آنکارا در مواجهه با بحران دوحه

به نظر می‌رسد که این اقدام آنکارا، صرفاً ابزاری برای نمایش قدرت، نفوذ و هم‌پیمانی با اعراب است و از دیگر سو با احداث دفتر ناتو در کویت هم بی‌ارتباط نیست؛ اما در هر حال قرار نیست این نظامیان، برای دفاع از قطر در آنجا حضور داشته باشند.

خبر را برای من بخوان

«محمدعلی دستمالی» کارشناس مسائل ترکیه، در مورد تنش اخیر بین عربستان سعودی و قطر در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: اگر چه این بحران، رنگ و بوی عربی دارد اما بدون شک بر تمام معادلات منطقه، اثر می‌گذارد؛ نه به این دلیل که عربستان سعودی و قطر را به عنوان دو قدرت جدی و بزرگ در نظر بیاوریم، بلکه به این دلیل که پس از سفر «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا به ریاض، سناریوی سیاسی جدیدی در خاومیانه شکل گرفته که نقش اول آن به عربستان سپرده شده و در این میان، منافع ترکیه و ایران نیز به عنوان دو قدرت مهم منطقه تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

وی در ادامه با اشاره به پیامدهای توافق آمریکا و عربستان گفت: دیدیم که در بحران قطر، کشورهایی همچون مصر، بحرین، امارات و تا حدودی اردن، خیلی زود به درخواست ملک سلمان پاسخ دادند و این رویه جدید، می‌تواند در دیگر معادلات منطقه به تنش و ماجراجویی دامن بزند.

این تحلیلگر مسائل ترکیه در مورد تاثیر وضعیت موجود بر منافع ترکیه عنوان کرد: قطر در دو حوزه بسیار مهم، حامی و همفکر ترکیه است: نخست، حمایت از اخوانی‌های فلسطینی و سوری. دوم، سرمایه‌گذاری ۲۳ میلیارد دلاری در ترکیه در حوزه‌های مسکن، انرژی و گردشگری. دقت کنیم که این پول، معادل یک سال درآمد بخش توریسم ترکیه است و جذب چنین سرمایه ارزشمندی، موجب توسعه و شکوفایی اقتصادی ترکیه و تداوم حیات سیاسی حزب عدالت و توسعه می‌شود. پس طبیعی است که اردوغان نمی‌خواهد قطر را از دست بدهد. اما از سوی دیگر، او تاب و تحمل انتقادات و توان به جای آوردن توقعات ملک سلمان را ندارد و بدون تعارف، این وضعیت یکی از دشوارترین دوران‌ها در سیاست خارجی ترکیه در چند سال اخیر است.در روز نخست، اردوغان امیدوار بود که به کمک امیر کویت و با چند تماس تلفنی و دیدار، رضایت ملک سلمان را کسب می‌کند. اما چنین نشد و تلاش‌های دیگر نیز تاکنون نتیجه نداده است. اگر چه او قول داده که از قطر حمایت کند اما شک نکنیم اگر هزینه این حمایت بالا برود، کوتاه خواهد آمد. لذا آنکارا تلاش می‌کند تا راه میانه را برگزیند و رضایت همزمان ریاض و دوحه را کسب کند. رسیدن به چنین هدفی دشوار است اما در عین حال، این هدف ایده آل ترکیه است و فعلاً نمی‌خواهد به گزینه ناچار ماندن به انتخاب بین یکی از این دو پایتخت عربی، فکر کند.

وی در تشریح دلایل اعزام نظامیان ترکیه به قطر بیان کرد: این توافق مربوط به دو سال پیش است و پایگاه نظامی ترکیه در قطر نیز اگر چه فعلاً فقط پذیرای ۹۵ نفر از نظامیان ترکیه است اما به زودی افراد دیگری نیز اعزام خواهند شد و چنین به نظر می‌رسد که این اقدام آنکارا، صرفاً ابزاری برای نمایش قدرت، نفوذ و هم‌پیمانی با اعراب است و از دیگر سو با احداث دفتر ناتو در کویت هم بی‌ارتباط نیست؛ اما در هر حال قرار نیست این نظامیان، برای دفاع از قطر در آنجا حضور داشته باشند.