یکی از مهمترین مسائلی که در زمینه نوسانات نرخ ارز مطرح است بررسی تاثیر نوسانات نرخ ارز بر تولید واقعی و ارزش واقعی اقلام تشکیل دهنده تقاضای کل کشور است. تاثیر این نوسانات بر فعالیت های اقتصادی و در نهایت تولید کشور است. تغییرات نرخ ارز خواسته یا نخواسته علاوه در تولید بر مخارج خانوارها، سرمایه گذاری خصوصی، صادرات غیرنفتی و واردات کشور تأثیر گذار است . نوسانات نرخ ارز به دو جزء قابل پیش بینی و غیرقابل پیش بینی تجزیه می شود در این رابطه بین کارشناسان اختلاف دیدگاهی وجود ندارد که تأثیرات ناگهانی مسأله مثبتی نیست.گرچه در مورد مقدار این تأثیر و مثبت یا منفی بودن گرانی دلار در کشور اختلاف نظر وجود دارد اما همه کارشناسان متفقند در هر صورتی نوسانات زیاد باعث بروز اشکالات در کشور می شود و مثبت نیست و حتی دیدگاهی که طرفدار نرخ واقعی ارز در کشور است و مقدار آن را بالاتر از مقدار فعلی می داند نیز به این نکته اذعان دارد که تغیرات ناگهانی ارز در نهایت به ضرر اقتصاد کشور است. در این رابطه خبرنگار تسنیم با حسینعلی حاجی دلیگانی نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس اسلامی گفت و گو کرده است.
وی با بیان اینکه اگر در مجموعه دولت عزم و خواست برای کنترل بازار متلاطم ارز وجود داشت این اتفاق صورت می پذیرفت گفت: اگر اختلافی که اکنون در مجموعه دولت در این رابطه وجود دارد حل شود می تواند تهدیدی که در این زمینه وجود دارد تبدیل به فرصت شود.
این نماینده مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سؤال که دولت چگونه می تواند تهدیدی که اکنون در بازار ارز وجود دارد تبدیل به فرصت کند گفت: دولت از ابتدا تا کنون به دنبال این نبوده است که قیمت ارز در کشور واقعی و متناسب با رشد و شرایط روز اقتصادی کشور باشد و همواره نرخ ارز را به بهانه کنترل قیمت بازار پائین نگه داشته است اما اکنون شرایط به گونه ای رقم خورده است که نرخ ارز به میزان فعلی رسیده است و به مقدار واقعی قیمتش نزدیک شده است.
* ثبات، در ارائه قیمت واقعی ارز و نه پائین آوردن دستوری آن است
حاجی دلیگانی با اشاره به ضرورت نزدیک بودن قیمت ارز به مقدار واقعی اش گفت: اکنون این امکان برای دولت ایجاد شده است که ارز را به قیمت واقعی عرضه کند و اکنون نباید دولت با اقداماتی بخواهد مجددا قیمت ارز را به سمت قیمت غیر واقعی سوق بدهد بلکه اگر می خواهد قیمت ارز پایئین بیاید به فکر رشد اقتصادی و رونق تولید باشد تا به این وسیله قیمت ارز به صورت واقعی پائین بیاید.
این نماینده مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سؤال که آیا قیمت واقعی دلار به تولید کننده با توجه به تهیه مواد اولیه و در نهایت مصرف کشور صدمه نمی زند گفت: برای این موضوع دولت باید به بخشهای تولیدی که احتیاج به واردات مواد اولیه دارند یارانه بدهد ؛ چرا که باید قیمت ارز به صورت قیمت واقعی مدیریت شده رها شود.
حاجی دلیگانی در مورد نیاز برخی از تولید کنندگان برای تولید خود و برخی از وارد کنندگان کالایی هستند که برای جامعه ضروری است گفت: دولت در این مواقع باید یارانه بدهد نه اینکه به آنها دلار با نرخ پایئن بدهد و این اعطای یارانه بر اساس کد ملی شخص باشد که امکان فساد در این زمینه پائین بیاد.
* محال بودن تک نرخی شدن ارز بدون واقعی شدن قیمت ارز
وی در پاسخ به این سؤال که برخی به ارز تک نرخی به جهت جلوگیری از رانت خواری و فساد موافقند گفت: رسیدن به ارز تک نرخی نیز در صورتی محقق می شود که قیمت ارز به صورت واقعی آزاد شود و الا ارز تک نرخی بدون اینکه قبل از آن قیمت ارز واقعی شده باشد صرفا یک شعار است.
* حل شدن معضل قاچاق و و اردات بی رویه با ارائه قیمت ارز واقعی
حاجی دلیگانی با تذکر نسبت به اهمیت قیمت ارز در اقتصاد کشور گفت: اگر سیاست ارزی درستی اتخاذ شود معضل قاچاق بدون درگیری فیزیکی حل خواهد شد.
این نماینده مجلس شورای اسلامی افزود: همچنین با واقعی شدن نرخ ارز مشکل واردات نیز حل خواهد شد چرا که برای وارد کننده به صرفه نخواهد بود که کالا وارد کشور کند چراکه مجبور خواهد بود کالا را در کشور به قیمتی عرضه کند که آنچنان سودی برایش حاصل نخواهد شد.
* امکان نجات اقتصاد کشور از شر رانتهای سودجو در بازار ارز به وسیله ارائه نرخ واقعی ارز
وی با بیان اینکه ارائه قیمت واقعی ارز برای نجات اقتصاد کشور از شر رانتهای سودجو نیز مفید خواهد بود گفت: رانتخوارهای سودجویی وجود دارند که با پایئن و بالا شدن نرخ ارز یک شبه میلیاردها تومان سود کسب میکنند و حق و حقوق بیت المال را هم ندهند.
حاجی دلیگانی در پاسخ به نقش دولت در نوسانات اخیر بازار ارز گفت: در شرایط فعلی امکان پیدا کردن سندی که نشاندهنده نقش مستقیم دولت در نوسانات اخیر بازار ارز باشد وجود ندارد اما دلایل واضحی وجود دارد که نشاندهنده میل دولت یا حدا اقل بخشی از دولت به این امر است.
این نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در همه دوره ها همواره برخی چه در دولت و چه در مجلس طرفدار یا مخالف نرخ واقعی ارز بوده اند گفت: اما نکته ای که وجود دارد این افزایش ناگهانی که بدون کنش خاص بین المللی همچون تحریم یا مواردی از این دست رخ داده است شائبه برانگیز است چراکه دولت تنها بازیگر داخلی در تعین نرخ ارز است و بیشترین سود را نیز در داخل دولت از افزایش نرخ ارز می کند.
* سود 11 هزار میلیارد تومانی دولت از افزایش نرخ ارز در بودجه 96
وی افزود: گزراشها حاکی از آن است که درسال گذشته دولت از افزایش نرخ ارز 11 هزار میلیارد تومان سود به دست آورد و به وسیله آن کسری بودجه خود را تأمین کرد.
حاجی دلیگانی در مورد نامه چند نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به رئیس جمهور برای جابه جا کردن رئیس کل بانک مرکزی و نقش و کوتاهی ایشان در نوسانات اخیر ارز گفت: کوتاهی های رئیس بانک مرکزی در چند مورد مشخص است مثلا در مورد مؤسسات مالی آنچنان که بایسته و شایسته است آن را مدیریت نکرده است.
این نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه سوء مدیریت رئیس بانک مرکزی در مؤسسات مالی باعث ضرر هزاران میلیاردی بیت المال شد گفت: مهمتر از آن صدمه ای بود که به دولت جمهوری اسلامی این مؤسسات زدند چرا که به هر حال این مؤسسات به اسم مجوز داشتن از بانک مرکزی جمهوری اسلامی سپرده های مردم را جمع آوری کردند و به همین جهت اعتماد کردند و اکنون نمی توان آنها را به حال خود رها کرد.
وی با بیان اینکه این شیوه مدیریت آقای سیف بود که باعث شد بیست میلیون نفر به صورت مستقیم درگیر مؤسسات مالی شوند که نتوانند به تعهدات خود نسبت به مردم پاسخگو باشند گفت: این مؤسسات صدمات جبران ناپذیر فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی فراوانی به برخی از خانواده ها وارد کرد.
حاجی دلیگانی درمورد سوء مدیریت رئیس بانک مرکزی در بازار ارز گفت: در بازار نیز شرایط به این گونه بود که یا رئیس کل بانک مرکزی تلاطم بازار ارز را در ابتدای سال پیش بینی می کردند یا برایشان قابل پیش بینی نبود. اگر پیش بینی می کرد چنین بازار متلاطمی را بنابراین چرا تمهیدات لازم برای جلوگیری از آن را انجام نداد و اگر پیش بینی نکرده بود بنابراین کسی که نتواند چنین مسأله مهمی را پیش بینی کند صلاحیت ریاست کل بانک مرکزی را ندارد.