28 بهمن ماه بود که اجرای بسته سیاستی ضد التهاب ارزی بانک مرکزی در شبکه بانکی کشور کلید خورد و بر اساس آن بانک ها اجازه یافتند طی دو هفته یعنی تا پایان 10 اسفند ماه گواهی سپرده ریالی یکساله با نرخ سود 20 درصد عرضه کنند که با استقبال مردم نیز رو به رو شد.
در 11 روز کاری که این گواهی های سپرده عرضه می شد، شعب بسیاری از بانک ها شاهد سپرده گذارانی بود که بعضاً با ارقام نجومی خواستار مشارکت در این طرح بودند و البته بسیاری نیز تمایل داشتند سپرده های یکساله خود در بانک ها را به این اوراق گواهی تبدیل کنند تا 5 درصد سود بیشتری حاصل کنند.
به هر ترتیب همانطور که بانک مرکزی به عنوان سیاست گذار پولی اعلام کرده بود، اجری این بخش از بسته سیاستی که برای ضربه گیری از بازار ارزی طراحی شده بود، 10 اسفند ماه جاری پایان یافت و آنگونه که ولی الله سیف رییس کل بانک مرکزی اعلام کرده، فقط در پنج روز اجرای آن 101 هزار میلیارد تومان نقدینگی از این طریق در شبکه بانکی برای یکسال حبس شد.
** ادامه عرضه گواهی سپرده ارزی
بخش دوم بسته سیاست ارزی بانک مرکزی، عرضه گواهی سپرده های ارزی بود که در بحبوحه عرضه گواهی سپرده ریالی و هجوم سپرده گذاران برای دریافت سود بیشتر مغفول ماند اما اجرای آن در شبکه بانکی متوقف نشده و همچنان ادامه دارد.
این بسته می تواند برای سرمایه گذارانی که نگران کاهش ارزش دارایی خود به دلیل افزایش نرخ برابری ارزهای عمده در بلند مدت هستند، گزینه مناسب تری باشد.
گواهی سپرده ریالی ارز بنیان با سررسیدهای 1 و 2 ساله در بانک ها منشر می شود؛ نرخ ریال مورد محاسبه در زمان افتتاح گواهی سپرده متوسط یک ماه قبل سامانه نظارت ارز (سنا) خواهد بود و نرخ سود برای سررسیدهای یاد شده به ترتیب 4 و 4.5 درصد محاسبه می شود.
همچنین در زمان سر رسید این سپرده ها، معادل ریالی سپرده به نرخ متوسط یک هفته قبل سامانه سنا به دارنده اوراق پرداخت خواهد شد.
اگر دارنده این گواهی خواهان بازخرید این اوراق قبل از سررسید باشد، سود سپرده کوتاه مدت ریالی (10 درصد) به دارنده اوراق پرداخت خواهد شد.
البته به گفته رییس کل بانک مرکزی، این نوع سپرده های ارزی در مقایسه با سپرده های ریالی در دو هفته گذشته چندان مورد توجه مردم قرار نگرفت که نشان می دهد چنانچه فعالان اقتصادی بازار، انتظار ناترازی قابل توجهی را در نرخ ارز داشتند، قاعدتاً باید به سمت استفاده از ابزار اوراق گواهی مبتنی بر ارز و طلا می‌رفتند، در صورتی که استقبال سرمایه‌گذاران و سپرده‌گذاران عمدتاً به سمت گواهی سپرده ریالی به عنوان یکی از ابزارهای بازار پول بوده است. لذا این امر شاهدی بر نبود ناترازی معنی دار در نرخ ارز و همچنین جذاب بودن بازار پول برای سپرده‌گذاران است.
**پیش فروش سکه
پیش فروش سکه ضلع سوم برنامه بانک مرکزی برای زدودن نقدینگی سرگردان از بازار ارز بود تا این بازار را به آرامش برساند.
در شیوه جدید پیش فروش سکه که از 28 بهمن در شعب منتخب بانک ملی ایران آغاز شد، سکه تمام طرح جدید به نرخ 14 میلیون ریال برای سررسید 6 ماهه و 13 میلیون ریال برای سررسید یکساله پیش فروش می شود.
طی هشت روز نخست پیش فروش سکه، 302 هزار و 511 قطعه سکه توسط متقاضیان در واحدهای بانک ملی ایران پیش خرید شد؛ از این تعداد 62 هزار و 785 قطعه سکه به صورت شش ماهه و 239 هزار و 726 قطعه سکه به صورت یکساله پیش خرید شده است.
بنابراین بانک مرکزی از این طریق در مجموع تا هفتم اسفند 399 میلیارد و 542 میلیون و 800 هزار ریال نقدینگی جذب کرده است.
البته اجرای طرح پیش فروش سکه در شعب بانک ملی و نیز حراج سکه در بانک کارگشایی تا اطلاع ثانوی ادامه داشته و بانک مرکزی قصد دارد از این طریق تقاضاهای سرمایه گذاری در بازار طلا و سکه را مدیریت کند.