ایران 65 هزار میلیارد تومان از ICT دنیا عقب است
چندی پیش علی جنتی وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: در حال حاضر حدود ٧٠ هزار میلیارد تومان سهم سالیانه فعلی اقتصاد حوزه ICT کشور است و ما باید با توسعه کسب و کارهای جدید ٦٥ هزار میلیارد تومان دیگر جذب کنیم.
درواقع محتوای دیجیتال به تلفیق محتوا و فناوری دیجیتال و به مجموعه ویژه ای از تولیدات و خدمات در بازارهای محتوای عمومی، رسانه ها و صنایع خلاق می پردازد. ایشان عنوان کردند که آینده متعلق به کشورهای تولیدکننده محتوا در زمینه های مختلف و به خصوص زمینه های فرهنگی است. توجه و مشارکت دولت و بخش خصوصی یعنی اینکه روی «ایجاد زیرساخت فرهنگی برای افزایش تولید ملی محتوای دیجیتال» سرمایه گذاری ویژه ای انجام شود. بنابراین سرمایه گذاری در صنایع خلاق فرهنگی از یک طرف و فرهنگ سازی از طرف دیگر، زیربنای توسعه کشور محسوب می شود. از موارد ضروری برای رسیدن به توفیقات بیشتر در این زمینه، تدوین «نقشه راه تولید محتوای فرهنگی دیجیتال کشور» برای افق چشم انداز است. همانطور که می دانید این تغییر روند نشان دهنده بالارفتن سهم تولید محتوا به صورت نمایی در کلیه زیرساخت های فناوری اطلاعات است. بر اساس آخرین آمار، داده های موجود در فضای مجازی، به طور متوسط هر سه سال دو برابر می شود. معنای این حرف آن است که بیش از ٥٠ درصد اطلاعاتی که هم اکنون در فضای مجازی در اختیارمان قرار دارد، مربوط به ٢ یا ٣ سال اخیر است.
سهم ICT در اقتصاد دنیا بیش از ٣٥٠٠ میلیارد یورو است. پیش بینی می شود این عدد در سال ٢٠٢٠ به ٥٠٠٠ میلیارد یورو برسد. اگر در مقایسه با جمعیت کشور یک درصد از این مبلغ در ایران محقق شود، ٣٥ میلیارد یورو یعنی حدود ١٣٥ هزار میلیارد تومان سهم ایران از اقتصاد ICT دنیا خواهد بود. در حال حاضر حدود ٧٠ هزار میلیارد تومان سهم سالیانه فعلی اقتصاد حوزه ICT کشور است و ما باید تلاش کنیم با توسعه کسب و کارهای جدید در جذب ٦٥ هزار میلیارد تومان این اقتصاد کوشا باشیم. این مبلغ می تواند در حوزه محتوای دیجیتال محقق شود.
اما سوال واقعی اینجاست که در واقع کشورهای پیشرو در چه حوزه هایی فعالیت می کنند و قلمروی سرمایه گذاری و توسعه تولید محتوای دیجیتال در دستان چه کسانی است؟ در ادامه با توجه به مطالعاتی که صورت گرفته، پاسخگوی این سوال خواهیم بود.
مطالعه موردی: تجربه کشور استونی
این کشور کوچک با موقعیت جغرافیایی در حاشیه دریای بالتیک بین لتونی و روسیه واقع شده و با جمعیت ۱.۳ میلیون نفر اولین کشور کاملا دیجیتالیزه دنیا محسوب می شود.
بنا به اعلام دولت استونی، سیستم های آنلاین این کشور سالی ۲ درصد به تولید ناخالص داخلی (GDP) این کشور اضافه می کنند! اینترنت بی سیم مجانی 15 سال است که در پایتخت این شهر وجود دارد و به هر شهروند استونی یک کد اختصاصی می دهند که بر مبنای آن کار و فعالیت کند. در مدارس ابتدایی برنامه نویسی یاد می گیرند و می توانند بر پایه آن کسب و کار دیجیتالی خود ر ا رقم بزنند. فضای کسب و کار در آنجا بسیار تسهیل کننده است و در 20 دقیقه شما می توانید شرکت ثبت کنید و ادارات دولتی و حاکمیتی به صورت آنلاین فرم های مالیاتی را بررسی می کنند. مشهور است که نخست وزیر سابق استونی سال گذشته اوراق مالیاتی اش را در فرودگاه لوکزامبورگ در آیپدش پر کرد.
ابداع نرم افزار ارتباطی اسکایپ در استونی و در سال ۲۰۰۳ تولید و توسعه پیدا کرده است. آندرس اوکس مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری ترا در تالین، جمله مشهوری دارد که: «مردم فکر می کردند اگر کسی در استونی توانسته اسکایپ را به وجود بیاورد، پس من هم می توانم کاری بکنم. تاثیر اسکایپ بر اقتصاد و تکنولوژی کشور را اصلا نمی شود نادیده گرفت.» وقتی مایکروسافت در سال ۲۰۱۱ اسکایپ را به مبلغ ۸.۵ میلیارد دلار خرید، صاحبان قبلی اسکایپ این پول هنگفت را در شرکت های نوظهور دیگر در کشور سرمایه گذاری کردند و هر کدام شان شرکتی تازه راه انداختند. اقتصاد کشور استونی در سال 2016 نسبت به سال قبلش 6/1 درصد رشد داشته است.
حرکت دنیا به سمت اقتصاد خلاق
جالب است بدانیم کشورهای دیگر به سمت تجارت اقتصاد خلاق و فناوری دیجیتال با سرعت در حال حرکت هستند و همه ساله گزارش های مختلفی با عناوین متفاوت در زمینه اقتصاد دیجیتالی منتشر می شود.
در یکی از این مطالعات، گزارشی با عنوان شاخص رقابت پذیری دیجیتال در سال 2017، از معرفی 10 کشور برتر دیجیتال در این حوزه خبر داده است که دیگر کشور استونی جایی در بین این 10 اقتصاد برتر ندارد و کشورهای دیگری پیشتاز هستند. طبق این گزارش در سال 2017 کشورهای سنگاپور، با امتیاز 100 کشور با اقتصاد دیجیتالی پیشرو است که حتی از آمریکا نیز جلو افتاده است. در جدول امتیاز 10 کشور برتر را مشاهده می کنید؛ طی مطالعات صورت گرفته این رتبه بندی بر اساس ۵۰ معیار صورت گرفته است که استعداد ، سرمایه و چابکی کسب و کار در آن وجود دارد تا به یکپارچه سازی فناوری اطلاعات در حاکمیت منتهی می شود و در سه شاخص کلی می توان دسته بندی کرد: دانش، فناوری و آمادگی برای آینده.
اعلام مراکز برتر حوزه فین تک جهان در سال 2017
طبق رتبه بندی جهانی Fintech منتشر شده در سایت Thomson Reuters، هنگ کنگ یکی از 10 مرکز برتر برای حوزه فناوری های مالی است که دارای توانایی بالقوه برای کارآفرینی و نوآوری است. این مرکز در حوزه سرمایه گذاری های حوزه اقتصاد دیجیتالی (فناوری حوزه IT) پیشرو است.
سنگاپور به عنوان مرکزی مشهور برای یافتن کسب و کار در حوزه سرمایه گذاری مالی نو (FinTech) پس از آن مرکز زوریخ و ژنو در سوئیس، موسسه خدمات مالی Zug رتبه بالایی را دارند.
مراکز پیشروی بعدی در حوزه فین تک، شهر نیویورک، سپس سان فرانسیسکو و شهر لندن در جایگاه بعدی هستند که از چهار جهت ارزیابی شده اند که معیارهای سیاسی یا قانونی، اقتصادی، اجتماعی و تکنولوژیکی نام برده شده است. مرکز استکهلم در سوئد به عنوان دهمین مرکز برتر در حوزه فین تک است.
براساس مطالعات انجام شده در موسسه تحقیقاتی گارتنر مبلغ 54/3 تریلیون دلار در حوزه فناوری اطلاعات در سال 2016 هزینه شده که در سال 2015 مبلغ 52/3 تریلیون دلار بوده است. لازم به ذکر است در سال 2016 میزان سرمایه گذاری و پیشرفت در دو حوزه رایانش ابری (کلود) و نرم افزار (APP) به عنوان عامل رونق نسبی شناسایی شده است. شایان ذکر است که رشد سرمایه گذاری و صرف پول در دنیای فناوری اطلاعات تا حدی به علت مشکل اقتصادی، بی نظمی ها و اختلالات بازار سرمایه کند شده است.
در گزارشی دیگر موسسه تحقیقاتی گارتنر به نام “پیش بینی صرف هزینه جهانی در زمینه آی تی” عنوان کرده است که یکی از عوامل رشد هزینه در بخش فناوری اطلاعات در بازارهای جدید خاورمیانه و آفریقا بوده است؛ بودجه صرف شده در حوزه IT در آمریکا در سال 2016 همانند سال های 2014 و 2015 کاهش یافته است. گارتنر معتقد است دلیل این کاهش سرمایه گذاری، ناآرامی سیاسی ( جنگ سرد) در روسیه و برزیل می تواند باشد.
این موسسه تحقیقاتی اعلام کرد که با تثبیت شرایط اقتصادی سال 2017 سال بهتری برای فناوری اطلاعات باشد. همچنین پیش بینی کرد که سرمایه گذاری در حوزه دیتاسنترها با رشد 8/1 درصدی به 170 میلیارد دلار برسد. سرمایه گذاری برای خرید انواع نرم افزار هم با رشد 3/5 درصدی به رقمی معادل 326 میلیارد دلار برسد.