لزوم توجه به ابزارهای مکمّل در کنار افزایش نرخ سود بانکی
یک کارشناس اقتصادی افزایش نرخ سود بانکی در شرایط فعلی را یک سیاست اجتناب‌ناپذیر دانست و گفت: افزایش نرخ سود بانکی زمانی که باعث افزایش هزینه تمام شده تولیدات شود به دنبال خود افزایش تورم را ایجاد می‌کند.
به گزارش سایت طلا به نقل از خبرگزاری فارس،وی ادامه داد: تلاطم اخیر در بازار ارز نتیجه بالا بودن نرخ رشد نقدینگی داخل کشور و پایین بودن نرخ سود بانکی و همچنین بالا بودن نرخ تورم داخل در مقایسه با کشورهای اصلی طرف تجاری تلقی می‌شود.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: البته در حالی که تحلیل مذکور به طور اصولی درست است نمی‌تواند به عنوان توضیح منطقی برای رفتارهای کوتاه‌مدت و یا رفتارهای پرتلاطم نرخ ارز نیست.
واعظ با بیان اینکه در اقتصاد ایران وضعیت سه متغیر نرخ تورم، رشد نقدینگی و نرخ سود بانکی طی سال‌های گذشته تفاوت اساسی نداشته تصریح کرد: بنابراین برای توضیح تلاطم اخیر در بازار ارز باید عوامل توضیح دهنده دیگری را پیدا کرد.
این کارشناس اقتصادی در همین ارتباط به وجود دو عامل اصلی در اتفاقات ارزی اشاره و اضافه کرد: این اتفاقات نتیجه سوداگری فشرده از نظر شدت تبانی و رفتارهای سودی بازار سازان وقایع اخیر است.
وی ادامه داد: ریشه دیگر اتفاقاتی که در هفته‌های اخیر در بازار ارز و طلا به اوج خود رسید در حقیقت به اختلالات اخیر در مبادلات خارجی برمی‌گردد.
این کارشناس اقتصادی افزود: مشکلاتی که در ماه‌های اخیر درباره گشایش اسناد اعتباری پیش آمد نیز از دیگر دلایل ملتهب شدن بازار ارز به حساب می‌آید.
واعظ تاکید کرد: در این زمینه خاص باید توجه داشت که اختلالات ناشی از تحریم‌ها تاثیر اساسی در جریان منابع ارزی کشور نداشته است.
وی به ذخایر خارجی بانک مرکزی و ذخایر صندوق توسعه ملی و قیاس میزان این منابع با دوره‌های مشابه طی سال همان گذشته اشاره و تصریح کرد: میزان این منابع به بالاترین سطح خود طی سال‌های گذشته رسیده است.
این کارشناس اقتصادی افزود: افزایش حجم ذخایر ارزی حکایت از بی‌تأثیری اختلالات خارجی در مبادلات اصلی کشور دارد.
واعظ گفت: از همین رو آثار خاص کوتاه‌مدت اختلالات خارجی توام با کیفیت شدید رفتاری سوداگرانه در بازار ارز و عوامل خاص تلاطم در این بخش پدید می‌آید.
این کارشناس اقتصادی در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره اتخاذ راه‌کارهای منطقی برای بهبود وضعیت ارزی در بازار، اظهار داشت: برای تثبیت شرایط بازار و همگرا کردن نظام نرخ‌ها به یک نرخ حول و حوش نرخ رسمی اعلام شده توسط بانک مرکزی دیدگاهی به صورت گسترده بین کارشناسان اقتصادی، مدیران بانکی و مسئولان بانک مرکزی وجود دارد مبنی بر اینکه باید با افزایش نرخ سود سپرده بانکی جاذبیت سرمایه‌گذاری در بازار ارز حداقل برای سرمایه‌گذاران بالقوه کاهش یابد.
وی تاکید کرد: این دیدگاه به طور اصولی قابل چشم‌پوشی نیست و باید به آن توجه کرد؛ البته باید مسائل و تبعات این مورد نیز مدنظر قرار گیرد.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: افزایش نرخ سود بانکی زمانی که باعث افزایش هزینه نظام شده تولیدات به واسطه هزینه تامین مالی شود به دنبال خود افزایش تورم را ایجاد می‌کند.
واعظ در همین ارتباط تاکید کرد: زمانی که نرخ تورم ایجاد شده بیشتر از متوسط نرخ تورم کشورهای اصلی طرف تجاری باشد حداقل براساس یک نظریه عامل افزایش آتی نرخ ارز خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: بنابراین و با احتساب موارد مذکور نمی‌توان چشم خود را به ظرفیت‌های این سیاست تثبیت نرخ ارز در شرایط موجود بست.
این کارشناش اقتصادی با اشاره به تکرار اتفاقات ناخوشایند ارزی در بازار، گفت: باید به محدودیتهای به کارگیری سیاست‌های مذکور توجه نمود به نظر می‌رسد در کنار سیاست‌های اعمال شده سیاست ماهرانه مدیریت و کنترل جریان‌های سوداگرانه در بازار ارز اهمیت خاص خود را دارد.
وی تاکید کرد: عدم توجه به این امر باعث می‌شود تزریق ارز به وسیله بانک مرکزی به بازار موجودی و به تبع قدرت اثرگذاری معاملات سودی در بازار ارز را تقویت کند که این امر مشکلات جدیدی را به وجود می‌آورد.
به گفته واعظ، نظام اداری بانک مرکزی برای مدیریت موفق جریانات سوداگرانه باید فراتر از روش‌های بروکراتیک عمل کند و این امر مستلزم همکاری فشرده این نهاد با نهادهای امنیتی انتظامی و اطلاعاتی در این زمینه است.
خبرنگار فارس در ادامه پرسید: نگاهی به هفته‌های اخیر و اتفاقات بازار ارز بیانگر تمرکز دولت و بانک مرکزی بر مدیریت بازار از طریق افزایش نرخ سود بانکی است؛ آیا صرفا نرخ ارز از طریق افزایش نرخ سود کنترل می‌شود؟
این کارشناس اقتصادی در پاسخ تاکید کرد: افزایش نرخ سود بانکی در شرایط موجود جهت تثبیت بازار ارز یک سیاست اجتناب‌ناپذیر است اما زمانی این سیاست می‌تواند در دوره‌های چندساله مانع تحول اقتصادی و رشد اقتصادی نگردد که اولا به محدودیتهای این سیاست آنچنان که باید توجه کرد ثانیا به سیاست‌های تکمیلی آن توجه کرد.
خبرنگار فارس پرسید: در هفته‌های اخیر بانک مرکزی برای اجرای سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز اعلام کرد نرخ دلار باید 1226 تومان باشد و صرافی‌ها را ملزم کرد که این نرخ را در معاملات‌شان به کار گیرند اما در واقعیت فقط نرخ دلار در تابلوی صرافی‌ها تغییر کرد و عملا نرخ 1226 تومانی محقق نشد؛ چه سیاستی را برای یکسان‌سازی نرخ ارز در بازار مناسب می‌دانید؟
واعظ در همین ارتباط بیان کرد: اصولا مدیریت بازار از طریق عرضه مواثر ارز و مهار تقاضای سوداگرانه امکان‌پذیر است به عبارتی این موارد شروط موفقیت سیاست یک‌ساز سازی ارز است.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: از یک طرف عرضه موثر و همچنین برخورد با جریانات سوداگرانه که حالت خطرناک به خود می‌گیرند، در یک دوره نرخ را در بازار پایین خواهد آورد.
وی تاکید کرد: ضمنا افزایش نرخ سود سپرده و البته جذاب شدن بازار بورس، تقاضای بالقوه بازار ارز را مهار خواهد کرد؛ این امر عامل مهمی در تثبیت بازار ارز می‌شود.
وی گفت: غنای منابع ارزی بانک مرکزی بالقوه موفقیت بانک را در این عرصه تضمین می‌کند اما به تنهایی کفایت نمی‌کند. روش‌های خاص مدیریت بازار برای موفقیت ضروری است.