رهایی سکه از اسارت حباب کاذب

به گزارش سایت طلا به نقل از اقتصادآنلاین، قیمت سکه در ماه‌های گذشته، روند افزایشی داشت که از شهریور این روند به نوعی رکورد زد و تا جایی ادامه پیدا کرد که اکنون سکه تمام بهار آزادی در بازار یک میلیون و ۳۸۰ هزار تومان فروخته می‌شود و برای سکه، قیمت بی‌سابقه‌ای به شمار می‌آید. از طرفی بحث واقعی‌سازی نرخ ارز، یکی از مباحث چالش‌برانگیز در سال‌های اخیر بوده و برای فعالان بخش خصوصی برای برون‌رفت از مشکلات و موانع تجاری، امر بسیار مهمی محسوب می‌شود.

این موضوع که از مدت‌ها قبل در فضای اقتصادی کشور ما مطرح شده، در دولت یازدهم بیش از پیش جدی گرفته شده و بانک مرکزی، وعده یکسان‌سازی نرخ ارز را داده است. از طرفی در چند وقت اخیر، حبابی شدن قیمت سکه این شایبه را به وجود آورد که قرار است کارهایی در مسیر یکسان‌سازی نرخ ارز صورت گیرد که البته تا به امروز هنوز صحبتی از سوی بانک مرکزی در این زمینه صورت نگرفته است. اما با این وجود حباب 200 هزار تومانی قیمت سکه سرانجام روز گذشته، بانک مرکزی را بر آن داشت تا با عرضه سکه از طریق حراجی در بانک کارگشایی، بالاخره این حباب را بشکند.

افزایش 30 هزار تومانی سکه در هفته اخیر

در هفته گذشته بازار طلا روند نزولی داشت و انواع سکه در مسیر افزایش قیمت قرار گرفتند، همچنین در بازار ارز دلار، یورو و پوند صعودی شدند. بازار سکه در روزهای گذشته، دستخوش تحولاتی شده و در جهت افزایش قیمت، گام برداشته است. سکه تمام در هفته گذشته حدود ۳۰ هزار تومان افزایش قیمت پیدا کرد و به یک میلیون و ۴۲۰ هزار تومان رسید. همچنین نیم سکه ۱۲ هزار تومان، ربع سکه ۴۳۰۰ تومان و سکه گرمی ۵۰۰۰ تومان گران شدند.

عرضه سکه به بازار

درپی افزایش بی رویه قیمت سکه و ایجاد حباب بیش از ۲۰۰ هزار تومانی برای سکه تمام، بانک‌مرکزی اعلام کرد که ساعت ۱۴ روز گذشته، سکه در بانک کارگشایی عرضه ‌شده و پیش از اینکه سکه‌ای در بازار عرضه شود، قیمت سکه تمام ۳۷ هزار تومان کاهش یافته است. محمد کشتی آرای، رییس اتحادیه فروشندگان طلا و جواهر در این‌خصوص گفت: به نظر می‌رسد اثرات این تصمیم در روزهای گذشته بر بازار قابل مشاهده بوده است؛ چراکه قیمت سکه در بازار به یک میلیون و ۳۸۵ هزار تومان رسیده است. در روزهای پایانی هفته گذشته، هر قطعه سکه تمام بهار آزادی باقیمتی معادل یک میلیون و ۴۱۸ هزار تومان فروخته شد اما به نظر می‌رسد استمرار این گونه حراج‌ها در وضعیت بازار سکه تاثیرات بیشتری را برجای خواهد گذاشت. در واقع می‌توان گفت که این حراج به نوعی توزیع سکه است؛ چرا که بانک مرکزی، متولی بازار سکه و ارز کشور است و می‌تواند با استمرار این طرح‌ها، موجبات رسیدن قیمت به نقطه تعادل را فراهم کند. اگرچه قیمت سکه در هفته‌های گذشته دچار حباب شد اما طبیعی است که چنین حبابی در بازار طلا ایجاد نخواهد شد و بازار طلا هیچ گونه حبابی ندارد و نخواهد داشت؛ چراکه قیمت آن طبق قیمت‌های جهانی و نرخ ارز تعیین می‌ شود.

عوامل موثر در حباب قیمت سکه

در خصوص نوسانات قیمت سکه در هفته‌های گذشته و حبابی شدن قیمت آن، حسین محمودی‌اصل کارشناس اقتصادی می‌گوید: این‌گونه که به نظر می‌رسد، در نیمه دوم تا پایان سال، چالش‌های مربوط به بازار سکه و ارز ادامه خواهد داشت. البته تلاش در جهت تثبیت نرخ سود بانکی می‌تواند به عنوان یک عامل مهم باشد که باعث شده این تلاطم‌ها در بازار به وجود بیاید. هر چند نرخ دلار می‌تواند متاثر از عوامل خارجی باشد و مسائل مربوط به منطقه و نرخ برابری ارزهای جهانی نیز درباره این موضوع موثر بوده و از طرفی تا حدی تفاوت نرخ درهم امارات نیز به این‌دلیل که بخشی از قیمت را در امارات کش می‌کنیم، در این خصوص تاثیر داشته که آن نیز ناشی از مسائل سیاسی میان ایران کشورهای منطقه است. اما فاصله قیمتی ایجاد‌شده در خصوص سکه در چند وقت اخیر طبیعی به نظر نمی‌رسید و با توجه‌به قیمت جهانی و نرخ برابری دلار با ریال، چیزی در حدود 200هزارتومان حباب وجود داشت که این حباب ایجاد شده، ناشی از چند عامل است. بخشی از آن، ناشی از کمبود فیزیکی سکه در بازار بوده که متاثر از افزایش تقاضاست و طبیعی است که بخشی از نقدینگی موجود در بانک‌ها برای کسب سود حداکثری که اندکی از این حساب‌ها آزاد شده است‌ومشتری‌هابه دنبال کسب سود بالای 15 درصد هستند؛بنابراین بازار سکه و طلا به‌هرحال نسبت به بازارهایی مثل مسکن، گردش پول کوچک‌تری دارد و با مبالغ اندکی مانند400 میلیارد تومان شاید بتوان در این بازار، تحرک ایجاد کرد ولی در بازار مسکن چندهزار میلیارد، رقمی است که می‌تواند شوک ایجاد کند.

در این راستا باید بانک مرکزی انعطاف و چابکی لازم را داشته باشد و به سرعت بتواند بخشی از این نیاز را پاسخ دهد. عامل مهم دیگر، بحث ورود معامله‌گران تاثیرگذار و بزرگ است که خریدهای عمده بسیاری دارند و با ورودشان به بازار، باعث ایجاد تحرک و شوک در بازار می‌شوند.

عامل سوم نیز این است که همین معامله‌گران بزرگ، شرایط روانی‌ای ایجاد می‌کنند که بخشی از آن از طریق بازار سکه آتی ایجاد می‌شود. آن‌ها این شوک را ایجاد می‌کنند تا بتوانند در زمان سررسید با قیمت‌های بیشتری، سکه‌های خود را بفروشند؛بنابراین ایجاد جو روانی در این خصوص بسیار موثر خواهد بود.

طبیعی است که این عده دنبال سود هستند و با دستکاری قیمت‌ها در جهت منافع خود حرکت می‌کنند که می‌توان گفت این نوعی تخلف است ولی در کشور ما نهاد خاصی در حوزه سکه و ارز برای نظارت وجود ندارد.

آسیب قیمت‌های حبابی به تازه واردها

این کارشناس اقتصادی ادامه می‌دهد: ما در کشور، بورس سکه و ارز شفافی نداریم که نهاد ناظر بتواند این معاملات را ابطال کند. تنها بازار سکه آتی را داریم که به‌طورمعمول متاثر از بازار فیزیکی بوده و چون در آنجا آینده معامله می‌شود، افزایش قیمت طبیعی است. مساله اینجاست که تشخیص دستکاری قیمت، فرآیند پیچیده و سختی است ولی واضح بود که این حباب خواهد ترکید زیرا در بازارهای کشور ما هیچ‌گاه هیچ حبابی باقی نمی‌ماند و در مقاطعی که حباب وجود داشته است، تازه‌واردها در بازار آسیب دیده‌اند. اینان، کسانی هستند که دیر وارد بازار می‌شوند و با وجود جو روانی به طور معمول با قیمت‌های سقف، خرید می‌کنند و در شوک بعدی با قیمت‌های پایین‌تر از بازار خارج می‌شوند و از این ورود و خروج‌ها، معامله‌گران بزرگ بهره‌مند شده و بسیاری از مردم عادی، متضرر می شوند.

حباب دایمی نیست

محمودی اصل در پایان می‌گوید: در چنین شرایطی به دولت توصیه می‌شود آمادگی لازم را برای این شرایط، داشته و جلوی دستکاری قیمت‌ها را بگیرد و بازار را به سمت شفافیت هدایت کند.همچنین انتظار از مردم نیز این است که باشند و بدانند که حباب به هر حال بدون تردید خواهد ترکید و متضرران آن، بیشتر مردم عادی خواهند بود.

البته یک احتمال نیز وجود دارد که قیمت جهانی طلا و دلار افزایش پیدا کند و قیمت‌ها به سمت واقعی‌شدن پیش برود اما احتمال اینکه در کوتاه مدت این حباب به قیمتی واقعی تبدیل شود و این رقم از حاصل ضرب قیمت ارز و طلای جهانی به دست بیاید، به طور معمول دور از انتظار است. بنابراین واضح بود که به زودی شاهد از بین رفتن این حباب باشیم. در چنین شرایطی، باید ورود به بازار با آگاهی و درایت صورت گیرد. اگر به یاد داشته باشید در سال 91 نیز قیمت سکه تا یک‌میلیون و پانصدهزار تومان افزایش پیدا کرد اما با روند کاهشی و فرسایشی دوباره به قیمت حدود 800هزار تومان رسید و کسانی که به این محدوده ورود پیدا کردند، افراد عادی بودند و بسیار متضرر شدند؛ بنابراین هنگام ایجاد حباب ،باید با دقت و آگاهی بیشتر به بازارهایی که شناختی بر آن‌ها وجود ندارد، وارد شد.