مشاهدات عینی تسنیم/ قاچاق دلار، بیخ گوش بانک مرکزی
بانک مرکزی و دولت در حالی خریدوفروش ارز در بازار آزاد را قاچاق اعلام کرده‌اند که این روزها بازار قاچاق‌فروشی دلار دقیقاً در نزدیکی ساختمان بانک مرکزی در خیابان فردوسی رونق یافته است.
با اعلام دولت از 21 فروردین ماه ارز رسمی کشور با قیمت 4200 تومان برای هر دلار تک‌نرخ شده است. البته دولت ارز یورو را جایگزین دلار در مبادلات رسمی کرده است.
دلار 4200تومانی در حالی از سوی دولت به‌عنوان ارز رسمی اعلام شده که بانک مرکزی مدعی است که تمامی نیازهای واقعی ارز را با این قیمت پاسخ می‌دهد ولی این در حالیست که حتی تجار و بازرگانان بزرگ با نقد به سیاست اخیر دولت خواستار تعیین راهی برای حل مشکلات به‌وجودآمده در تأمین ارز مورد نیازشان شده‌اند.
در روزهای اخیر به‌دفعات اعضای اتاق بازرگانی و سایر فعالان اقتصادی کشور تأکید کرده‌اند که قادر به تأمین ارز مورد نیازشان نیستند و حتی برای تجارت در بیرون مرزها با مشکلاتی روبه‌رو شده‌اند چرا که بانک مرکزی اجازه ورود و خروج بیش از 10 هزار دلار را نمی‌دهد. اتفاقات به‌وجودآمده در بازار ارز طی ماه‌های اخیر موجب شده تا دلار قاچاق به‌دفعات رکوردهای نجومی را به‌ثبت برساند، البته این در حالیست که دولتمردان زیر بار این نرخ‌ها نرفته و می‌گویند این قیمت‌ها را به‌رسمیت نمی‌شناسند، حتی دیروز اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور علناً اعلام این قیمت‌ها در برخی از رسانه‌ها را به‌عنوان اخبار نادرست یاد کرد و گفت: اخبار بدون مبنا و بی‌اساس درخصوص خریدوفروش ارز در بازار غیررسمی منتشر می‌شود که منبع آن، مبهم و نامشخص است و نباید به این اطلاعات غیرصحیح اتکا کرد.
در عین حال محمد باقر نوبخت سخنگوی دولت هم اعلام کرده بازار واقعی ارز ایران، بازار فعلی و معاملاتی که در کوچه پس‌کوچه‌ها انجام می‌شود نیست.
* رونق معامله درگوشی دلار قاچاق
به‌منظور تهیه گزارش از واقعیت این روزهای بازار قاچاق ارز راهی خیابان فرودسی شد؛ خیابانی که سال‌هاست نبض بازار ارز است و شاهد اتفاقات گوناگون پیرامون دلار و یورو.
خیابان فردوسی از چند ماه قبل با ورود نیروی انتظامی خالی از گعده‌های گسترده دلالها شد؛ پاتوق اصلی دلارفروش‌های فردوسی که مقابل پاساژ افشار بود مدتهاست خالی شده و ساکنان آن در نقاط مختلف این خیابان متواری هستند. اگر گذرتان به خیابان فردوسی بیفتد به‌راحتی می‌توانید نظاره‌گر معاملات درگوشی برای خرید و فروش دلار باشید. البته کنار حضور فعال دلالها، سکوت صرافی‌ها بسیار به‌چشم می‌خورد چرا که تقریباً تمام صرافی‌های خیابان فردوسی به‌اجبار دست از کار کشیده و اطلاعیه «خرید و فروش ارز نداریم» را روی درب مغازه‌هایشان چسبانده‌اند.
اگر وارد این صرافی‌ها شوید همان ابتدا صراف‌ها می‌گویند "هیچ ارزی برای خرید و فروش نداریم" و اجازه نمی‌دهند بیشتر از آن در مغازه‌هایشان بایستید. البته صرافی‌ها که قبلاً کنار خرید و فروش ارز به انجام حواله‌های ارزی هم می‌پرداختند این روزها بسیار گله دارند و می‌گویند "با سیاست اخیر بانک مرکزی رسماً بیکار شده‌ایم و از صبح تا غروب مغازه را باز نگه می‌داریم تا گرفتار تعزیرات نشویم ولی هیچ چیزی برای خرید و فروش و معامله نداریم".
* صرافی‌ها از ترس تعزیرات تعطیل نمی‌کنند
یکی از این صراف‌ها گفت: بانک مرکزی اجازه نمی‌دهد مغازه‌مان را ببندیم وگرنه اصلاً نمی‌آمدیم به بازار.
او می‌گوید: بسیاری از صرافی‌ها در تلاطم‌های اخیر ارزی به‌کمک بانک مرکزی آمدند اما بانک مرکزی تمام کاسه‌کوزه‌ها را بر سر صرافی‌ها شکست و آنها را بیکار کرد. این صراف‌ها می‌گویند "هزینه اجاره مغازه و آب و برق و ... با وجود بیکاری برای ما سنگین است و نهایت یک ماه دیگر با این وضعیت دوام بیاوریم". تعدادی از صرافی‌هایی که در خیابان فردوسی حضور دارند این روزها مشغول خرید و فروش سکه شده‌اند و می‌گویند سود سکه فعلاً مشکلی ندارد و به‌صرفه است.
مشاهدات خبرنگار ما از سطح خیابان فردوسی نشان می‌دهد که تعداد زیادی از مردم که قصد سفر به خارج از کشور را دارند برای تهیه ارز مجبورند با دلالها وارد مذاکره شده و از آنها بخواهند که دلار مورد نیازشان را برایشان تهیه کنند.
* معامله دلار 7000تومانی مثل آب خوردن
یکی از دلالها می‌گوید: اکثراً همکاران ما الآن فروش ندارند و بیشتر خریدار دلار و یورو هستند ولی اگر مشتری خوبی داشته باشیم با جمع‌آوری دلار از یکدیگر مشتری را از دست نمی‌دهیم.
او می‌گوید بعضی از مشتری‌ها حتی تا 7 هزار تومان هم به دلار پول می‌دهند، چرا که این افراد مجبورند ارز مورد نیازشان را تأمین کرده و به سفر بروند.
دلالها می‌گویند مردم عادی و مسافران خریداران اصلی دلار از آنها هستند چرا که با تعطیل شدن صرافی‌ها فقط از طریق دلالها می‌توان ارز خرید.
یکی از دلالها می‌گوید، امروز فروشنده در بازار زیاد است و همین امر باعث شده تا قیمت دلار قاچاق که دیروز تا 7200 تومان هم رفت به 6800 تومان کاهش پیدا کند.
وی می‌گوید، روز گذشته همزمان با افزایش خریدار این ارز هم در بازار بسیار زیاد بود.
دلال دیگری می‌گوید: این روزها خرید ارز از مسافران خارجی خیلی به‌صرفه است هم برای ما هم برای آنها، چرا که بانک مرکزی یورو را از خارجی‌ها با قیمت 5200 تومان می‌خرد ولی ما با 7 هزار تومان ارز آنها را می‌خریم طبیعی است که برای خارجی‌ها فروش ارز به دلالها به‌صرفه‌تر است.
* اگر کوچه پس‌کوچه فردوسی بازار ارز نیست پس کجاست؟
اگر مردم مسافران عادی قصد خرید ارز را داشته باشند مجبورند سراغ دلال‌های ارز در خیابان فردوسی بروند که پاتوقشان در خیابان‌های مجاور چهارراه استانبول است. اکثر این دلالها دستگاه کارتخوان دارند و موقع خرید و فروش با کارتخوان همراهشان به‌راحتی معامله را انجام می‌دهند. به‌لطف اتفاقات اخیر در بازار ارز اکثر دلالها و البته مردم که به فردوسی آمده‌اند تحلیل‌گر ارزی شده و هر یک پیش‌بینی خود را از آینده این بازار می‌گویند، ولی تقریباً اکثر آنها معتقدند سود اصلی این وضعیت به جیب دولت رفته و مردم باز هم ضرر می‌کنند.
تعدادی از مردم که برای خرید ارز به اینجا آمده‌اند در واکنش به صحبت‌های اخیر دولتی‌ها مبنی بر اینکه بازار واقعی ارز ایران در کوچه و پس‌کوچه‌ها نیست می‌گویند: اگر اینجا بازار ارز نیست پس کجاست؟ ما باید ارز را کجا بخریم وقتی نه صرافی ارز می‌فروشد نه بانک؟ آنها می‌گویند دلار 4200تومانی به جیب تعداد محدودی از افراد می‌رود و همه نمی‌توانند این ارز را تهیه کنند.
یکی از دلالها می‌گوید: اگر معامله با کسی قطعی شود معمولاً در داخل شعب بانک‌های خیابان فردوسی یا پاساژ در کوچه‌های اطراف جنس را تحویل مردم می‌دهیم.
