سرگردانی قیمت ارز میان چهارراه استانبول و بانک مرکزی

بسیاری از کارشناسان و فعالان اقتصادی بر این باورند که قیمت ارز در بازار به صورت مصنوعی از سوی دولت پایین نگه داشته شده است و حتی این نوسانات نرخ ارز در چند روز اخیر را پیش‌بینی می‌کردند.

در این میان دولت معتقد است، افزایش نرخ ارز ناشی از سوداگری برخی از دلالان و واسطه‌هاست و با کمک گرفتن از نیروی انتظامی سعی در کنترل قیمت ارز داشته است اقدامی که در دوره دولت دهم با دستگیری "جمشید بسم الله" از دلالان معروف چهارراه استانبول انجام شد.

سردار رحیمی رئیس پلیس تهران از دستگیری ۹۰ نفر از دلالان بازار ارز و پلمپ ۱۰ صرافی و اخطار به ۱۶ صرافی متخلف خبر داد و با اعلام دستگیری جانشین جمشید بسم الله، گفت: آقای "س" که در بازار جایگزین "جمشید بسم الله" شده بود در طرح پلیس دستگیر شده است.

حال با فروکش کردن سیر صعودی افزایش قیمت ارز در بازار دولت این فرصت را دارد که فکری به حال بازار ارز کند.

عرضه کم ارز از سوی بانک مرکزی عامل اصلی افزایش قیمت ارز در بازار است

آلبرت بغزیان کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار اقتصاد و انرژی، نوسانات نرخ ارز را ناشی از تصمیمات بانک مرکزی دانست و اظهار کرد: عرضه کم ارز از سوی بانک مرکزی بازار را با هیجانات و نوسانات زیادی روبه‌رو می‌کند.

این استاد دانشگاه دلایل افزایش نرخ ارز از سوی بانک مرکزی را کافی ندانست و گفت: پرداختن به مباحثی مانند تزریق کم ارز از سوی صنایع وابسته پتروشیمی، تعطیلات سال نو میلادی، صرافان و دلالان چهارراه استانبول دلایل منطقی برای نوسانات نرخ ارز نیست.

وی با بیان اینکه برخورد‌های دستوری با مسائل اقتصادی نتیجه مثبت نخواهد داشت، تصریح کرد: باز شدن پای نیروی انتظامی در بازار ارز شاید در کوتاه مدت قیمت ارز را اندکی کاهش دهد، اما در درازمدت نمی‌تواند بازار ارز را کنترل کند.

بغزیان با بیان اینکه دولت تأمین کننده اصلی ارز در بازار است، اظهار کرد: بزرگترین منبع ارز در کشور دولت است که با فروش نفت و منابع پتروشیمی می‌تواند بازار ارز را مدیریت کند و تنها نقش دلالان در این زمینه تشدید شرایط موجود است و عملا نقش چندانی در افزایش یا کاهش قیمت ارز ندارند.

وی با بیان اینکه نرخ سود بانکی برای کوتاه مدت می‌تواند سرمایه گذاری در بازار ارز را کاهش دهد، گفت: افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی می‌تواند بخشی از التهاب بازار را کاهش دهد، اما باید این را در نظر داشت که همه سرمایه‌های موجود در دست مردم که در بازار ارز گردش دارد، محدود به این سپرده‌ها نمی‌شود.

وی با اشاره به جلوگیری از قاچاق کالا برای کاهش خروج ارز از کشور، بیان کرد: بنا به برخی از آمار‌ها میزان ارز موجود در دست مردم بین ۲۰ تا ۲۵ میلیارد دلار است که بخش عظیمی از این منابع در قاچاق کالا در گردش است که در صورت مقابله با آن، سرمایه‌ها در بخش‌های دیگر اقتصاد سرازیر می‌شود.

بغزیان با اشاره به اثرات منفی تأمین کسری بودجه از طریق افزایش نرخ ارز، بیان کرد: تأمین کسری بودجه از طریق افزایش قیمت ارز راهکاری اشتباه است که باعث افزایش تورم، التهاب بازار و ترس از سرمایه گذاری در کشور را به همراه خواهد داشت و گزینه‌های بهتری در این راه وجود دارد.

این استاد دانشگاه با اشاره به منفی بودن تراز تجاری در کشور، گفت: افزایش قیمت ارز به بهانه حمایت از صادرات توجیه چندان مناسبی نیست و به دلیل اینکه تراز تجاری در کشور منفی است و واردات از صادرات بیشتر است این افزایش نرخ باعث تورم در نیاز‌های اساسی مردم می‌شود.

وی با رد دو نرخی بودن ارز در کشور، تصریح کرد: دو نرخی بودن ارز، رانت‌های بسیاری را برای برخی از فرصت طلبان فراهم کرده است و عملا قیمت نهایی اجناسی که با ارز مبادلاتی وارد کشور شده‌اند با نرخ ارز موجود در بازار آزاد محاسبه می‌شوند.

بغزیان با انتقاد از عملکرد بانک مرکزی، گفت: عملکرد بانک مرکزی در مقابل نوسانات نرخ ارز ضعیف است و همزمان با افزایش نرخ ارز با سکوت کردن زمینه افزایش دلال بازی را فراهم می‌کند و در ادامه با بالا رفتن شوک به بازار اقداماتی را انجام می‌دهد که تأثیرات کمی را به همراه دارد.

تورم ناشی از افزایش قیمت ارز دولت‌ها را برای واقعی سازی قیمت ارز محتاط می‌کند

ابراهیم بهادرانی مشاور رئیس اتاق بازرگانی تهران در گفتگو با خبرنگار اقتصاد و انرژی، با اشاره به کاهش ارزش واحدپول ملی کشور، اظهار کرد: افزایش قیمت ارز و سقوط ارزش پول ملی، ناشی از ضعیف شدن اقتصاد کشور در مقایسه با سایر کشور‌هاست.

مشاور رئیس اتاق بازرگانی تهران با اشاره به توانایی دولت برای تقویت ارزش واحد پول ملی، بیان کرد: باتوجه به وجود منابع عظیم نفت و گاز می‌توان ارزش واحد پول ملی را تقویت کرد که در صورت بی‌توجهی به آن بسیاری از مشکلات و نابسامانی‌های اقتصادی به وجود خواهد آمد.

به گفته وی؛ تورم خارجی منهای تورم داخلی، قیمت واقعی ارز در بازار را تعیین می‌کند، دولت‌ها به دلیل تبعات آن ترجیح می‌دهند قیمت ارز را به صورت مصنوعی در بازار پایین نگه دارند.

مشاور رئیس اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه در برخی از مقاطع، اقتصاد کشور با افزایش ناگهانی ارز دچار التهاب شده است، تصریح کرد: در برخی از مقاطع زمانی بازار به دلیل ثابت نگه داشتن نرخ ارز به صورت مصنوعی با بروز مشکل در بازار قیمت ارز رشد زیادی داشت که اوایل دهه ۷۰ و اواخر دهه ۹۰ و افزایش قیمت ارز در چند روز اخیر نمونه‌هایی از شوک به بازار سرمایه است.