پس از ابلاغ نتیجه جلسه فوق العاده ستاد اقتصادی دولت برای مدیریت بازار ارز مبنی بر اینکه "از روز سه شنبه 21 فرودین ماه 1397، نرخ دلار برای تمام فعالان اقتصادی و برای رفع همه نیازهای قانونی و اداری آنان، 4 هزار و 200 تومان خواهد بود"، شاهد خلوت‌تر شدن بازار و جمع شدن صف‌های طولانی خرید دلار بودیم و در نهایت پس حدود 10 روز از این تصمیم، کرکره فعالیت بسیاری از صرافی ها پایین آمده است.
به گزارش تابناک اقتصادی، این در حالی است که روز سه شنبه 21 فروردین ماه، تعداد زیادی از مردم با توجه به صحبت های اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور که گفته بود "مردم نباید هیچ دغدغه ای برای تأمین ارز با این نرخ (4200 تومان) داشته باشند، مراجعه بکنند و حتما در اختیارشان قرار خواهد گرفت" به مقابل صرافی های شهرهای مختلف رفتند و به امید دریافت دلار به هر میزان، ساعت ها در صف ماندند و تنها پاسخی که از صرافی ها دریافت کردند این بود که هنوز دلاری به بازار تزریق نشده است!
اما طی روزهای بعد شرایط اندکی تفاوت داشت. زیرا در پایان روز سه شنبه بانک مرکزی در اطلاعیه هایی اعلام کرده بود که "تأمین ارز تمام واردات به کشور پس از ثبت سفارش انجام می شود و ثبت سفارش صرفاً با پرداخت از طریق مسیر بانکی مجاز است. همچنین بانک ها علاوه بر انجام حواله توسط خود می توانند پس از تشکیل پرونده و اخذ تعهد از وارد کننده، نسبت به ثبت درخواست ارز به صورت حواله در سامانه نیما و همچنین حواله ارز از طریق صرافی ها اقدام کنند."
و در اطلاعیه ای دیگر که به نظر می رسد بیشتر مورد توجه مردمی باشد که این روزها به دنبال تهیه ارز به ویژه دلار و یورو هستند، در رابطه با نحوه تأمین ارز مسافرتی، درمانی و دانشجویی گفته شد "ارز مسافرتی برای یک بار سفر در سال به میزان 1000 یورو یا معادل آن به سایر ارزها به مسافران در مرزهای خروجی هوایی پرداخت می شود. میزان ارز مسافرتی پرداختی به مسافران هوایی به کشورهای هم مرز و کشورهای مشترک المنافع به غیر از عراق 500 یورو یا معادل آن به سایر ارزها می باشد. همچنین متقاضیان ارز مسافرتی موظف به ارائه گذرنامه معتبر جمهوری اسلامی ایران، بلیط هواپیما، ویزای کشور مقصد (در مورد کشورهایی که نیاز به ویزا دارند) و رسید پرداخت عوارض خروج از کشور به بانک ملی می باشند و متقاضیان باید نسبت به پرداخت معادل ریالی ارز مسافرتی به شعب منتخب بانک ملی اقدام و در مقابل آن سند حسابداری/رسید دریافت کنند و در پایان، پرداخت ارز مسافرتی در باجه بانک ملی مستقر در مبادی خروجی (پس از باجه کنترل گذرنامه) و در مقابل دریافت سند حسابداری/ رسید و ممهور کردن گذرنامه متقاضی انجام می شود. همچنین تامین ارز درمانی و دانشجویی با رعایت مجموعه مقررات ارزی از طریق بانک های تجارت و سامان کمافی السابق ادامه می یابد."
اما نکته ای که از این اطلاعیه ها می توان برداشت کرد به تغییر جایگاه صرافی های سطح شهر در تامین ارز متقاضیان برمی گردد. با توجه به اطلاعیه های بیان شده، به نظر می رسد که بر خلاف گذشته مردم کمتر به صرافی های مراجعه کنند، زیرا مسیر دریافت ارز برای تجار و مسافران (درمانی و دانشجویی) دیگر از صرافی ها گذر نمی کند و به بانک ها تغییر مسیر داده است. هرچند که اقدام اخیر بانک مرکزی و تیم اقتصادی دولت تدبیر و امید در تک نرخی کردن نرخ ارز در جهت حمایت از کالای ایرانی موثر است، اما ابهاماتی همچنان در روزهای ابتدایی در اجرای این طرح وجود دارد.
بر این اساس در اینجا تنها به دو نکته زیر اشاره می کنیم و امیدواریم که مسئولین بانک مرکزی نسبت به این موارد شفاف سازی و اطلاع رسانی کنند:
1- با توجه به پرداخت 1000 یورو یا معادل آن به سایر ارزها به مسافران در مرزهای خروجی هوایی تنها برای یک بار سفر در سال و همچنین 500 یورو یا معادل آن به سایر ارزها برای سفر به کشورهای هم مرز و کشورهای مشترک المنافع به غیر از عراق آن هم تنها برای یک بار سفر در سال، این ابهام و سوال پیش می اید که اگر فردی به هر دلیلی قصد سفر برای بار دوم یا سوم و یا ...، داشت، برای تهیه ارز به کجا بایستی مراجعه کند؟
اگر به حاشیه بازار آزاد برود و دلار با نرخی غیر از 4200 تومان خرید کند که به عنوان قاچاقچی ارز شناخته شده و برخورد می شود. زیرا معاون اول رئیس جمهور پیش از این گفته بود از روز سه شنبه 21 فروردین 97، هیچ نرخ دلاری با قیمت‌های غیر از 4200 تومان به رسمیت شناخته نمی‌شود و هر قیمت ارز غیر رسمی دیگری در بازار قاچاق تلقی خواهد شد؛ مثل قاچاقی که وقتی می‌گوییم مواد مخدر قاچاق است و کسی حق خرید و فروش ندارد و با کسی که خرید و فروش می‌کند، برخورد می‌شود، نرخ دیگری هم اگر در بازار شکل بگیرد، دستگاه قضایی و نیرو‌های امنیتی برخورد خواهند کرد.
2- تکلیف توریست‌ها برای فروش ارز و تامین ریال مورد نیاز برای مخارج خود در کشور چه خواهد بود؟ زیرا تا پیش از این گردشگران در هنگام بازدید از ایران، با مراجعه به صرافی‌ها می‌توانستند ارز خود را تبدیل به ریال کنند ولی در حال حاضر صرافی ها این خدمات را نمی توانند ارائه کنند. زیرا بر اساس سیاست جدید بانک مرکزی، تمام مبادلات ارزی باید در سیستم بانکی انجام شده و صرافی‌ها از خرید و فروش ارز ممنوع شده‌اند.