یکی از طرح‌های بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز عرضه اوراق گواهی سپرده ریالی به مدت دو هفته بود که طبق آنچه که رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد فقط در 5 روز اول 101 هزار میلیارد تومان از این اوراق به فروش رسیده است.
بانک مرکزی این بار به جای عرضه اوراق تنها در یک بانک، مجوز عرضه این اوراق را به همه بانک‌ها داد و به همین دلیل فروش این اوراق با نرخ سود 20 درصد، نگرانی برای بانک‌ها بابت جابه‌جایی سپرده‌ها ایجاد نکرد.
اما در این میان، صندوقهای سرمایه‌گذاری درآمد ثابت که خرید اوراق اصلی‌ترین مولفه سرمایه‌گذاری برای آنها تعریف شده است، بخش قابل توجهی از این اوراق را خریداری کرده‌اند. با توجه به نرخ سود 20 درصدی این اوراق، برخی صندوقهای سرمایه‌گذاری توانستند پیش‌بینی نرخ سود خود را افزایش داده و به سطح 20 و 21 درصد برسانند.
البته بانک‌ها سپرده‌های خود را تا قبل از 11 شهریور ماه به مدت یک سال تمدید و به سطح حدود 20 درصد رساندند و برای این سپرده‌ها سود صندوق‌ها جذابیت خاصی نخواهد داشت، اما برای سپرده‌های کوتاه مدت و روزشمار که نرخ آن به درستی کاهش یافت، قطعا جذابیت نسبی خواهد داشت.
حجم دارایی صندوقهای سرمایه‌گذاری درآمد ثابت بیش از 140 هزار میلیارد تومان است و در واقع حدود 10 درصد نقدینگی کشور را در اختیار دارند.
در همین باره کورش پرویزیان رئیس کانون بانک‌های خصوصی با مثبت ارزیابی کردن فعالیت صندوقهای سرمایه‌گذاری درآمد ثابت، به فارس گفت: این اقدام و پدیده بهتر از ایجاد فشار به بازارهای دیگر است. باید توجه داشته باشیم که این تصمیم بانک مرکزی در شرایط خاصی اتخاذ شد و اساسا یکی از اهداف تشکیل صندوقهای سرمایه‌گذاری در بخش اوراق بود.
وی با بیان اینکه ابزارهای جدید ممکن است نوساناتی را در سایر بازارها ایجاد کند، افزود: گاهی اوقات دچار افراط و تفریط می‌شویم و تا اتفاقی در یک بخش می‌افتد، به سرعت بازار دیگر مانند سیستم بانکی واکنش نشان می‌دهد در حالی که باید ابزارها و بازارهای دیگر هم بتوانند در چارچوب تعریف شده فعالیت کنند.
رئیس کانون بانک‌های خصوصی تصریح کرد: بازارها باید با همگرایی و هماهنگی، به یکدیگر کمک کنند تا مردم تصور نکنند اگر در اقتصاد سرمایه‌گذاری کنند، زیان خواهند کرد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا بانک‌ها در برابر افزایش نرخ سود صندوقهای درآمد ثابت واکنش نشان نخواهند داد، گفت: بانک مرکزی سیاست‌های 19 گانه‌ای را تدوین کرده که تاکنون 3 مورد آن اجرا شده است و به نظر می‌رسد بانک مرکزی برای مدیریت بازار پول باید سیاست‌های جبرانی برای این بخش طراحی و اجرا کند.
پرویزیان با بیان اینکه بانک‌ها منتظر اقدامات تکمیلی از سوی بانک مرکزی هستند، ادامه داد: در عمل با نرخ‌های فعلی سود برای سپرده‌های جدید و با توجه به نرخ سود اوراق گواهی سپرده و صندوقهای درآمد ثابت، سپرده جدیدی چندان وارد سیستم بانکی نخواهد شد و همین مساله ضرورت اعمال سیاست‌های جبرانی برای بانک‌ها را نشان می‌دهد.
صندوقهای سرمایه‌گذاری درآمد ثابت در اوایل سال جاری با پرداخت سودهای بالاتر از سیستم بانکی و سپرده‌گذاری بخش عمده منابع در اختیار در سیستم بانکی به اهرمی برای بالا ماندن نرخ‌های سود تبدیل شده بودند. در واقع اگر دارنده سپرده به بانک مراجعه می‌کرد، ضمن دریافت پیشنهاد سپرده‌گذاری، با پیشنهاد سرمایه‌گذاری در صندوقهای درآمد ثابت هم مواجه می‌شد و همین جذابیت در نرخ‌ها باعث شد درآمد صندوقهای درآمد ثابت در یک سال به بیش از 2 برابر افزایش یابد.
بعد از اصلاح بخشنامه سهم صندوق‌ها در سپرده‌گذاری در بانک‌ها، کاهش نرخ سود اوراق در بازار سرمایه و کاهش نرخ سود بانکی، نرخ‌های سود صندوقهای درآمد ثابت هم کاهش یافت و سطح منطقی رسید و این شرایط تا قبل از فروش اوراق گواهی سپرده ادامه داشت.