سقوط تولید ونزوئلا پاشنه آشیل اوپک یا فرشته نجات

اوپک و شیل آمریکا چند سال است در بازار نفت با هم رقابت می کنند. اوپک در کمپینی بازار را پر از نفت کرد تا شیل آمریکا را از میدان بیرون کند ولی قیمت 100 دلاری نفت موقتی بود و عرضه بیش از حد نفت به بازار باعث کاهش قیمت شد که کمابیش به تمام تولیدکنندگان نفت جهان ضربه زد .
ونزوئلا هم از این آسیب‌ها مستثنی نبود. شرکت نفت دولتی این کشور گرفتار فساد بود و مشغول جنگیدن با شرکت‌های نفت خارجی که در کشور کار می‌کردند. بعدها هم آنها را بیرون کرد. کشور هیچ پولی برای سرمایه گذاری نداشت. رئیس جمهور نیکلاس مادورو زمانی به قدرت رسید که تولیدکنندگان نفت چاق و شاد و سرمست بودند. او یک کشور بحران زده را تحویل گرفت که در آستانه رکود اقتصادی قرار داشت و کسری بودجه آن 15 درصد تولید ناخالص داخلی بود. پس وقتی قیمت نفت رو به کاهش گذاشت، وضعیت اقتصادی وحشتناک این کشور بدتر شد .
سال‌ها پیش ونزوئلا یک عضو سازنده در اوپک بود و چاوز یک صندلی پشت میز اوپک داشت. امروز ونزوئلا هنوز هم عضوی فعال است. مادورو یکی از طلایه داران قرار داد اصلی کاهش تولید در اواخر 2016 بود. پس از آن تصمیم گرفت کشورش را با افزایش درآمدهای نفتی از بحران و ویرانی خارج کند. مادورو با هر کس که می توانست در دنیای نفت دیدار کرد: ایران، قطر عربستان .
ونزوئلا در آن زمان ادعا کرد فرمولی دارد که می‌تواند قیمت نفت را برای 10 سال آینده متعادل نگه دارد. این ادعا با توجه به نوسانات اخیر قیمت خنده دار به نظر می رسد. با اینکه طرح ده ساله مادورو عملا از بین رفت، اوپک ‌توانست تولید را کاهش دهد تا قیمت نفت تا حدی بالا برود. در واقع این طرح موفقیت‌آمیز بود، فقط با یک سری از وقایع ژئوپلیتیکی بین ایران و آمریکا، چین و آمریکا، لیبی، نیجریه و توقف تولید ونزوئلا همراه بود .
حالا بازار دوباره با کاهش قیمت نفت مواجه است. ونزوئلا که برنامه‌ریزی کرده بود از کاهش اولیه تولید در قرارداد 2017 سود ببرد، حالا بشکه های نفت کمتر و کمتری تا پایان 2018 تولید کرده و سطح تولید روزانه آن به کمترین حد 30 سال رسیده است. هیچ کس امیدی ندارد که تولید نفت ونزوئلا دوباره افزایش یابد. هیچ کس جز خود ونزوئلا .
با ادامه کاهش تولید ونزوئلا، اوپک نفس راحتی برای کاهش تولید می کشد. اوپک توافق کرد 800 هزار بشکه در روز تولید نفت را کم کند و ونزوئلا بدون اینکه سعی کند، سهم زیادی در این 800 هزار بشکه دارد. به این ترتیب بخشی از فشار روی اعضای اوپک برای کاهش تولید برداشته می شود .
بنابراین ظاهراً حضور ونزوئلا در اوپک برای این گروه مفید است. متحد کردن کل اعضای اوپک برای کاهش تولید نفت سخت است ولی کاهش خود به خود تولید ونزوئلا به اعضای دیگر مثل عراق اجازه می‌دهد بدون ضربه زدن به توافق اوپک نفت بیشتری تولید کند .
ولی اوپک یک کارتل و گروه نفتی است و هدف آن هماهنگی و متحد کردن سیاست‌های نفتی اعضا با اطمینان از تعادل بازارهای نفت است تا از عرضه کافی، اقتصادی و منظم نفت به مشتریان، درآمد مداوم برای تولیدکنندگان و بازگشت سرمایه برای کسانی که در بخش نفت سرمایه گذاری کرده اند، اطمینان یابد .
متاسفانه وضعیت اقتصادی و سیاسی ونزوئلا برای اوپک ناخوشایند است چون هیچ کنترلی بر تولید نفت خود ندارد، نمی‌تواند تولیدش را افزایش دهد، نمی تواند صادرات بیشتری داشته باشد، نمی تواند به طور منظم نفت به مشتریانش برساند .
اوپک ادعا می‌کند می‌تواند قیمت نفت را با کم و زیاد کردن تولید آن بالا و پایین ببرد، ولی ونزوئلا نمی‌تواند در این کار دخالتی داشته باشد .نوسان تولید ونزوئلا تولید اوپک را هم دچار نوسان می کند .
ونزوئلا در کوتاه‌مدت به اوپک کمک می کند به برخی اهداف خود در کاهش تولید برسد. در بلندمدت ونزوئلا احتمالا ظرفیت کلی اوپک را کاهش میدهد و نمی‌تواند در هیچ یک از شیوه های اوپک در اتکا به میزان تولید برای تغییر قیمت نفت شرکت کند .