تضمین معاملات فعالان اقتصادی با مهار سوداگری توسط بانک مرکزی

طی هفته های گذشته بانک مرکزی در راستای حمایت از فعالان اقتصادی و بخش مولد گام مهمی برداشت. این اقدامات در حوزه پولی و ابزارهای پرداخت بوده است. بانک مرکزی ابتدا به سراغ تراکنش های کارتی رفت و با تجمیع حساب های کارتی و متصل کردن آن ها به کد ملی، سقف تراکنش خرید کارتی برای هر کد ملی در 24 ساعت حداکثر 100 میلیون تومان تعیین و سقف تراکنش خرید کارتی برای هر فقره کارت در 24 ساعت مبلغ 500 میلیون ریال اعلام کرد.
پس از آن بانک مرکزی، چک های تضمین شده را ساماندهی کرد بطوریکه این چک ها دیگر قابلیت ظهر نویسی ندارد و صرفاً باید در وجه گیرنده (ذینفع) صادر شود.

گام مهم بانک مرکزی برای شفافیت ابزارهای پرداخت
وجه تشابه چک های تضمین شده و تراکنش های کارتی از طریق پوز تا قبل از اقدام بانک مرکزی این بود که هر دو ابزار پرداخت، به صورت غیر شفاف و نامحدود پول جابجا می کردند. در ماه های اخیر که اوج التهابات بازارهای مختلف ازجمله بازار ارز، سکه و مسکن بود، این دو ابزار پرداخت با استفاده از قابلیت جابجایی کلان و غیرشفاف پول، نقش پررنگی داشته اند. به عنوان مثال طی یکی دو ماه گذشته، ارزش چک های تضمین شده بیش از 8 هزار میلیارد تومان بوده است. تراکنش های پوزی هم به واسطه نامحدود بودن دفعات و سقف تراکنش، مبالغ کلانی را در بر می گرفت.
در طرف دیگر فعالان اقتصادی که همیشه خواستار شفافیت و کوتاه کردن دست سوداگران بوده اند از اقدامات بانک مرکزی در زمینه شفاف سازی ابزارهای پرداخت حمایت کردند چراکه با این اقدامات، سوداگران و دلالان محدود شدند و زمینه برای توسعه بخش مولد فراهم شده است.

بازی عده ای در زمین سوداگران
پس از اقدام شایسته بانک مرکزی، عده ای در کشور دانسته یا ندانسته در زمین سوداگران بازی می کنند، با این بهانه که محدود کردن تراکنش های کارتی و ساماندهی چک های تضمینی معاملات بخش مولد را دچار مشکل می کند. اما حقیقت ماجرا این است که با اقدامات بانک مرکزی، برای بخش مولد مشکلی ایجاد نمی شود چرا که ابزارهای مختلفی برای پرداخت و دریافت وجه با حجم دلخواه وجود دارد.

راه های موجود برای فعالان اقتصادی برای انجام معاملات کلان
فعالان اقتصادی همچنان می توانند معاملات کلان خود را با چک های تضمینی انجام دهند فقط این چک ها دیگر قابلیت ظهر نویسی ندارد و صرفاً باید در وجه گیرنده (ذینفع) صادر شود که این محدودیت بیشتر برای افرادی است که می خواهند غیرشفاف فعالیت کنند.

در ضمن برای سامانه های ساتنا و پایا هیچ گونه محدودیت مبلغی ایجاد نشده و تنها برای ایجاد شفافیت، درج بابت درج «بابت » در برای دستور پرداخت های ارسالی اجباری شده است. فعالان اقتصادی می توانند به آسانی همچنان از این سامانه استفاده کنند.

در مورد محدودیت خرید کارتی از طریق پوز نیز باید گفت فعالان اقتصادی که دارای کد صنفی خاص هستند همچنان می توانند برای هر فقره کارت در هر 24 ساعت مبلغ بیش از 500میلیون ریال جابجا کنند.
ابزارهای پرداخت دیگری نیز مانند چک های رمزدار بین بانکی و چک های عادی وجود دارند که فعالان اقتصادی و بخش مولد اقتصاد می توانند به راحتی و با اطمینان از این ابزارها در معاملات خود استفاده کنند. چرا که چک رمزدار بین بانکی از طرف بانک تضمین می شود و مبلغ چک های رمزدار به حساب خاص ذی نفع تعیین شده در بر روی چک پرداخت می شود. در مورد چک های عادی نیز باید گفت بر اساس قانون جدید چک، دوباره اعتبار به این چک ها برگشته است و فعالان اقتصادی می توانند از چک های عادی تایید شده استفاده نمایند.