مسعود نیلی که دقایقی قبل بعنوان میهمان در نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران حضور یافته بود، با بیان اینکه اقتصاددانان و اتاق ها یکی از رسالت هایی که دنبال می کند این است که روی سیاست های دولت ها اثر بگذارند، گفت: میزان اثرگذاری اتاق در جلوگیری از اعمال سیاست غلط، به پیشنهاد سیاست درست به دولت و اصلاح سیاست در حال اجراش شاخص موفقیت این گونه نهادهاست.
وی افزود: اگر از این جمع خواسته شود که شما درباره مشکلات کشور و سیاست های اقتصادی صحبت کنید همه به راحتی می توانند تعداد زیادی از مشکل موجود را تشریح کنند اما اگر گفته شود که محدود به بیان یک مسئله هستید و همگی ملزم به رسیدن به اجماع درباره اعلام یک سیاست اشتباهید، کار بسیار سخت است.
مشاور اقتصادی رئیس جمهور ادامه داد: پیشنهاد من درباره این است که در خصوص چه موضوعی به اجماع برسیم اگر همه روی یک حوزه متمرکز شویم اثرگذاری کار بسیار بیشتر است.
نیلی تصریح کرد: در شرایطی هستیم که اقتصاد ما دو چهره دارد، یک چهره می گوید که تورم تک رقمی شده رشد اقتصادی داشتیم و اشتغالزایی بالاست اما در نقطه مقابل ابر چالش هایی هستند که نمی توان منکر آنها شد و این شش ابرچالش شامل بحران آب، محیط زیست، بیکاری، چالش های نظام بانکی، صندوق بازنشستگی و کسب و کارهای خرد بسیار بزرگ و مخرب اند. به همین دلیل تنها بیان یک توصیه برای اقتصاد کشور با توجه به دو چهره آن سخت است.
دستیار ویژه رئیس جمهور افزود: سیاسیون در برابر این چالش دو دسته هستند یک دسته که شوق فراوانی برای بیان چهره خوب دارند و مدام دم از رشد و اشتغال می زنند و از سوی دیگر دسته دوم منکر موفقیت ها بوده و مشکلات را بیان می کنند ... اگر بگوییم در یک سال گذشته ۶۷۵ هزار شغل ایجاد شده دسته دوم در مقابل می گویند سه میلیون بیکار در کشور داریم.
نیلی خاطرنشان کرد: به لحاظ کارشناسی هر دو درست می گویند یعنی ما هم دستاوردهای ارزشمندی داشتیم و کشور در سال ۹۵ رشد داشته و هم از سوی دیگر ابر چالش ها از نظر ایجاد مشکل به ما بسیار نزدیک هستند و هیچ کدام از این دو چهره اقتصادی کشور را نمی شود نادیده گرفت.
وی با بیان اینکه از نظر من هر دو چهره اقتصادی کشور قابل جمع هستند، تصریح کرد: آنچه ازنظر رشد اقتصادی و کاهش تورم می بینیم اگر با رشد اقتصادی کشورهای منطقه مثلا عربستان که تنها یک دهم درصد رشد داشت مقایسه کنیم می بینیم که در مقابل رشد ۲.۴ اقتصادی ما بسیار خوب است.
نیلی تاکید کرد: از این جهت می گویم دوچهره اقتصادی ما قابل جمع است که اقتصاد ما در یک بستر عقلانی در حرکت است اما با چارچوب های فعلی اقتصاد آنچه روی آن تاکید می کنم این است که تداوم شرایط خوب اقتصادی در گروه اصلاح ساختار اقتصادی است.
مشاور رئیس جمهور با تاکید بر اینکه مثلا رشد اقتصادی سال ۹۵ کشور در سال های آینده تکرار نخواهد شد، اظهار داشت: برای ادامه رشد اقتصادی در سال های آینده باید ساختار اقتصادی را اصلاح کنیم.
رفاه مبتنی بر اضمحلال منابع را کنار بگذاریم
نیلی تاکید کرد: ساختار اقتصادی از نظر من به معنی عوامل بلند مدت بر اقتصاد کشور است که تعیین می کند نقش آفرینان شامل تولید کننده و مصرف کننده چه رفتاری خواهند داشت مثلا در حوزه آب در دهه ها گذشته دولت به عنوان تولید کننده منابع آب علائمی به مردم به عنوان مصرف کننده می داد که با بحران در سال های آینده مواجه هستیم و یا علائم بیشتر در بزرگتر کردن علائم آب بود؟ یا اینکه در صندوق های بازنشستگی در سال های گذشته هیچ گاه به فکر ایجاد تعادل بین منابع و مصارف صندوق ها بودیم؟ آیا به فکر این بودیم که سن بازنشستگی را از ۶۵ سالگی به ۵۰ سالگی در مردان و ۶۰ سالگی به ۴۵ سالگی را در زنان تقلیل داده ایم آیا به این اندیشیدیم که بعدا چه اتفاقی می افتد.
نیلی افزود: نتیجه این شد که در سال ۹۴ در قانون بودجه در صندوق بازنشستگی ۱۵۰۰ میلیارد در نظر گرفته شد ولی در مقابل بودجه سال ۹۶ رقم صندوق بازنشستگی ۴۰ هزار میلیاردتومان.
مشاور رئیس جمهور تاکید کرد: باعث مشکلات اقتصادی ما هیچ کس جز خودمان نیست.
نیلی اظهار داشت:پیشنهاد من برای اینکه همه ما بر یک موضوع اجماع داشته باشیم این است که رفاه مبتنی بر اضمحلال منابع را کنار بگذاریم.
۶ ابرچالش اقتصاد ایران
مسعود نیلی در بخش دیگری از اظهارات خود درباره مهمترین چالش اقتصادی کشور در میان ۶ ابر چالش موجود گفت: اصلاح نظام بانکی و نرخ بالای سود سپرده‌ها که هزینه‌های تولید را بالا برده است، مهمترین مشکل اقتصادی است که مقدم بر همه اقدامات دیگری است که در راستای اصلاح ساختار اقتصادی کشور باید انجام شود.
وی با تأکید بر لزوم اصلاح نظام بانکی افزود: موضوع نرخ سود سپرده‌ها و بالا بودن آنها، معلول بیماری بزرگ نظام بانکی است که تا این بیماری درمان نشود، امکان کاهش نرخ سود سپرده وجود ندارد.
دستیار ویژه رئیس‌جمهور درباره دیر بودن زمان اصلاح نظام بانکی گفت: سال ۹۳ دولت موضوع اصلاح نظام بانکی را آغاز کرد اما سال ۹۴ با کاهش شدید درآمدهای نفتی مواجه شدیم که سبب وارد آمدن فشار زیادی روی نظام بانکی شد و عملاً کارهایی که در خصوص اصلاح نظام بانکی کرده بودیم، خنثی شد.
نیلی افزود: در راستای اصلاح ساختار اقتصادی، جلسات متعددی با نهادهای تصمیم‌ساز و اثرگذار برگزار می‌کنیم. به عنوان مثال صبح امروز جلسه‌ای با صندوق‌های بازنشستگی داشتیم که موضوع آن، بنگاهداری صندوق‌های تأمین اجتماعی و بازنشستگی بود. نتیجه این شد که صندوق‌ها به سمت مدیریت دارایی‌ها بروند نه بنگاهداری. اصلاح ساختار اقتصادی و برگزاری چنین جلساتی به دستور رئیس‌جمهور بوده است.
وی در خصوص استقلال بانک مرکزی گفت: دستیابی به چنین هدفی که هدف بزرگی است، بسیار زمانبر است. وقتی ارزی را که بانک مرکزی استفاده می‌کند، دولت به آن می‌فروشد و پولش را در بودجه مصرف می‌کند، نشان می‌دهد که رابطه دولت با بانک مرکزی قاعده‌مند نیست. استقلال بانک مرکزی به این معنی است که باید به جایی برسیم که رئیس بانک مرکزی بتواند به رئیس‌جمهور «نه» بگوید.
وی در بخش دیگری از اظهارات خود در خصوص انتقاد بخش خصوصی از بزرگ بودن دولت تصریح کرد: بزرگ بودن دولت در دو حالت مختلف قرار دارد؛ از نظر مالی دولت در اقتصاد ایران اتفاقاً بزرگ نیست و حتی به دولت بزرگتر احتیاج داریم؛ اما نه دولتی که پول را هدر بدهد. حالت دوم بزرگ بودن دولت از نظر تعداد کارکنان است که من این موضوع را می‌پذیرم.
دستیار ویژه رئیس‌جمهور افزود: دولت بهینه دولتی است که گردش مالی آن ۲۱ تا ۲۲ درصد GDP باشد که ما نیز در حال نزدیک شدن به این رقم هستیم.