بانکهای اروپایی طی سالهای گذشته جریمههای سنگینی بابت نقض تحریمهای ایران پرداخت کردهاند و از این رو، تمایلی به تأمین مالی طرحهای مرتبط با این کشور ندارند. اما دولت آمریکا خیلی زود متوجه شده که ایران کانال جدیدی برای معاملات بین المللی خود پیدا کرده و آن آسیاست.
بر اساس اظهارات بیانشده در جلسات دادگاه، اظهاریههای حقوقی و اطلاعات منابع آگاه، بانکهای کره جنوبی، تایوان و سایر کشورهای آسیایی بهشکل عامدانه یا ناخواسته در کمک به دور زدن تحریمهای ایران قبل از اجرای برجام ایفای نقش کرده و بخشی از درآمدهای نفتی این کشور را به دلار تبدیل نمودهاند.
بهگفته چند مقام سابق وزارت خزانهداری آمریکا، اکنون که مقامات آمریکایی میلیاردها دلار جریمه از بانکهای اروپایی بهبهانه نقض تحریمها گرفتهاند، تمرکز آنها این بار معطوف بانکهای آسیایی شده است.
خوان زاراته، یکی از مقامات سابق خزانهداری و کاخ سفید در این باره گفت: «کنترلهای سختگیرانه نظارتی و اعمال قانون (دولت آمریکا) معطوف به شرق شده است». وی افزود، بسیاری از بانکهای آسیایی خیلی از نظر مدیریت ریسک مالی در وضعیت مطلوبی قرار ندارند.
این تغییر نقطه تمرکز مقامات آمریکایی نشان میدهد که اعمال تحریمها و بیرون نگاه داشتن بازیگران متخلف از سیستم مالی آمریکا میتواند تا چهحد دشوار باشد. وقتی یکی از درها بسته میشود، دری دیگر باز میشود.
بخشی از اطلاعات فاششده در مورد معاملات اینچنینی بانکهای آسیایی از اسناد دادگاه و اظهارات شهودی به دست آمده که در پروندههای اخیر مرتبط با ایران در آلاسکا و نیویورک بیان شدهاند و در آنها به این موارد اشاره شده که ایران چگونه یک میلیارد دلار از داراییهای به دست آمده از حسابهای متعلق به اشخاص ثالث نزد ووری بانک و بانک صنعتی کره را که جزو بزرگترین بانکهای کره بهشمار میروند از مجاری بانکی جابهجا کرده است.
یک نماینده بانک صنعتی کره از اظهارنظر در این باره خودداری کرد. سخنگوی ووری بانک کره تأیید کرد که این بانک هدف تحقیقات دولت آمریکا قرار دارد و منتظر نتایج این تحقیقات است. وی از اظهار نظر بیشتر در این باره خودداری کرد.
طی دو سال گذشته، اداره خدمات مالی نیویورک اقداماتی را علیه چند بانک آسیایی بهدلیل تخلف در تبعیت از مقررات مختلف دولت آمریکا بهاجرا گذاشته است که از جمله آنها میتوان به بانک کشاورزی چین، بانک نونگ هیوپ کره جنوبی و مگا اینترنشنال کامرشال بانک تایوان اشاره کرد. در سالهای 2013 و 2014 میلادی، بانک توکیو میتسوبیشی ژاپن بیش از 560 میلیون دلار برای مصالحه بر سر دو پرونده مربوط به روابطش با ایران به دولت آمریکا پرداخت کرد.
بهگفته سیگال ماندلکر، معاون تروریزم و اطلاعات مالی خزانهداری آمریکا، طی سال گذشته، وزارت خزانهداری آمریکا 20 فرد و شرکت آسیایی را در لیست سیاه تحریمها قرار داده است. همه آنها دارای روابطی با سپاه پاسداران و ادعاهای آمریکا در زمینه حمایت ایران از تروریزم، نقض حقوق بشر و دیگر فعالیتهای ایران که واشنگتن آنها را مجرمانه تلقی میکند بودهاند.