قیمت‌ها نبوده، اما 4 نفر معادل 20 درصد، خود را خنثی معرفی کرده‌اند. کارشناسانی که خنثی هستند جهت‌گیری بازار را نامشخص می‌دانند یا نتیجه نوسان‌ها را ثبات نسبی هفتگی می‌بینند.