قرار بر این است که از امروز معاملات ارز در صرافی‌ها به صورت رسمی آغاز شود. همه چیز اگرچه ساده است و صرافان هم کار خود را خوب می‌دانند، اما انگار قرار است اتفاق تازه‌ای در چهارراه استانبول رخ دهد. تقریبا از بیست و یکم فروردین ماه سال جاری که اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور اعلام کرد که هر گونه نرخی خارج از ۴۲۰۰ تومان را دولت به رسمیت نمی‌شناسد و ارز تنها یک نرخ دارد، عملیات انجام امور صرافی نیز تقریبا متوقف شد.
البته در طول این مدت، یک تا دو بار بانک مرکزی تلاش کرد تا با صدور بخشنامه‌هایی، اجازه دهد که صرافی‌ها نیز کار خود را از سر بگیرند و وارد بازی معاملات ارز البته فقط به صورت حضور در سامانه نیما و خرید و فروش ارز حاصل از صادرات از طریق صرافی‌ها شوند، اما کار آنقدر پیچیده و سخت بود که عملا، اجازه مانور بالای صرافی‌ها و البته صرافی‌های غیربانکی را نمی‌داد؛ به خصوص اینکه صرافی‌های بانکها به هرحال مورد وثوق بیشتری برای بانک مرکزی و مجموعه دولت بودند و آنها در عمل اجازه مانور بیشتری در بازار ارز البته در چارچوب سیاست‌های تعیین شده داشتند.
نقش صرافی‌ها در مصوبه دولت
به هر حال اکنون کار برای صرافی‌ها به نحو دیگری رقم خورده است. دولت با بسته جدید ارزی که بعد از ۴ ماه نابسامانی بازار ارز اعلام کرده است، نقش قابل توجهی را برای صرافی‌ها و معاملات خرد و درشت در این کسب و کار در نظر گرفته است. بر اساس آنچه که دولت در مصوبه خود اعلام کرده است، تمامی صرافی‌های مجاز می‌توانند در چارچوب انجام معاملات خرد نسبت به خرید ارز به صورت اسکناس با رعایت مقررات ارزی، به ویژه مقررات مبارزه با پولشویی اقدام نمایند. بر این اساس، فروش ارز توسط صرافی‌های مجاز صرفاً بابت مصارف خدماتی و مسافرتی مطابق مقررات ارزی بانک مرکزی با ثبت مدارک و مستندات لازم امکان پذیر خواهد بود.
این مصوبه همچنین، ورود اسکناس ارز به کشور را آزاد کرده است؛ به نحوی که ورود ارز به صورت اسکناس و طلا به داخل کشور بدون محدودیت مطابق با ضوابط و مقررات بانک مرکزی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی مجاز است و واردات طلا به صورت خام طبق ضوابط بانک مرکزی از کلیه حقوق، عوارض قانونی و مالیات بر ارزش افزوده معاف می‌گردد.
عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی نیز که روز گذشته جلسات فشرده‌ای را با صرافان و نظام بانکی در رابطه با بسته جدید سیاستی بانک مرکزی داشته است، در خصوص عملکرد صرافی‌ها در بسته جدید ارزی، اعلام کرده است: یکی از مشکلات کنونی، عدم امکان تامین ارز از سوی مردم برای مصارف مسافری و پزشکی بود؛ بنابراین تصمیم دولت بر این شد که خرید و فروش ارز در صرافی‌ها مجاز باشد، همه صرافی‌ها خرید و فروش ارز را خواهند داشت و برای سفر خارجی و خدمات نیز تامین اسکناس خواهند کرد.
وی اظهار داشت: صرافی‌ها که مدتی فعالیت نداشتند، به دولت و مردم کمک کنند تا این بازار شفاف شود و نیازهای واقعی مردم را با نرخ ارزی که در بازار ثانویه شکل می گیرد، تامین کنیم.
گردگیری صرافان از تابلوهای اعلام نرخ
بر اساس آنچه که دولت روز گذشته اعلام کرده است، صرافی‌ها با رعایت مقررات ارزی از امروز(سه‌شنبه) می‌توانند کار خود را رسما آغاز کنند؛ بر این اساس هم روز گذشته فاصله میدان فردوسی تهران تا چهارراه استانبول که به نوعی بورس صرافی‌های تهران به شمار می‌رود، بسیاری از صرافان در حال آماده‌سازی فضای فیزیکی تبادلات ارزی به روال قبل بودند و گردگیری از تابلوهای صرافی نیز آغاز شده بود.
بر اساس آنچه که صرافان می‌گویند ممکن است که از امروز اجازه داشته باشند که نرخ عرضه و تقاضا و بر اساس مکانیزم بازار که دولت هم در آن دخالتی ندارد، بر روی این تابلوها ثبت کنند تا هر متقاضی و عرضه‌کننده، خریدار و فروشنده ارزی بتواند به روال سابق از صرافی ارز بخرد و ارز بفروشد.
البته بانک مرکزی قرار است که در این رابطه احتمالا دستورالعمل‌هایی را بدهد که چارچوب کاری صرافی‌ها نیز مشخص باشد؛ به هر حال امروز چشم بسیاری به تابلوهایی دوخته خواهد شد که پشت ویترین صرافی‌ها نقش خواهد بست. البته دولت هم اعلام کرده است که در صورت لزوم، از ارز پرقدرت برای تنظیم بازار ارز استفاده خواهد کرد و کار رگولاتوری بازار را انجام خواهد داد.
یکی از صرافان در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: روز گذشته رئیس کل بانک مرکزی، با کانون صرافان جلسه‌ای داشته و به خصوص هماهنگی‌هایی را هم با صرافی بانکها انجام داده است تا کار به خوبی پیش رود، ما هم دلمان می‌خواهد که کسب و کار خود را دوباره آغاز کرده و مجدد بتوانیم نیازهای مردم را برطرف نماییم.
وی می‌افزاید: منتظر دستورالعمل‌ها و ضوابطی هستیم که بانک مرکزی در این رابطه اعلام می‌کند؛ اما مهمتر از همه آن است که بانک مرکزی به عنوان سیاستگذار و ناظر در حوزه سیاستگذاری و اجرای دستورالعمل‌های ارزی، حتما با صرافی‌های غیرمجاز برخورد جدی کند تا آنها خللی در روند طبیعی بازار به وجود نیاورند.
باید منتظر ماند و دید که در اولین روز فعالیت صرافی‌ها بازار چطور کار خود را پیش خواهد برد، به خصوص اینکه اکنون فضای عرضه بر تقاضا در بازار ارز غلبه می‌کند و به نظر می‌رسد که بسیاری در این فضا، فروشنده باشند تا خریدار.