سقوط ۳۵۵تومانی یورو و ۷۶تومانی دلار

نخستین ضربه به التهابات ارزی اخیر که دلار را تا اوج 5 هزار تومان نیز بالا برد، با حضور نیروی انتظامی و دستگیری بیش از 90 نفر از دلالان زده‌شد. از روز شنبه هفته جاری نیز با آغاز فروش گواهی سپرده‌های ارزی و ریالی و پیش فروش سکه ریزش قیمت‌ها با سرعت بیشتری دنبال شد. به طوری که در نخستین روز اجرای بسته ارزی دلار امریکا به کانال 4600 تومان عقب نشینی کرد، اما یورو، پوند و درهم به‌عنوان سایر ارزهای مرجع بازار تغییری را تجربه نکردند.

این درحالی است که دیروز به‌عنوان دومین روز از اجرای بسته ارزی بانک مرکزی علاوه بر تداوم ریزش دلار سایر ارزهای عمده نیز با ارقامی قابل ملاحظه کاهش یافتند. در زمان تنظیم این گزارش دلار نقدی آزاد با 76 تومان افت به 4621 تومان و دلار صرافی با 50 تومان کاهش به 4598 تومان رسید. دراین روز یورو نقدی نیز با ثبت رکورد افت 355 تومانی در یک روز به 5742 تومان و یورو صرافی با 116تومان کاهش به 5661تومان بازگشت. پوند هم با تجربه افت 40تومانی 6840 تومان قیمت خورد. علاوه براین درهم که در هفته‌های اخیر مدام بر مدار صعود بود در یک روز 33تومان از ارزش خود را از دست داد و به 1327تومان رسید.

همزمان با افت قیمت‌ها در بازار ارز، در بازار سکه و طلا نیز شاهد ریزش قیمت‌ها بودیم. دراین روز سکه تمام طرح جدید با افت 17 هزار و 250 تومانی دوباره به کانال یک میلیون و 400 هزار تومان (یک میلیون و 498 هزار و 350تومان) بازگشت. سکه تمام طرح قدیم نیز 31 هزار و 500 تومان ارزان شد و به یک میلیون و 469 هزار و 500 تومان رسید. دراین روز نیم و ربع سکه نیز هر یک با افت 13 هزار و 500 تومانی به ترتیب به 744 هزار و 500 و 443 هزار و 500 تومان رسیدند. همچنین هر گرم طلای 18 عیار نیز با 3486 تومان کاهش به 142 هزار و 536 تومان رسید.

«نیما» به میدان آمد

درکنار اجرای اضلاع اصلی مثلث ارزی بانک مرکزی از طرح‌های جدید این بانک برای شفافیت بازار ارز نیز رونمایی می‌شود. «نیما» یا همان نظام یکپارچه معاملات ارزی، سامانه جدیدی است که به‌صورت آزمایشی به ابزارهای مدیریت بازار ارز افزوده شده است.

این سامانه ارزی جدید با هدف تسهیل تأمین ارز، ایجاد فضای امن برای خریداران و فروشندگان ارز و امکان ایجاد فضای رقابت صرافان برای تأمین ارز متقاضیان کار خود را آغاز کرد.

«ولی‌الله سیف» رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران پنجشنبه گذشته همزمان با تشریح جزئیات طرح سه گانه مصوب دولت برای ساماندهی بازار ارز از فعالیت آزمایشی سامانه جدید ارزی نیما خبر داده بود، سامانه‌ای که خریداران و فروشندگان ارز با استفاده از این سامانه، متناسب با نیازهای خود نسبت به انجام عملیات ارزی در محیط الکترونیک اقدام می‌کنند و بتدریج صرافی‌ها و سایر بازیگران بازار ارز به این سامانه متصل می‌شوند.

این سامانه امکان کنترل و مدیریت بازار ارز را برای سیاستگذار و امکان فعالیت شفاف را برای متقاضیان ارز فراهم می‌کند. در واقع در بازار ارز آزاد ریشه اصلی نوسان و التهابات به ترسیم نشدن مسیری شفاف و قابل رهگیری نقل و انتقالات بازمی گردد.

بازرگانان سفارشات غیربانکی خود را در سامانه جامع تجارت ثبت کنند

در مرحله نخست، واردکنندگان برای تأمین ارز کالای وارداتی به‌عنوان متقاضی خرید ارز و همه صرافی‌ها به‌عنوان فروشنده ارز ایفای نقش می‌کنند.

برای تسهیل در تأمین ارز ثبت سفارشات غیربانکی، با هماهنگی بانک مرکزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت، بازرگانان می‌توانند با مراجعه به سامانه جامع تجارت، درخواست خود را برای تأمین ارز ثبت سفارشات غیربانکی ارائه کنند. این اطلاعات به‌صورت سیستمی و برخط به سامانه نیما منتقل می‌شود. سپس بازرگانان پیشنهادهای (پاسخ های) ارائه شده از سوی صرافی‌ها را مشاهده و در نهایت نسبت به خرید ارز اقدام می‌کنند. در مرحله نخست، ثبت درخواست‌ها برای ارزهای یورو و یوآن میسر است و در گام‌های بعدی امکان درخواست برای سایر ارزها نیز فراهم می‌شود. صرافی‌ها می‌توانند با انتخاب گزینه «نیما» در پایگاه اطلاع‌رسانی سنا (سامانه نظارت ارز) درخواست‌های خرید را ببینند، پیشنهادها را ارائه و در نهایت ارز متقاضیان را تأمین کنند.

حرکت به سمت بازار متشکل ارزی

معاون ارزی بانک مرکزی، مدیریت بازار ارز را هدف کوتاه مدت انتشار اوراق سپرده مبتنی بر ارز برشمرد و گفت: در میان مدت و بلند مدت و با گسترش سایر اوراق ارزی متناسب با نیاز گروه‌های مختلف، به‌ سمت تعمیق بازار ارز و تشکیل بازار متشکل ارزی حرکت خواهیم کرد.

سیداحمد عراقچی که در جمع مدیران بین‌الملل بانک‌ها و مؤسسات اعتباری سخن می‌گفت، تصریح کرد: وضعیت بازار ارز کشور در ماه‌های اخیر شرایط خاصی را تجربه می‌کند و در این بین برخی سوداگران و اخلالگران با سوء‌استفاده از شرایط به وجود آمده به التهابات دامن می‌زدند. به همین منظور در قالب بسته تدابیر سه گانه، برنامه‌ای برای مدیریت بازار ارز بر مبنای نظر‌های کارشناسی تدوین شده است و از این هفته با همکاری و هماهنگی بانک‌ها عملیاتی می‌شود. وی ابراز امیدواری کرد با مجموعه این تدابیر در کنار اقدامات انتظامی و برخورد با اخلالگران، شاهد بازگشت آرامش و ثبات به بازار ارز باشیم.

لزوم رعایت دقیق ضوابط اجرایی بسته ارزی

همچنین درهمین راستا، مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی، در نامه‌ای به بانک‌ها و مؤسسات اعتباری، بر ضرورت رعایت مفاد بخشنامه و ضوابط اجرایی بسته ارزی، تأکید کرد. سیدعلی اصغر میرمحمد صادقی در این نامه به بانک‌ها خاطرنشان کرد: بر اساس برخی گزارش‌های دریافتی در روز نخست اجرای طرح، همکاران بانکی در برخی شعب، اطلاعات نادرست و خلاف بخشنامه بانک مرکزی به مشتریان ارائه می‌کنند که انتظار می‌رود ضمن توقف هر چه سریع‌تر این روند، مفاد ضوابط و بخشنامه مزبور به صورت دقیق، به آگاهی مشتریان برسد.